Prawo pracy
NIEZBĘDNIK PRACOWNIKA
Umowa o pracę
Jako pracownik jesteś uprawniony do minimalnych świadczeń pracowniczych. Niektóre sektory rozszerzają katalog uprawnień. Poniższa lista stanowi minimalne uprawnienia pracownika:
- Pracodawca nie ma obowiązku przedstawiania pełnego kontraktu w formie pisemnej, jednak podstawowe informacje oraz warunki zatrudnienia powinny zostać przedstawione pracownikowi na piśmie w ciągu 2 miesięcy od podjęcia przez niego zatrudnienia. Informacje te to, np.: nazwa pracodawcy, miejsce pracy, godziny pracy, metoda naliczania wynagrodzenia, informacja o warunkach wypłaty wynagrodzenia w czasie choroby (dla umów o pracę na czas oznaczony datę zakończenia stosunku pracy);
- Pracodawca ma obowiązek przedstawiać pracownikowi pisemne potwierdzenie wynagrodzenia lub pasek wypłaty „payslip”. W treści powyższych dokumentów powinny być wyszczególnione wszystkie opłacane składki (np. podatek, składka na ubezpieczenie społeczne, składka zdrowotna itd.);
- Pracownik ma prawo do minimalnego wynagrodzenia;
- Pracownik powinien zostać przeszkolony w zakresie podstawowych informacji dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Wynagrodzenie
W Irlandii minimalna stawka wynagrodzenia wynosi €8.65 na godzinę. Są jednak pewne wyjątki dotyczące osób poniżej 18 roku życia, zatrudnianych przez krewnych, a także praktykantów i stażystów.
Są także pewne sektory, które mają zapewnione wyższe minimalne zarobki,
np: sektor budowlany, catering.
Długość pracy oraz prawo do urlopu
Maksymalny tydzień pracy nie może przekraczać 48 godzin. Ten wymiar pracy jest naliczany na podstawie średniej ilości przepracowanych godzin w ostatnich 4,6 bądź 12 miesiącach w zależności od sektora. Pracodawca ma obowiązek rejestrować wymiar pracy każdego pracownika.
Masz prawo do 15 minutowej przerwy jeśli pracujesz co najmniej 4,5 godziny i 30 minutowej jeśli pracujesz co najmniej 6 godzin.
Masz prawo co najmniej raz w roku wziąć urlop wypoczynkowy. Pracownicy zatrudnieni na pełny etat mają prawo do 4 tygodniowego płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin mają prawo do płatnego urlopu proporcjonalnie do wymiaru godzin pracy.
Notyfikacja wypowiedzenia stosunku pracy
Zgodnie z prawem zarówno pracodawcę jak i pracownika obowiązują terminy wypowiedzenia stosunku pracy.
Pracownik, który pozostaje w stosunku pracy z danym pracodawcą co najmniej 13 tygodni jest zobowiązany wypowiedzieć stosunek pracy z 1 tygodniowym wyprzedzeniem. Termin tez może być dłuższy jednak musi to być określone w umowie o pracę.
Pracodawca jest związany następującymi terminami wypowiedzenia. Terminy te są zależne od długości trwania zatrudnienia:
| Długość zatrudnienia | Minimalna długość wypowiedzenia |
| 13 tygodni – 2 lata | 1 tydzień |
| 2 lata – 5 lat | 2 tygodnie |
| 5 lat – 10 lat | 4 tygodnie |
| 10 lat – 15 lat | 6 tygodni |
| Ponad 15 lat | 8 tygodni |
Pracodawca może zwolnić pracownika ze skutkiem natychmiastowym. W tej sytuacji musi on jednak, mimo że pracownik nie świadczy już usług pracy, w dalszym ciągu wypłacać mu wynagrodzenie za okres wypowiedzenia.
Dni wolne od pracy
Większość pracowników ma prawo do czterech tygodni płatnego urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. Prawo do urlopu nabywa się
proporcjonalnie od chwili podjęcia zatrudnienia. Wynagrodzenie powinno być wypłacone z góry przed rozpoczęciem urlopu.
Dniami ustawowo wolnymi od pracy są:
1. Nowy Rok (New Year’s Day)
2. Dzień Św. Patryka (St. Patrick’s Day)
3. Poniedziałek Wielkanocny (Easter Monday)
4. Pierwszy poniedziałek maja
5. Pierwszy poniedziałek czerwca
6. Pierwszy poniedziałek sierpnia
7. Ostatni poniedziałek października
8. Dzień Bożego Narodzenia (Christmas Day, 25.12)
9. Dzień Św. Szczepana (St. Stephen’s Day, 26.12)
Jeżeli jesteś zatrudniony na cały etat i któryś z powyższych dni przypada na dzień w którym normalnie pracujesz przysługuje ci:
· płatny dzień wolny od pracy przypadający na twój dzień wolny od pracy albo
· płatny dzień wolny od pracy przypadający w ciągu miesiąca albo
· dodatkowe wynagrodzenie za dzień pracy albo
· dodatkowy dzień urlopu wypoczynkowego.
Jeżeli, któryś z tych dni przypada na dzień w którym normalnie nie pracujesz jesteś uprawniony za ten dzień do 1/5 twojego tygodniowego wynagrodzenia.
Jeżeli zostałeś poproszony o pracę w którymś z powyższych dni jesteś uprawniony do: wyższego wynagrodzenia za pracę albo płatnego dnia wolnego w przeciągu miesiąca od dnia wolnego spędzonego w pracy albo dodatkowego płatnego dnia urlopu wypoczynkowego.
