Polska w Etiopii

Pomimo oficjalnego zawieszenia broni pomiędzy siłami rządowymi a TPLF oraz faktycznym zakończeniu działań wojennych, które zostało ogłoszone w listopadzie 2022 r., sytuacja w regionie Tigraj pozostaje niestabilna – nie wszystkie oddziały wojskowe zostały rozbrojone (w tym w oddalonych częściach regionu mogą jeszcze przebywać siły erytrejskie, które w praktyce nie są przez nikogo kontrolowane). Przywrócone zostały połączenia lotnicze pomiędzy Addis Abebą a Mekelle i innymi miastami regionu, jednak mogą być one nieregularne, a część pasażerów z niejasnych przyczyn może nie być wpuszczona na pokład. Podstawowe usługi są przywracane (dostęp do energii elektrycznej, łączność internetowa i telefoniczna, bankowość), niemniej proces ten następuje stopniowo i może potrwać kilka miesięcy. Występują znaczne utrudnienia w komunikacji lądowej pomiędzy Tigrajem a innymi regionami. W powyżej opisanych warunkach udzielenie pomocy konsularnej może być utrudnione

Ze względu na sytuację w Oromii i zdarzające się napady na kierowców zalecamy rezygnację z podróżowania samochodem po regionie, zwłaszcza w po zapadnięciu zmroku (dotyczy również trasy ze stolicy kraju w kierunku jeziora Langano oraz Awassy). W bardziej oddalonych częściach regionu odnotowano porwania, w tym cudzoziemców, choć jak dotąd ofiarami nie padali Europejczycy.

Z uwagi na stan bezpieczeństwa oraz rzadką sieć stacji benzynowych i serwisów zdecydowanie odradzamy podróże prywatnymi środkami transportu (samochód, motocykl, rower, etc.) przez Etiopię. Wwożenie wszelkich urządzeń latających (np. dronów) na terytorium państwa może skutkować grzywnami (czasem bez konkretnego uzasadnienia w świetle lokalnych przepisów), utratą sprzętu lub wpłaconych depozytów.

W przypadku korzystania z aplikacji służących do przewozu osób (Ride oraz Feres, które są bardzo popularne w Addis Abebie i stanowią relatywnie najbezpieczniejszy sposób poruszania się po mieście w przypadku braku własnego samochodu) należy każdorazowo upewnić się czy numery tablic rejestracyjnych samochodu są zgodne tymi, które podaje aplikacja. Nie zalecamy korzystania z usług przypadkowych taksówkarzy.

Należy bezwzględnie przestrzegać zakazu fotografowania niektórych obiektów,  a zwłaszcza budynków, w których znajdują się instytucje państwowe, mostów i infrastruktury telekomunikacyjnej. Robienie zdjęć w pobliżu stref wojskowych lub personelu wojskowego jest nielegalne. Praktykowana jest konfiskata kamer i aparatów fotograficznych, ale można także zostać aresztowanym.

1. Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę?

• Paszport TAK

• Paszport tymczasowy TAK

• Dowód osobisty NIE

2. Jaka jest wymagana minimalna ważność dokumentu podróży?

Paszport powinien być ważny co najmniej 6 miesięcy od planowanej daty wjazdu do Etiopii.

3. Czy trzeba wyrobić wizę?

Tak. Obywatele polscy muszą mieć wizę na przyjazd i pobyt.

Obywatele polscy mogą wystąpić o wizę online poprzez system „e-visa” dostępny pod adresem: https://www.evisa.gov.et/information/tourist (tylko wizy w celu turystycznym lub niezwiązanym z biznesem).

Opłaty za wizę jednokrotnego wjazdu wynoszą:

• Wiza na 30 dni – 62 USD

• Wiza na 90 dni - 152 USD

Więcej informacji nt. procesu oraz wymaganych dokumentów można znaleźć pod adresem: https://www.evisa.gov.et/

Nie ma możliwości uzyskania wizy na żadnym przejściu granicznym z krajami sąsiadującymi. W przypadku wjazdu własnym środkiem transportu niezbędne jest uzyskanie w Ambasadzie Etiopii stosownego pozwolenia zawierającego dokładny opis pojazdu (numery rejestracyjne, parametry silnika itd.).

