Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

• Oznakowanie dróg musi być jednolite, intuicyjne i w pełni czytelne dla kierowców. Dlatego liczba komunikatów wysyłanych do użytkowników dróg, a tym samym liczba znaków, powinna być ograniczona do tych najbardziej istotnych.
• Konieczne jest wprowadzenie spójnych zasad dotyczących rozmiaru znaków drogowych, wielkości umieszczanych na nich liter i cyfr oraz stosowanej czcionki.
• Uporządkowania wymaga kwestia oznakowania turystycznego, w szczególności stosowanego na autostradach i drogach ekspresowych.
• Prawnego uregulowania wymaga kwestia pierwszeństwa znaków o zmiennej treści nad oznakowaniem konwencjonalnym.
• Efektem końcowym prac Forum będą propozycje zmian w zakresie uregulowań prawnych, które przyczynią się do wzrostu efektywności funkcjonowania systemu transportowego oraz poprawy bezpieczeństwa.

GDDKiA zarządza blisko 18 tys. km dróg krajowych, a wliczając w to drogi techniczne i dojazdowe ponad 21 tys. km. Stanowi to ok. 5 proc. z 420 tys. km dróg publicznych w Polsce. Pozostałe drogi leżą w gestii samorządów i choć teoretycznie wszyscy zarządcy opierają się na tych samych przepisach, to w ich interpretacji występują różnice.

W wydarzeniu, zorganizowanym w formule hybrydowej, wzięło udział ok. 100 osób. Byli wśród nich przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Państwowej Straży Pożarnej oraz zarządcy dróg wszystkich kategorii. W spotkaniu uczestniczyli też przedstawiciele Polskiej Organizacji Turystycznej, świata nauki, organizacji branżowych oraz pracownicy GDDKiA.

Celem Forum jest stworzenie platformy do dyskusji pomiędzy wszystkimi interesariuszami kwestii organizacji ruchu i BRD. Zidentyfikowane zostaną wspólne problemy, a następnie zaproponowane zostaną rozwiązania, w oparciu o wiedzę i doświadczenia jego uczestników. Efektem końcowym prac będą propozycje zmian w zakresie uregulowań prawnych, które przyczynią się do wzrostu efektywności funkcjonowania systemu transportowego oraz poprawy bezpieczeństwa.

Podczas spotkania przedstawione zostały przykładowe zagadnienia związane z organizacją ruchu oraz oznakowaniem, zidentyfikowane przez GDDKiA. Dotyczyły one m.in. stosowania urządzeń BRD w celu separowania ruchu (tablice uchylne U-24, separatory ruchu U-25, drogowe bariery ochronne). Urządzenia te stosuje się między innymi tam, gdzie konieczne są dodatkowe rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo osób realizujących prace w pasie drogowym. Podobną funkcję spełniają mobilne poduszki zderzeniowe, które chronią życie i zdrowie osób pracujących na drogach oraz samych użytkowników.

Na wydarzeniu omówiono też kwestię stosowania konstrukcji wsporczych w kontekście stawianych wymogów bezpieczeństwa biernego (w tym dla sygnalizacji świetlnej). Poruszony został także temat spójności wymagań w zakresie znaków drogowych.

Potrzebne są jednolite zasady dotyczące rozmiaru znaków drogowych, wielkości umieszczanych na nich liter i cyfr oraz stosowanej czcionki. Dotyczy to w szczególności dróg klasy S. Należy rozważyć m.in. umożliwienie stosowania liter i cyfr najwyższej grupy wielkości na drogach ekspresowych.

Istotną kwestią jest też zachowanie spójności pomiędzy tabelą ujętą w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach, dotyczącą wielkości liter i cyfr stosowanych na znakach drogowych pionowych, a szczegółowymi opisami konstrukcji tych znaków. W tym obszarze zdarzają się bowiem rozbieżności.

Uporządkowania wymaga kwestia oznakowania turystycznego, w szczególności stosowanego na drogach klasy A i S. Należałoby określić katalog obiektów i atrakcji turystycznych, do których wskazywany będzie dojazd na drogach szybkiego ruchu. Mogłyby to być np. obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO lub te, którym nadany został przez Prezydenta RP status pomnika historii.

