Polska w Estonii

TALLINN

9 maja w VABAMU (Muzeum Okupacji i Wolności) w Tallinnie odbyło się seminarium Moja Estonia, moja Europa. 20 lat później z udziałem premier K. Kallas, b. prezydenta T.H. Ilvsa i komisarz europejskiej K. Simson. W jego ramach wręczono tradycyjnie tytuł Europejczyka Roku. W 2024 laureatem został dyrektor generalny [est. kanclerz] w Ministerstwie Obrony EE Kusti Salm. Po uroczystym wciągnięciu przez członków gabinetu i przewodniczącą Estońskiego Przedstawicielstwa KE V. Lonela flagi UE na maszt przy pl. Wolności, rozpoczął się tradycyjny jarmark Dnia Europy (zatytułowany w tym roku „Strefa Wydarzeń: Nasza Europa. Nasze NATO"), w którym wzięły udział wszystkie misje dyplomatyczne, wojskowe i organizacje europejskie działające w Estonii. Gospodarzem przedsięwzięcia były Estońskie Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej (EPKE) i MSZ EE. Gościem honorowym obchodów Dnia Europy w Tallinnie 9 maja był minister SZ RP Radosław Sikorski. 

Ambasada RP w Tallinnie przygotowała stoisko informacyjno-promocyjne, wyposażone w dedykowane jubileuszowym obchodom elementy identyfikacji wizualnej udostępnione przez DDPK (ścianka z plakatem A. Pągowskiego, ekspozycja slajdów 20 lat Polski w UE na monitorze). Wystrojem stoiska nawiązano do popularnego projektu placówki, tj. Zielnika Polskiego (z Ogrodem Botanicznym PAN w Powsinie i muzeami estońskimi). 

Kwietniki dzielące punkt polski od słowackiego i litewskiego wypełniono makami i chabrami, tłem dźwiękowym było nagranie polskiej łąki. Nasze stoisko wzbudziło duże zainteresowanie Estończyków przez (zamierzone) eksponowanie paraleli elementów identyfikacji wizualnej Polski z symbolami narodowymi Estonii, m.in. jaskółka (estoński ptak narodowy) w logo 20 lat Polski w UE czy chaber (estoński kwiat narodowy). Pracownicy placówki i młodzież, pomagająca w obsłudze w ramach wolontariatu, odpowiadali na pytania zainteresowanych naszym krajem, prowadzili quiz wiedzy o Polsce z tradycyjnymi, nagrodami w postaci polskich jabłek i słodyczy, m.in. wypieczonych specjalnie ciasteczek w flagą i godłem Polski. Wręczali polskie chorągiewki i częstowali krówkami. 

Polskie stoisko było oblegane i zostało bardzo wysoko ocenione przez organizatorów i inne placówki. Zorganizowano ponadto polski kącik edu-kreacyjny dla dzieci (kolorowanki, łączenie punktów w kontur mapy Polski itp.). Prezentowano też związane tematycznie z Europą i najnowsze opublikowane w języku estońskim pozycje polskiej literatury. Zapraszano na koncert poezji autora „Rodzinnej Europy" w wykonaniu Adama Struga, organizowany w Tallinnie 10 maja przez Instytut Adama Mickiewicza i MKiDN przy współpracy z Ambasadą. 

Tegoroczny jarmark Dnia Europy, w tym nasze stoisko odwiedziła w ciągu 4h rekordowa liczba ok. 10 0000 osób. Wśród nich duży procent stanowiły grupy dzieci i młodzieży uczestniczące w Europejskiej Grze Miejskiej on-line dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Główną nagrodę w grze miejskiej stanowił voucher wycieczkowy w wysokości 2000,00EUR dla zwycięskiej klasy. Ambasada, podobnie jak inne placówki, tradycyjnie przekazała Estońskiemu Przedstawicielstwu KE pakiet najnowszych publikacji w języku estońskim na rzecz doposażenia księgozbiorów bibliotek szkół najliczniej uczestniczących w grze europejskiej. W roku jubileuszowym gra obejmowała punkty przy stoiskach/siedzibach placówek krajów celebrujących z Estonią 20 lat w UE. Gra miejska z wykorzystaniem aplikacji NaviCup organizowana była w Tallinnie i Narwie.

