Archiwalna strona Ministerstwa Gospodarki Morskiej
i Żeglugi Śródlądowej

Gospodarka morska jest jedną z gałęzi gospodarki najmocniej powiązanych globalnie. Towary transportowane są często między kontynentami, przez oceany. Transport morski zapewnia możliwość przewiezienia ładunków, którymi są zarówno surowce, jak i gotowe produkty. Bez sprawnie funkcjonującego transportu morskiego zatrzymałaby się światowa gospodarka. Transport morski odbywa się między portami, generuje popyt na usługi portowe, ale również stoczniowe. Dlatego też dotykająca cały świat pandemia Covid-19 jest ogromnym ciosem dla globalnej gospodarki, tym samym wpływa znacząco na całą branżę morską.

Warto zatem zwrócić uwagę na bieżący stan portów morskich w ujęciu globalnym. Porty morskie, będące istotnym elementem sieci logistycznej, mogą pełnić funkcję probierza dla światowej gospodarki. Analiza danych o dziennych zawinięciach do kluczowych portów na świecie, pozwala m.in. prognozować wpływ Covid-19 na gospodarkę globalną.

Na całym świecie w roku 2019 roku zanotowano w sumie 3,8 miliona wejść do portów, co stanowi wzrost o 1% w stosunku do roku 2018. W pierwszym kwartale 2020 roku, przy zakłóceniach transportu morskiego spowodowanego szalejącą epidemią Covid-19, zarejestrowano przyrost dziennych wejść do portów średnio o 0,1 % w porównaniu z pierwszym kwartałem 2019 roku, przy czym w marcu odnotowano spadek o 2,3 %. Szczególnie dotkliwy był spadek pod koniec pierwszego kwartału w sektorze rejsów wycieczkowych (liczba wejść do portów spadła o 81 %), w sektorze promów pasażerskich spadła o 31 % . W marcu, w sektorze przewozów ładunków dalekomorskich liczba zawinięć statków również spadła ale tylko  o 0,5 %. W pierwszym kwartale łączna pojemność brutto (GT) wszystkich wejść do portów była niższa o 2,1 %  w ujęciu r/r (w marcu: spadek o 4,4 %), w tym pojemność ładunku dalekomorskiego spadła o 1,3 % (w marcu: spadek o 1,4 %).

W 2019 roku 7 % wszystkich zawinięć do portów (13 % w ujęciu GT) przypadało na Chiny. 15 %  (14 % w ujęciu GT) przypadało na pięć największych gospodarek Europy: Niemcy, Wielką Brytanię, Francję, Włochy i Hiszpanię, w USA było to 6 % (7 % w ujęciu GT). Razem z Chinami stanowi to 34 % wszystkich zawinięć do portów w ujęciu GT.

Początkowo, skutki pandemii Covid-19 były najbardziej widoczne w Chinach. W lutym tego roku odnotowano tam spadek  wejść do portów o 9,4 % w ujęciu r/r  biorąc pod uwagę pojemność brutto (GT), w marcu spadek wyniósł 4,1 %. Jednakże, w związku z faktem, że Chiny odmroziły gospodarkę, liczba zawinięć do portów zaczęła tam powracać do poziomu z 2019 r., a od kwietnia zanotowano wzrost o 12,6 %. W grupie ww. największych gospodarek europejskich w pierwszym kwartale
br. liczba wejść do portów statków przewożących ładunki dalekomorskie spadła  o 4,5% w ujęciu  GT, w pierwszych trzech tygodniach kwietnia spadła o 18,4 % (m.in. Niemcy -28 %, Francja -26%). Z kolei   w USA zanotowano spadek o 4,8 %, a w kwietniu (trzy pierwsze tygodnie) o 8,4 %.

Kryzys spowodowany Covid-19 stawia pytania we wszystkich sektorach. Statystyki dotyczące zawinięć do portów, choć są ograniczone, pomagają w identyfikacji trendów w gospodarce. W kwietniu, jak dotąd,  wejścia do portów statków przewożących ładunki dalekomorskie wzrosły w ujęciu GT o 1,2% w stosunku do roku 2019 (choć spadek aktywności w sektorze rejsów wycieczkowych i promów pasażerskich oznacza całkowity spadek wejść do portów o 13,2 %).

Przedstawione wyżej dane obrazują z jednej strony realny wpływ pandemii na gospodarkę światową, z drugiej wskazują na siłę globalnej gospodarki morskiej. Tam, gdzie epidemia ustępuje tam gospodarka morska zaczyna odrabiać straty.

Opracowanie: Wydział Przemysłu Okrętowego MGMiŻŚ na podstawie materiałów własnych, Clarksons Research Shipping Intelligence Weekly i in.