Zmieniona powinna zostać lokalizacja znaku E-22b na autostradach i drogach ekspresowych. Obecnie, zgodnie ze wspomnianym rozporządzeniem Ministra Infrastruktury, znak ten umieszcza się w odległości do 50 m przed skrzyżowaniem, na którym następuje zjazd do obiektu. Może to powodować niebezpieczne sytuacje, np. gdy kierowca jadący drogą szybkiego ruchu, po zauważeniu znaku tuż przed zjazdem, postanowi dynamicznie zahamować lub wykonać manewr skrętu. Konieczne jest również ustalenie maksymalnej odległości od znaku E-22b do danego obiektu lub atrakcji turystycznej.

Jednoznacznie określone powinny też zostać wytyczne realizacji i utrzymania znaków turystycznych, zwłaszcza w odniesieniu do obiektów prowadzących działalność dochodową.

Zależy nam na tym, aby oznakowanie dróg było jednolite, intuicyjne i w pełni czytelne dla kierowców. Aby spełnić to założenie, liczba komunikatów wysyłanych do użytkowników dróg powinna być ograniczona do tych najbardziej istotnych. Nadmierna liczba znaków drogowych utrudnia ich odbiór przez kierujących pojazdami, a co za tym idzie stosowanie się do nich.

Warto wspomnieć, że w trosce o czytelność oznakowania, stale poszukujemy rozwiązań, które sprawią, że znaki na drogach zarządzanych przez GDDKiA będą lepiej widoczne dla kierujących. Obecnie znaki pionowe pokrywane są folią antyroszeniową. Specjalna powłoka ma za zadanie zmniejszyć wpływ kropelek rosy na tarczę znaku, co ma czynić go bardziej czytelnym.

Podczas spotkania pojawił się postulat uregulowania prawnego kwestii pierwszeństwa znaków o zmiennej treści nad oznakowaniem konwencjonalnym. Powinno to dotyczyć m.in. usankcjonowania w przepisach sytuacji jednoczesnego występowania obu rodzajów znaków oraz wprowadzenia do prawa możliwości dynamicznego zarządzania ruchem.  

Pozwoliłoby to na zastosowanie rozwiązań odpowiednich do aktualnej sytuacji na drodze. Dla przykładu w piątkowe popołudnia, na drogach zlokalizowanych w sąsiedztwie dużych miast, możliwe byłoby uruchomienie trzech wyjazdowych pasów ruchu i jednego wjazdowego (przy standardowym układzie 2+2). Natomiast podczas weekendowych powrotów do miasta, zwiększona zostałaby liczba pasów wjazdowych kosztem jednego pasa wyjazdowego.

Poruszone zostały również tematy związane m.in. ze stosowaniem wyświetlaczy czasu z sygnalizacją świetlną, regulacjami prawnymi dotyczącymi usuwania skutków zdarzeń drogowych i współpracy służb.

Wśród zgłoszonych postulatów znalazło się m.in. wprowadzenie do obowiązujących przepisów możliwości stosowania tzw. pasów wielofunkcyjnych. Rozwiązanie to byłoby przydatne w szczególności na drogach o dużej liczbie zjazdów, gdzie nie ma możliwości stosowania wydzielonych pasów do skrętu w lewo o normatywnych długościach. Rozwiązanie zmniejszyłoby liczbę wypadków oraz wpłynęło na poprawę przepustowości poprzez likwidację zatorów spowodowanych blokowaniem drogi przez pojazdy zjeżdżające do posesji lub na drogi podporządkowane niższych kategorii.

Zwrócono też uwagę na nowoczesne rozwiązania zwiększające bezpieczeństwo, które są coraz powszechniej stosowane na drogach. Są to m.in. przenośne fotoradary czy odcinkowe pomiary prędkości.

Ciekawym rozwiązaniem jest też, znane pod angielską nazwą „ramp metering”, dynamiczne sterowanie (za pomocą sygnalizacji świetlnej) dopływem ruchu z łącznicy do drogi głównej. Ma ono na celu zapewnienie optymalnych warunków do jazdy, w oparciu o aktualną sytuację na drodze (m.in. natężenie ruchu, zdarzenia drogowe).

Stworzone Forum będzie miało za zadanie wypracowanie rekomendacji dla Ministra Infrastruktury w zakresie nowych rozwiązań i wzorów dla znaków drogowych, urządzeń BRD i systemów zarządzania ruchem, w oparciu o własne doświadczenia uczestniczących w pracach ekspertów oraz sprawdzone projekty zagraniczne.

Prace toczyć się będą w grupach tematycznych związanych m.in. z oznakowaniem dróg, urządzeniami BRD i systemami zarządzania ruchem. Planujemy, że w przyszłym roku przygotowane już będą pierwsze rekomendacje Forum.