4. Czy są inne, dodatkowe wymogi dotyczące wjazdu?

Brak wymogów wjazdowych związanych z COVID-19.

5. Czy jest wymagana pisemna zgoda rodziców/opiekunów prawnych na podróż dziecka z osobą trzecią?

Tak. Wymagana jest pisemna zgoda rodziców w formie dokumentu poświadczonego notarialnie.

6. Zasady pobytu

Możliwe jest przedłużenie wizy. Należy go dokonać osobiście w biurze imigracyjnym w Addis Abebie (Head Office of the Immigration And Citizenship Service in Addis Ababa, Ethiopia).

Pobyt w kraju bez ważnej wizy podlega wysokiej karze pieniężnej (opłacanej gotówką, w dolarach) oraz sankcjom prawnym. Procedura uzyskania wizy wyjazdowej w tego typu przypadkach jest uciążliwa.

Uzyskanie zezwolenia na pobyt w celu podjęcia pracy jest trudne. W przypadku starań o przedłużenie takiego zezwolenia obowiązują dodatkowe, trudne do spełnienia, wymogi.

Zaleca się wykupienie polisy w międzynarodowej firmie ubezpieczeniowej, ponieważ polskie firmy nie są w Etiopii znane. Przed wyjazdem należy upewnić się, że ubezpieczyciel ma w Etiopii wiarygodnego lokalnego partnera, który pokryje na miejscu koszty ratowania życia lub leczenia, na podstawie polisy wystawionej w Polsce. W innym wypadku ubezpieczony musi sam pokryć ww. koszty (bardzo wysokie), a następnie ubiegać się o ich refundację w Polsce. Pożądane jest by polisa obejmowała również koszty ewakuacji drogą powietrzną.

Zaleca się posiadanie międzynarodowej książeczki szczepień z ważnym szczepieniem przeciw żółtej febrze. Choroba ta występuje na terenach niżej położonych, a ponadto jest to szczepienie obowiązkowe przy podróżach z Etiopii do krajów sąsiednich.

Zaleca się także dokonanie szczepień przeciw żółtaczce typu A i B, tężcowi, durowi brzusznemu zapaleniu opon mózgowych oraz cholerze. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.

Na terenach położonych poniżej 2000 m n.p.m. (a więc nie w Addis Abebie, która leży wyżej) występuje zagrożenie malarią. Z uwagi na stosunkowo częste występowanie szczególnie niebezpiecznej odmiany malarii – mózgowej – należy zachować szczególną ostrożność na terenach malarycznych i stosować odpowiednią profilaktykę.

W Etiopii występuje również ograniczone zagrożenie trądem, szczególnie w rejonach pozbawionych właściwych warunków sanitarnych.

Należy mieć na uwadze, że dostępność lekarstw w Etiopii jest ograniczona. Szczepionki podawane w przypadku groźby zakażenia wścieklizną mogą być niedostępne. Apteki znajdują się we wszystkich większych miastach Etiopii, jednakże poza stolicą zaplecze medyczne pozostaje skrajnie ubogie. Wyjeżdżając z Addis Abeby należy mieć przy sobie kompleksowy pakiet medyczny. W aptekach można znaleźć podstawowe farmaceutyki (m. in. leki przeciwbólowe, leki stosowane przy zatruciach pokarmowych, leki przeciw przeziębieniu, środki higieniczno-sanitarne). Zaleca się by osoby cierpiące na choroby przewlekłe lub mające inne problemy zdrowotne zabrały leki ze sobą (wraz z zaświadczeniem od lekarza).

Ze względu na duże zagrożenie pasożytami i bakteriami pokarmowymi, zaleca się spożywanie wody butelkowanej, unikanie napojów z lodem niewiadomego pochodzenia oraz częste mycie rąk (koniecznie przed każdym posiłkiem). Należy  o tym pamiętać zwłaszcza na prowincji, gdzie warunki higieniczne w hotelach i restauracjach pozostawiają wiele do życzenia. Należy unikać spożywania surowych warzyw, zwłaszcza sałaty, w przygodnych restauracjach, a także pamiętać, że małe restauracje mogą nie mieć urządzeń chłodniczych.

