Polska w Grecji

Projekcja filmu pt. „Rondele – wielka zagadka sprzed 7000 lat” w reż. Krzysztofa Paluszyńskiego, odbędzie się w dniu 20 maja 2024 r. o godz. 20.30 w Greckiej Filmotece Narodowej (Tainiothiki tis Elladas), ul. Megalou Alexandrou 136, 104-35 Ateny, Keramikos. Wstęp wolny. Więcej na temat festiwalu: www.agonfestival.com 

Film „ Rondele – wielka zagadka sprzed 7000 lat” - to kolejny, istotny krok w przybliżaniu prehistorii, tak Polski jak i Europy.  Jest to film złożony – wielowątkowy, ambitny artystycznie, zarówno w swojej treści jak i formie. Posiada wysokie walory poznawcze. Stawia sobie za cel przedstawienie bardzo wielu faktów z naszej historii, które dotychczas, nie były uwzględniane w produkcjach filmowych. Film wypełnia istotną lukę w historii i kulturze Polski i Europy. Jest to, więc film ważny i istotny, o dużym znaczeniu kulturotwórczym. Ten fabularyzowany dokument to swego rodzaju opowieść - wędrówka po ziemiach Polski i Europy przed bez mała 7000 laty. Dzięki plenerom, scenografii, rekonstruktorom, animacji 3D, precyzyjnie zaplanowanym kadrom, widzimy świat, który już dawno przestał istnieć.

Punktem wyjścia do filmu są stosunkowo słabo rozpoznane i zbadane rondele, które są najstarszymi, sięgającymi 7000 lat wstecz, przykładami monumentalnej architektury w Europie. Rondele to budowle o konstrukcji drewniano-ziemnej o średnicy dochodzącej do stu kilkudziesięciu metrów, kolistego kształtu – na planie okręgu, wznoszone przy użyciu prostych narzędzi z kamienia i kości zwierząt. Ich budowę rozpoczęto około 4900 lat przed naszą erą. W opinii profesora Lecha Czerniaka rondele były na obszarze Europy Środkowej, w ówczesnym świecie, nową instytucją społeczną, której wynalazek odegrał kluczową rolę w uformowaniu się nowego ładu społecznego po upadku kultury pierwszych rolników w początkach V tysiąclecia p.n.e

Trzon filmu stanowi zrealizowana z rozmachem, specjalnie przygotowana- spektakularna budowa rondela, będąca jednocześnie elementem archeologii eksperymentalnej.

Wypowiedzi ekspertów i narracja autorska zilustrowane są interesującą, przygotowaną z ogromnym pietyzmem i artyzmem warstwą wizualną i scenograficzną, do przygotowania, której zaangażowanych zostało kilkadziesiąt osób i ciężki sprzęt budowlany. Na potrzeby filmu zostało wykonanych kilkaset rekwizytów, replik narzędzi i naczyń sprzed 7000 lat, w tym odtworzone zostało naczynie zoomorficzne zwane potocznie kaczką, którego liczący 7000 lat oryginał zachował się w nienaruszonej do dziś formie.

Dzięki zaproszeniu do udziału w tym filmie największych autorytetów naukowych i specjalistów w omawianych w filmie dziedzinach, repezentujących najważniejsze polskie uniwersytety, film posiada niezwykle ciekawą, dobrze udokumentowaną, płynną narrację ekspercko-autorską opisującą tamtą zamierzchłą epokę. Całości dopełnia doskonała ilustracja muzyczna.  

Pokaz drugiego polskiego filmu, wyreżyserowanego również przez Krzysztofa Paluszyńskiego pt. „Berło z brązu. Symbol zmiany cywilizacyjnej”, odbędzie się 22 maja o godz. 19.00 w siedzibie Polskiego Instytutu Archeologicznego w Atenach, ul. Dionisiou Eginitou 7, 115-28 Ateny, e-mail: paia@amu.edu.pl, tel.: 210-7292832.

Wstęp wolny, konieczna wcześniejsza rezerwacja. Projekcję filmu poprzedzi wprowadzenie reżysera Krzysztofa Paluszyńskiego i konsultanta naukowego prof. Janusza Czebreszuka, dyrektora Polskiego Instytutu Archeologicznego w Atenach.   

„Berło z brązu – symbol zmiany cywilizacyjnej” to swego rodzaju opowieść-wędrówka po ziemiach polskich i Europy sprzed około 4000 lat. Punktem wyjścia do filmu są tzw. groby książęce, czyli kurhany z odnalezionymi w nich wyrobami z brązu i złota, z miejscowości Łęki Małe w pobliżu Kościana w Wielkopolsce. W świadomości mieszkańców i naukowców są one również znane jako „Wielkopolskie Piramidy”. Są to największe zbadane kurhany w Polsce. Zbudowane zostały przez członków społeczności, którą dzisiaj archeolodzy nazywają kulturą unietycką. Do naszych czasów przetrwały tylko cztery. Kurhany w Łękach mają od 2,6 do 6 m wysokości i od ok. 75 do ponad 140 m w obwodzie u podstawy. Pod warstwą ziemi kryją usypane z kamieni kopce, w których umieszczono po kilka komór grobowych.

Archeolodzy w bogato wyposażonych pochówkach znaleźli ozdoby ze złota, bursztynu i brązu, w tym tytułowe, bardzo efektowne i charakterystyczne dla kultury unietyckiej „berła sztyletowate”, których wygląd w filmie jest odtworzony w 3D. Stanowią osnowę dokumentu, który opowiada o początkach i ewolucji epoki brązu na ziemiach dzisiejszej Polski, prezentując przy tym rzadko pokazywane, niezwykle imponujące znaleziska z tego okresu, w tym wykonane z brązu naczynie z miejscowości Łubna w województwie łódzkim.

Na potrzeby filmu nakręcone zostały liczne sceny fabularyzowane, realizowane m.in. w słynnym Muzeum Archeologicznym w Biskupinie w województwie kujawsko-pomorskim oraz w „Osadzie neolitycznej w Kopcu” w województwie świętokrzyskim.

Projekcje polskich filmów archeologicznych w reż. Krzysztofa Paluszyńskiego realizowane są przy wsparciu Ambasady RP w Atenach.