Kulminacją obchodów Dnia Europy w Tallinnie był wieczorny koncert plenerowy organizowany przez MSZ RE i transmitowany bezpośrednio przez estońską telewizję publiczną ETV. Otwarcie wydarzenia przez ministra sz Margusa Tsahknę i przebywającego z wizytą w Estonii ministra sz Radosława Sikorskiego spotkało się z entuzjastycznym przyjęciem przez uczestników koncertu na placu Wolności.

Europe Day 2024 - Euroopa Komisjon (europa.eu)​

TARTU

Tego samego dnia, 9 maja,  realizowano podobne, choć na nieco mniejszą skalę wydarzenia poza Tallinnem. Ambasada zaangażowana była w organizację obchodów Dnia Europy w Tartu – Europejskiej Stolicy Kultury 2024. Zaproponowany przez Instytut Adama Mickiewicza projekt „Przypowieść o maku", stanowiący element Międzynarodowego Festiwalu Literackiego Prima Vista​ i ESK 2024, został włączony przez Estońskie Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w oficjalny program obchodów jubileuszowych.​

Ich pierwszą część stanowiła konferencja międzynarodowa „Nasze wybory i ich rezultaty: 20 lat w UE" , realizowana przez Instytut Politologiczny im. Johanna Skyttego (Uniwersytet w Tartu), drugą zaś – światowa premiera autorskiego programu muzycznego Adama Struga do poezji Miłosza, przygotowanego na zamówienie IAM. Na rzecz realizacji danego wydarzenia staraniem placówki zapewniono tłumaczenie 12 tekstów polskiego Noblisty (w tym 6 niepublikowanych), a przed koncertem promowano „Rodzinną Europę" [Sünnimaa Euroopa, „Wiersze zebrane" [Valitud luuletused] i stanowiącą inspirację premier​owych utworów instrumentalnych „Dolinę Issy" [Issa org] Czesława Miłosza, wydaną w maju 2024 nakładem Hendrik Lindepuu Kirjastus. 

Główny koncert Dnia Europy w Tartu odbył się w nowoczesnej Sali Koncertowej im. E. Tubina. Dedykowany został jednocześnie 440 rocznicy nadania miastu polskich barw przez króla Batorego (9.05.1584) i obchodom Roku Czesława Miłosza. Wydarzenie realizowane było przez Instytut Adama Mickiewicza ze środków MKiDN przy współpracy Ambasady RP w Tallinnie i partnerów estońskich.

Koncert – w ramach programu MFL Prima Vista afiliowanego w stolicy i jako Post Scriptum Dnia Europy – powtórzony został w 10 maja w sali audiowizualnej Theatrum, w samym sercu starego Tallinna. Wydarzenie zostało zarejestrowane na potrzeby archiwalne. Oba koncerty zapowiadane były na antenie radia Klassika, przez portale informacyjne ERR i na łamach dziennika Postimees oraz w mediach społecznościowych i newsletterach partnerów współpracy.

Estońskie obchody Dnia Europy i 20 rocznicy członkostwa w UE zorganizowane zostały z wyjątkowym rozmachem. Zaangażowanie administracji kraju (demonstracyjna wizyta prezydenta EE A. Karisa na obchodach europejskich w przygranicznej, rosyjskojęzycznej Narwie, udział premier EE K. Kallas i członków gabinetu oraz kandydatów na europosłów we wszystkich punktach programu w stolicy oraz specjalny program w centrach regionalnych, m.in. w Tartu – ESK 2024 ze znaczącą kontrybucją Polski (MSZ RP, Ambasada, MKIDN, IAM), potwierdziły pro-europejski kurs Estonii. W narracji z jednej strony podkreślona była retoryka pozytywnego bilansu minionych 20 lat w UE, dającego podstawy do wspólnego świętowania, z drugiej – przewijał się imperatyw podtrzymania pomocy dla Ukrainy i zwiększenia nakładów na umocnienie granicy z Rosją, stanowiącą realne zagrożenie dla krajów w regionie. W adresowanych do społeczeństwa oficjalnych wystąpieniach prezentowano przynależność do struktur UE i NATO oraz przyjazne stosunki dobrosąsiedzkie, m.in. z Polską, jako gwarant bezpieczeństwa Estonii. Uświetnienie przez Ministra Radosława Sikorskiego uroczystości w Tallinnie i jego spotkanie z kilkunastotysięczną publicznością koncertu Dnia Europy na placu Wolności, odczytane zostało jako jednoznaczny gest solidarności Polski z Estonią, celebrujących ramię w ramię 20 lat w UE.