Na terenie Etiopii, w ostatnich latach, w szczególności w Addis Abebie i regionie Somali, występuje okresowo AWD (Acute Watery Diarrhea) tj. ostra biegunka, która wymaga leczenia szpitalnego. Nieleczona AWD może prowadzić do zgonu. Wg Światowej Organizacji Zdrowia źródłem AWD jest nieuzdatniona woda.

Państwowa opieka zdrowotna jest na bardzo niskim poziomie. Zaleca się korzystanie z prywatnych klinik i szpitali. W przypadkach poważnych urazów sugerowanym ośrodkiem referencyjnym jest Szpital Koreański oraz szpital Nordic Clinic, posiadający oddział powypadkowy. Na prowincji dość często można spotkać ośrodki zdrowia prowadzone przez misjonarzy. Pomoc w nagłych wypadkach, w tym usługi pogotowia ratunkowego, są często niedostępne. Poważne choroby i urazy często wymagają ewakuacji medycznej do miejsca, w którym dostępna jest odpowiednia opieka medyczna. Dostęp do nowoczesnej opieki zdrowotnej jest bardzo ograniczony, a na wielu terenach wiejskich praktycznie nie istnieje. Wyjeżdżając z Addis Abeby należy mieć przy sobie kompleksowy pakiet medyczny.

Koszt wizyty u lekarza wynosi ok. 40 USD (Nordic Clinic) oraz 50,00 USD (Nordic Clinic), a doby w klinice prywatnej ok. 300-500 USD.

Wskazane jest, aby przed wyjazdem do Etiopii wykonać wszystkie zalecane szczepienia. W przypadku problemów zdrowotnych oraz chorób przewlekłych należy przed wyjazdem zaopatrzyć się w odpowiednie leki.

Zgodnie z wytycznymi Etiopskiego Urzędu ds. Żywności i Leków (Ethiopian Food and Drug Authority – www.efda.gov.et) cudzoziemiec wwożący do Etiopii lekarstwa musi przedstawić następujące dokumenty:

• Receptę na dany lek przetłumaczoną na język angielski.
• Zaświadczenie lekarskie potwierdzające konieczność przyjmowania leku przetłumaczone na język angielski.

Rodzaj i liczba opakowań wwożonego lekarstwa powinna być zgodna z informacjami na recepcie.

Substancje takie jak środki przeciwbólowe, witaminy i suplementy diety można przywieźć do kraju bez recepty lub zaświadczenia lekarskiego.

Etiopia nie uznaje międzynarodowych praw jazdy. Do prowadzenia pojazdów na drogach etiopskich wymagane jest posiadanie etiopskiego prawa jazdy, które można otrzymać na podstawie swojego krajowego prawa jazdy. Kierowanie pojazdem bez wymaganego prawa jazdy jest zagrożone wysokim mandatem sięgającym 8000 birr.

W Etiopii obowiązuje ruch prawostronny. Choć coraz większa część kraju pokryta jest drogami asfaltowymi, zalecane jest poruszanie się samochodem z napędem na cztery koła. Kierowcy etiopscy często jeżdżą nieostrożnie i często nie posiadają ubezpieczenia OC. Ruch utrudniają liczni piesi wchodzący na jezdnię w dowolnym miejscu i bez ostrzeżenia, a także zwierzęta hodowlane.

Wypożyczalnie samochodów są stosunkowo liczne. Z zasady samochody są wypożyczane wyłącznie z kierowcą lokalnym. Korzystanie z lokalnego kierowcy ułatwia rozeznanie na nie oznakowanych drogach i porozumiewanie się na prowincji, gdzie języki obce są bardzo słabo znane. Orientację w miastach utrudnia brak nazw ulic oraz numeracji domów. Za punkty orientacyjne służą znane lokalnej ludności miejsca, które nic nie mówią przyjezdnym.

