Polska w Katarze

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

Katar jest państwem położonym nad Zatoką Perską we wschodniej części Półwyspu Arabskiego.

Powierzchnia kraju wynosi 11 586 km2. Wg danych Urzędu Planowania i Statystyki z października 2021 r. liczba ludności wynosiła 2,66 mln, z czego Katarczyków - ok. 330 000. Stolicą i największym miastem kraju, podzielonym na 7 jednostek administracyjnych (baladiyya) jest Doha, w której zespole miejskim mieszka ponad 90% ludności kraju. Językiem urzędowym jest arabski, a islam jest religią dominującą. 

Stolica i największe miasto: Doha (25°18′N, 51°31′E)

Języki: arabski (urzędowy), angielski (powszechnie używany, szczególnie w biznesie), urdu, hindi

Czas: GMT + 3 godziny    

Warunki klimatyczne

Katar leży w strefie klimatu zwrotnikowego wybitnie suchego. Średnie temperatury miesięczne wahają się od 22°C w styczniu do 38–50°C w czerwcu-sierpniu. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 80 mm. Epizodyczne ulewne deszcze pojawiają się najczęściej w okresie od grudnia do lutego.

Główne bogactwa naturalne

Gaz ziemny (potwierdzone złoża na poziomie 25 bln m3 odpowiadające ok. 14% światowych rezerw) i ropa naftowa.

System walutowy, kurs i wymiana

1 rial katarski (QAR) = 100 dirhamów

Rial jest powiązany stałym kursem wymiany z dolarem amerykańskim:
1 USD = 3,64 QAR

Religia

Szacunkowe dane dotyczące religii ludności Kataru: Islam 67,7%, chrześcijaństwo 13,8%, hinduizm 13,8%, buddyzm 3,1%, pozostałe ok. 2%.

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy

Dzień Narodowy Kataru: 18 grudnia (rocznica przejęcia / konsolidacji władzy przez dynastię panującą Al Thani w 1878 r.). 

Narodowy Dzień Sportu: drugi wtorek lutego każdego roku.

Infrastruktura transportowa

Stan dróg jest na ogół dobry lub bardzo dobry. Prędkość ograniczona jest do 120 km/h na drogach szybkiego ruchu oraz do 80-100 km/h na głównych trasach. Katar posiada międzynarodowe lotnisko w Dosze (Hamad International Airport) oraz porty morskie w Dosze (pasażerski, obsługujący turystyczne liniowce) i Mesaieed (Port Morski im. Hamada, towarowy i wojskowy).

Obowiązek wizowy

Od 9 sierpnia 2017 r. obywatele polscy nie podlegają w Katarze obowiązkowi wizowemu. Od obywateli RP nie wymaga się wizy wjazdowej dla pobytów nieprzekraczających łącznie 90 dni w okresie 180 dni liczonych od daty wjazdu na terytorium Kataru. W tym okresie obywatele RP uprawnieni są do wielokrotnego przekraczania katarskiej granicy. By uzyskać wizę tego typu wymagane jest, by okres ważności paszportu osoby przekraczającej granice emiratu wynosił co najmniej 6 miesięcy. Bez zmiany pozostały przepisy o wizach pracowniczych, uzyskiwanych wraz z zezwoleniem na pracę za pośrednictwem przyszłego pracodawcy (tzw. sponsora wizowego).

W związku z dużą dynamiką zmian przepisów wjazdowych do Kataru w okresie pandemii Covid-19 wskazane jest ich śledzenie na stronie Ministerstwa Zdrowia Publicznego Kataru: https://covid19.moph.gov.qa/EN/travel-and-return-policy/Pages/default.aspx. 
 

Ustrój polityczny

Katar jest monarchią dziedziczną, na czele której stoi emir (książę) z rodziny Al Thani. 
W czerwcu 2013 r. dotychczasowy władca, szejk Hamad bin Khalifa Al Thani, który w 1995 r. odebrał władzę ojcu w efekcie bezkrwawego przewrotu, abdykował na rzecz jednego ze swoich synów, szejka Tamima bin Hamada Al Thaniego. Aktualny emir na swojego następcę („crown prince”) 11 listopada 2014 r. mianował szejka Abdullaha bin Hamada Al Thaniego.