Powyższe uprawnienia przysługują pracownikom na niepełny etat pod warunkiem że przepracowali co najmniej 40 godzin przez 5 tygodni poprzedzających bezpośrednio dzień ustawowo wolny od pracy (Public Holiday).
Stawki za nadgodziny
Stawka za nadgodziny wypracowane w danym dniu roboczym (do północy, od poniedziałku do piątku) powinna wynosić półtorej stawki godzinowej zwykłej. Nadgodziny wypracowane poza czasem określonym powyżej powinny stanowić podwójną stawkę godzinową zwykłą.
Długość tygodnia pracy
Standardowy tydzień pracy wynosi 39 godzin tygodniowo.
Przerwy w pracy, prawo do urlopu
Pracownicy są uprawnieni do przerw na zasadach w jakich zostało to określone w Organisation of Working Time Act, 1997. Powyższy akt reguluje także prawo do urlopu wypoczynkowego, a także uprawnienia związane z pracą w dniu ustawowo wolnym od pracy. Pracownicy sektora budowlanego są uprawnieni do 1 dnia więcej płatnego urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. Urlop przysługuje w następującym wymiarze: 10 dni w lipcu, 4 dni w okresie Bożego Narodzenia, 5 dni w okresie Świąt Wielkiej Nocy. Modyfikacja tych terminów może być przedmiotem porozumienia z pracodawcą.
Specjalne wynagrodzenie w czasie choroby
Wszyscy pracownicy, którzy mają opłacone co najmniej 13 tygodniowych składek w okresie 6 miesięcy bezpośrednio poprzedzających niezdolność do pracy są uprawnieni do specjalnego wynagrodzenia w czasie choroby. Zasiłek przysługuje przez okres nie dłuższy niż 10 tygodni. Aby uzyskać prawo do zasiłku należy złożyć pisemny wniosek oraz załączyć orzeczenie lekarskie. Bardziej szczegółowe informacje – REA (Registered Employment Agreement).
W treści REA uregulowane jest także wiele innych zagadnień, takich jak absencja w pracy, wolne z powodu straty osoby bliskiej, kompensata za utratę narzędzi, diety podróżne itp.
Bezpodstawne zwolnienie
Osoba, która została bezpodstawnie zwolniona może złożyć zażalenie do Right Commissioner lub do Employment Appeals Tribunal. Możliwość złożenia zażalenia dotyczy osób powyżej 16 roku życia, które przepracowały co najmniej 12 miesięcy z wyjątkiem:
· bliskich krewnych pracodawcy, którzy mieszkają i pracują w jego prywatnym domu/farmie;
· pracowników sił zbrojnych i Garda Siochana;
· stażystów FAS, którzy zostali zwolnieni w ciągu 1 miesiąca przed zakończeniem stażu.
Warunek 12-miesięcznego zatrudnienia nie dotyczy osób które zostały zwolnione z powodu, np:
· przynależności do pracowniczych związków zawodowych;
· ciąży lub karmienia;
· skorzystania z prawa do urlopu macierzyńskiego;
· skorzystania z prawa do urlopu adopcyjnego;
· skorzystania z prawa do urlopu opiekuńczego lub z przyczyn nadzwyczajnych.
Redukcje etatów
Redukcja etatów ma miejsce wtedy, kiedy pozycja pracownika jest likwidowana
i żadna inna osoba nie jest na jego miejsce zatrudniana. Osobie, która została w ten sposób zwolniona przysługuje odprawa w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia brutto za każdy przepracowany rok do górnej granicy €600 za tydzień. Dodatkowo pracownikowi wypłacana jest jedna tygodniówka, przy zachowaniu kwoty maksymalnej w wysokości €600.
Zagadnienia specyficzne dla branży budowlanej
Podstawa prawna: Porozumienia Zbiorowe (Registered Employment Agreement).
Porozumienia zbiorowe to dokumenty opracowane w wyniku rozmów wielostronnych pomiędzy Federacją Pracodawców Branży Budowlanej, a szesnastoma związkami zawodowymi reprezentującymi pracowników tejże branży. Przepisy Porozumień Zbiorowych odnoszą się do pracowników budowlanych. Kategoria ta obejmuje: murarzy, dekarzy, malarzy, hydraulików, tynkarzy, itd., a także czeladników w powyższych kategoriach.
Płace minimalne w branży budowlanej
Na mocy Porozumień Zbiorowych wyznaczono osobne stawki płacy minimalnej dla branży budowlanej. Stawki te zależą od specjalizacji, szczegóły można sprawdzić na poniższej stronie: https://dbei.gov.ie/en/News-And-Events/Department-News/2019/May/10052019.html
Praca w soboty i dni ustawowo wolne od pracy
Za pierwsze cztery przepracowane godziny stawka powinna wynosić półtorej stawki godzinowej zwykłej oraz podwójną stawkę godzinową zwykłą za czas przepracowany poza czasem określonym powyżej (do czasu podjęcia pracy w poniedziałek).
W święta oraz dni ustawowo wolne od pracy (public holidays) obowiązuje podwójna stawka godzinowa zwykła.
Powyższe opracowanie stanowi jedynie zarys praw pracowniczych. W przypadku bardziej szczegółowych pytań można się kontaktować z Niamh Muldoon, tel: (01) 8727120 z Holohan Solicitors, Suite 319 Capel Building, St Marys Abbey, Dublin 7. Przydatne informacje w języku polskim i angielski znajdą Państwo także na stronach:
www.siptu.ie/pl
www.migrantproject.ie
www.citizensinformation.ie