Osoby przybywające do Etiopii oraz opuszczające jej terytorium zobowiązane są zgłosić na przejściu granicznym wwóz/wywóz wszelkiej obcej waluty o wartości przekraczającej 10 000 USD. Opuszczając terytorium Etiopii należy przedstawić stosowną dokumentację źródła wszelkiej obcej waluty przekraczającej powyższą wartość tj. deklarację wwozu waluty lub stosowne zaświadczenie z banku etiopskiego (dokumentacja sporządzona przed datą wygaśnięcia ważności etiopskiej wizy, ważna przez 30 dni od daty wystawienia). Brak stosowania się do tych przepisów grozi konfiskatą gotówki, a nawet więzieniem.

Wjeżdżający do Etiopii przez granicę lądową, muszą zadeklarować gotówkę przekraczającą 500 USD (lub równowartość w innej walucie obcej).

Przepisy te dotyczą również osób dokonujących tranzytu przez terytorium Etiopii powyżej 24 godzin. Ponadto, osoby przekraczające granicę Etiopii nie mogą wwozić ani wywozić lokalnej waluty (etiopskich birrów – ETB) powyżej kwoty 3000 ETB.

W przypadku podróży do Dżibuti przepisy zezwalają na wywóz do 10 000 ETB. 

Odnotowano przypadki osób, które zostały aresztowane na lotnisku w Addis Abebie posiadając większą kwotę w etiopskiej walucie i zostały skazane na kary kilkuletniego więzienia.

Wwóz profesjonalnego sprzętu (kamery wideo, aparaty fotograficzne, urządzenia nagrywające oraz broń strzelecka) wymaga zgody Ministerstwa Kultury i Informacji lub urzędu ds. ochrony środowiska. Amatorski sprzęt turystyczny można wwozić bez ograniczeń.

Kontrola na lotnisku skrupulatnie prześwietla bagaż wyjeżdżających. Sprawdzane są zwłaszcza krzyże metalowe oraz wyroby ze skóry i kości zwierząt chronionych, a nawet minerały, fragmenty skał czy sadzonki roślin. Przy wywozie pamiątek o większej wartości oraz dzieł sztuki należy się liczyć z tym, że celnik kontrolujący bagaże może zażądać pozostawienia tych przedmiotów na lotnisku przed odprawą w celu sprawdzenia ich wartości. Przedmioty te nie są zwracane. Dlatego najlepiej wcześniej uzyskać zgodę Muzeum Narodowego w Addis Abebie na ich wywóz, zaś na wywóz wyrobów ze skór i kości dzikich zwierząt - zgodę właściwego urzędu ds. ochrony środowiska. W przypadku przedmiotów pamiątkowych o mniejszej wartości należy zachować rachunek ze sklepu, w którym je zakupiono i okazać go w razie potrzeby w trakcie kontroli. Zabroniony jest wywóz zielonych ziaren kawy.

Homoseksualizm jest nielegalny i podlega karze pozbawienia wolności od 1 do 15 lat. Należy respektować lokalne prawa i zwyczaje oraz unikać publicznego okazywania uczuć.

Zakaz przebywania w pokoju hotelowym osób, które nie pozostają ze sobą w związku małżeńskim jest stosowany przez niektóre hotele, zwłaszcza poza stolicą.

Posiadanie i wywóz kości słoniowej są surowo zabronione i podlegają karze.

Wywóz antyków z Etiopii wymaga certyfikatu eksportowego, w przeciwnym razie przedmioty mogą zostać skonfiskowane a wywożący pociągnięci do odpowiedzialności karnej.

Ludność Etiopii jest bardzo religijna i skrupulatnie przestrzega licznych postów określonych przez Etiopski Kościół Ortodoksyjny. Wchodząc do kościołów etiopskich, należy zdjąć buty. Turyści zwykle obowiązani są do wykupienia biletów wstępu do świątyń, a także do wniesienia opłat za prawo do wykonywania zdjęć. W okresach postu dania mięsne i rybne mogą być w restauracjach niedostępne. Dość liczną grupę wyznaniową stanowią też muzułmanie. Na terenach zamieszkiwanych przez nich (przede wszystkim wschodnia i południowa Etiopia) zaleca się przestrzeganie zwyczajów odnoszących się do ubioru i zachowania.