Władza ustawodawcza i wykonawcza

Szejk Hamad bin Khalifa Al Thani, emir w latach 1995-2013, ustabilizował sytuację polityczną i gospodarczą kraju i rozpoczął wprowadzanie reform. W wyniku powszechnego referendum w 2003 r. przyjęto obowiązującą do dziś konstytucję, która weszła w życie w czerwcu 2005 r. 

Pomimo pewnych kroków liberalizujących system polityczny, przepisy prawa nie przewidują możliwości zakładania i działalności partii politycznych.

Konstytucja dzieli władzę na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą i gwarantuje:

•    równość obywateli wobec prawa;
•    prawa wyborcze dla kobiet;
•    swobodę praktyk religijnych.

Zgodnie z Konstytucją emir jest głową państwa, jego osoba jest nietykalna i musi być przez wszystkich szanowana. Jest Naczelnym Dowódcą Sił Zbrojnych, reprezentuje Państwo w kraju i za granicą we wszystkich stosunkach międzynarodowych.

Prezes Rady Ministrów przewodniczy posiedzeniom Rady Ministrów, organizuje jej obrady i nadzoruje koordynację prac poszczególnych ministerstw w celu osiągnięcia jedności i harmonii między organami władzy państwa. Prezes Rady Ministrów podpisuje w imieniu i na rzecz Rady Ministrów decyzje podjęte przez Radę. Rada Ministrów pełni funkcję najwyższego organu wykonawczego we wszystkich sprawach wewnętrznych i zewnętrznych.

Władzę sądowniczą sprawują sądy. Orzeczenia sądowe są wydawane w imieniu emira.
Konstytucja przewidziała powołanie Zgromadzenia Doradczego (Madżlis As-Szura) na 4-letnie kadencje, w którym zasiadać ma 30 deputowanych wyłonionych w wyborach powszechnych oraz 15 wskazanych przez emira. Pełni ono rolę quasi-parlamentu. Jego zadaniem jest udział w procedurze legislacyjnej i przyjmowaniu budżetu państwa oraz kontrola nad postępami prac rządu. 

W 2011 r. poprzedni emir, szejk Hamad bin Khalifa Al Thani zapowiedział zorganizowanie wyborów w 2013 r. W czerwcu 2016 r. emir Tamim bin Hamad Al Thani odłożył ich przeprowadzenie o kolejne 3 lata, do 2019 r. Z kolei w 2019 r. podtrzymano mandat aktualnego zgromadzenia w jego aktualnym składzie i zapowiedziano organizację wolnych wyborów do końca 2021 r. 

2 października 2021 r. w wyniku przeprowadzonych bezpośrednich i wolnych, pierwszych w historii wyborów wyłoniono 30 spośród 45 członków Zgromadzenia. Nie znalazła się wśród nich żadna kobieta. O miejsca rywalizowało 233 kandydatów, w tym 26 pań. Frekwencja wyniosła 63,5%. 10 października 2021 r. emir na sekretarza generalnego Zgromadzenia wskazał dr Ahmeda Nassera Ibrahima Al Fadalę, a 15 października mianował do Zgromadzenia pozostałych 15 jego członków, wśród nich 2 kobiety.

W 1999 r. odbyły się pierwsze w historii kraju wybory samorządowe, w wyniku których w Dosze powołano 29-osobową Centralną Radę Miejską.

Struktura administracji gospodarczej

Za realizację zadań w dziedzinie gospodarki odpowiedzialne są następujące resorty:

•    Ministry of Commerce and Industry: www.moci.gov.qa/en
•    Ministry of Finance: www.mof.gov.qa/en/
•    Ministry of Labour: www.adlsa.gov.qa/en
•    Ministry of Municipality: www.mme.gov.qa
•    Ministry of Transport: www.motc.gov.qa/en

Od 2018 r. nie funkcjonuje odrębne ministerstwo odpowiedzialne za sprawy energii, a funkcję ministra stanu ds. energii pełni prezes państwowej spółki Qatar Energy (przedtem Qatar Petroleum): https://www.qatarenergy.qa/en. 

