Archiwalna strona Ministerstwa Gospodarki Morskiej
i Żeglugi Śródlądowej

Regulacje prawne dotyczące gospodarowania nieruchomościami w portach i przystaniach morskich określone zostały w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1933, późn. zm.).

Podmiot zamierzający rozporządzić nieruchomością w zakresie posiadanego prawa zobowiązany jest wystąpić do ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej w trybie art. 3 ww. ustawy o wyrażenie zgody w drodze decyzji administracyjnej w przypadku:

1. przeniesienia własności, użytkowania wieczystego, udziału we własności albo użytkowaniu wieczystym albo oddania w użytkowanie wieczyste całości albo części nieruchomości
2. oddania całości albo części nieruchomości w użytkowanie, dzierżawę lub najem albo zawarcie innej umowy uprawniającej do korzystania lub pobierania pożytków z całej nieruchomości albo jej części przez okres powyżej 10 lat, także jeżeli strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość albo zawarcie takiej umowy na czas nieoznaczony, której termin wypowiedzenia wynosi powyżej 10 lat

nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego albo podmiotu zarządzającego portem lub przystanią morską, położonych w granicach portów i przystani morskich.

Wniosek o wyrażenie przedmiotowej zgody powinien określać podmiot, na rzecz którego nastąpi rozporządzenie nieruchomością, przedmiot umowy w sposób umożliwiający identyfikację nieruchomości oraz uzasadnienie zamierzonej czynności prawnej, w tym informację dotyczącą dotychczasowego i przewidywanego sposobu zagospodarowania nieruchomości.

Jednocześnie do wniosku powinna zostać załączona umowa przedwstępna, dokumenty potwierdzające tytuł prawny wnioskodawcy do nieruchomości, opinię podmiotu zarządzającego portem lub przystanią morską w przypadku, gdy wnioskodawcą jest inny podmiot niż zarządzający portem i przystanią morską, inne dokumenty potwierdzające dane i informacje wynikające z wniosku, opinię właściwego dyrektora urzędu morskiego oraz opinię Ministra Obrony Narodowej w odniesieniu do nieruchomości graniczących z terenami zamkniętymi, ustalonymi przez Ministra Obrony Narodowej.

Ponadto, w przypadku umów o oddanie całości albo części nieruchomości w użytkowanie, dzierżawę lub najem albo zawarcie  innej umowy uprawniającej do korzystania lub pobierania pożytków z całej nieruchomości albo jej części przez okres powyżej 10 lat, także jeżeli strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość albo zawarcie takiej umowy na czas nieoznaczony, której termin wypowiedzenia wynosi powyżej 10 lat, dołączona do wniosku umowa przedwstępna powinna określać zasady rozliczeń nakładów poniesionych na nieruchomość oraz warunki rozwiązania przyrzeczonej umowy przed upływem terminu, na który zostanie zawarta.

Podkreślenia wymaga fakt, iż umowy zawarte z naruszeniem obowiązku uzyskania zgody Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w wyżej przywołanym trybie, są nieważne.

Znowelizowana ustawa o portach i przystaniach morskich wprowadza również obowiązek uzyskania zgody ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej w przypadku uzyskania statusu podmiotu dominującego względem osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, będącej użytkownikiem wieczystym lub współużytkownikiem wieczystym nieruchomości położonych w granicach portów i przystani morskich. Wniosek powinien wówczas wskazywać podstawę uzyskania statusu podmiotu dominującego. Jednakże prawo głosu z akcji w przypadku ich nabycia albo objęcia nie może być wykonywane, gdy naruszony został obowiązek uzyskania zgody lub odmówiono udzielenia takiej zgody. W takim przypadku nieważne pozostają uchwały walnego zgromadzenia albo zgromadzenia wspólników, jak również czynności z zakresu reprezentacji podmiotu, co do którego uzyskano status podmiotu dominującego.