Otwarte zachowania homoseksualne są w Etiopii społecznie nieakceptowalne i zagrożone karą co najmniej 1 roku pozbawienia wolności.

Tradycyjny kalendarz etiopski różni się od kalendarza gregoriańskiego, który jest powszechnie używany na całym świecie. Nowy Rok jest we wrześniu i ma 12 miesięcy po 30 dni, po których następuje 13 miesiąc, który ma 5 dni (lub 6 w roku przestępnym). Kalendarz etiopski jest 7-8 lat za kalendarzem gregoriańskim. Można się spodziewać, iż w oficjalnych dokumentach data zostanie zapisana w kalendarzu etiopskim. Pora dnia jest również liczona inaczej w Etiopii. Godziny dzienne są liczone od godziny 06:00 rano przy użyciu globalnie standardowego zegara 24-godzinnego, a godziny nocne od godziny 18:00. „2 w nocy” na zegarze etiopskim odpowiada zatem godzinie 08:00. Dokumenty większości hoteli i większych organizacji, w tym wszystkie bilety lotnicze, są wyrażane przy użyciu zegara globalnego, a nie tradycyjnego zegara etiopskiego. Ale wiele osób i mniejszych organizacji nadal korzysta z zegara etiopskiego. Umawiając się na spotkania należy wziąć pod uwagę fakt, iż większość Etiopczyków liczy czas od wschodu do zachodu słońca, co w konsekwencji powoduje 6-godzinną różnicę pomiędzy czasem etiopskim a czasem zachodnim. 

Urzędy są czynne od poniedziałku do piątku od 8.30 do 12.30 i od 13.30 do 17.00. Sklepy są na ogół czynne bez południowej przerwy, często do godzin wieczornych.

Lokalna waluta: etiopski birr (ETB). 

Tylko banki uprawnione są do wymiany pieniędzy. Wymiana na czarnym rynku ma charakter nielegalny. Przy wymianie pieniędzy na birry (ETB) należy ostrożnie kalkulować swoje potrzeby, albowiem wymiana w drugą stronę jest niemożliwa. Bankomaty i urządzenia do przyjmowania opłat kartą (poza kilkoma hotelami w Addis Abebie - karty Visa lub MasterCard) są nieliczne. Należy przywieźć dewizy w gotówce (najlepiej USD, ale koniecznie banknoty nie starsze niż z 2006 r.) lub czeki podróżne (travellers-cheques - do realizacji w bankach w Addis Abebie). W razie konieczności przekazania pieniędzy z zagranicy można korzystać z biur Western Union (Western Union wypłaca przekazane zza granicy pieniądze tylko w lokalnej walucie).

Podróżując poza Addis Abebą, należy zaopatrzyć się w lokalną walutę, ponieważ możliwości wymiany dewiz są często ograniczone lub nie istnieją.

Opłata za noclegi w najlepszych hotelach w Addis Abebie może być wnoszona w birrach, na podstawie zaświadczenia o dokonaniu wymiany waluty. Można także płacić w USD lub EUR. W innych hotelach zaświadczenie nie jest potrzebne, ale opłaty są wymagane w birrach etiopskich.

Należy bezwzględnie przestrzegać zakazu fotografowania niektórych obiektów, a zwłaszcza budynków, w których znajdują się instytucje państwowe, mostów i infrastruktury telekomunikacyjnej. Praktykowana jest konfiskata kamer i aparatów fotograficznych, ale można także zostać aresztowanym.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych dokłada wszelkich starań, aby informacje dla podróżujących publikowane na stronach MSZ były rzetelne, wyczerpujące i aktualne. Jednocześnie podkreślamy, że publikowane przez MSZ treści należy traktować wyłącznie jako rekomendacje, które nie mogą stanowić podstawy do jakichkolwiek roszczeń. Należy pamiętać, że MSZ nie ma prawnych możliwości zakazania wyjazdu do jakiegokolwiek państwa.