Wśród innych instytucji odpowiedzialnych za rozwój gospodarczy Państwa Katar kluczową rolę odgrywają:

•    National Tourism Council: www.visitqatar.qa
•    Qatar Financial Center: www.qfc.qa
•    Qatar Development Bank: www.qdb.qa/en
•    Qatar Investment Authority: www.qia.qa
•    Qatar Free Zone Authority: www.fza.gov.qa
•    Qatar Science and Technology Park: www.qstp.org.qa
•    Qatar Foundation: www.qf.org.qa
•    General Tax Authority: www.gta.gov.qa/en

Sądownictwo gospodarcze

System prawny Kataru składa się z części świeckiej, która reguluje m.in. prawo gospodarcze, cywilne i karne, oraz islamskiej, wyznaniowej (szariatu), która jest stosowana w dziedzinie prawa rodzinnego. Prawo cywilne Kataru oparte jest o model prawa egipskiego, co przekłada się m.in. na liczne podobieństwa z systemem francuskim. System sądowniczy składa się z sądów okręgowych, sądów apelacyjnych i Sądu Najwyższego.

W celu przyciągnięcia do Kataru inwestorów zagranicznych w sektorze bankowości, ubezpieczeń i finansów stworzono niejako odrębny system prawny w zakresie gospodarczym, który ukształtowany został przepisami ustawy nr 7/2005 o Katarskim Centrum Finansowym (Qatar Financial Centre, QFC). Instytucja ta jest swoistym centrum biznesowo-finansowym, które działa według własnych reguł odrębnych od powszechnego systemu prawa gospodarczego Kataru (obowiązują tam jednak zapisy kodeksu karnego w całości oraz kodeksu cywilnego z pewnymi wyjątkami). QFC operuje głównie w sektorze usług finansowych, a powołany w ramach Centrum Urząd Regulacji Katarskiego Centrum Finansowego (QFCRA) odpowiada za regulowanie, licencjonowanie i nadzór nad działalnością bankową, finansową i ubezpieczeniową tam prowadzoną. Regulacje te są wzorowane na znanych i sprawdzonych w świecie rozwiązaniach i standardach. QFC ma system własnego sądownictwa (arbitraż), jednak jego rozstrzygnięcia dotyczą jedynie podmiotów działających na podstawie licencji zezwalającej na działalność w QFC.

Sądownictwo gospodarcze opiera się na szeregu regulacjach funkcjonujących równolegle. 

Kwestie związane z napływem kapitału zagranicznego do Kataru reguluje ustawa nr 1/2019 o zagranicznych inwestycjach w przedsięwzięcia gospodarcze. Zastąpiła ona regulacje z 2000 r. Co do zasady nadaje ona podmiotom zagranicznym prawo do zakładania we wszystkich sektorach gospodarki, poza bankowością i ubezpieczeniami, spółek należących do nich w 100%.  Zwiększono do 49% wysokość maksymalnych udziałów, które podmioty zagraniczne mają prawo nabyć w katarskich spółkach notowanych na Qatar Stock Exchange. Ustawa daje również prawo inwestorom zagranicznym do wnoszenia wszelakich dysput inwestycyjnych do międzynarodowych instytucji arbitrażowych, poza sporami o charakterze pracowniczym. 

Przepisy ustawy nie obowiązują w sektorach produkcji surowców naturalnych wymagających koncesji lub specjalnych umów, instytucji rządowych i spółek państwowych lub w których państwo ma co najmniej 51% udziałów, a także spółek licencjonowanych przez państwową spółkę Qatar Energy do działalności w sektorze gazu ziemnego i ropy naftowej.  

Wszelka działalność gospodarcza (zarówno dla firm rodzimych, jak i zagranicznych) podlega rejestracji w Ministerstwie Gospodarki i Handlu. Zasady rejestracji zawarte są w ustawie nr 25/2005 o rejestrze  handlowym.

Zasady funkcjonowania spółek prawa handlowego regulują zapisy kodeksu spółek handlowych (ustawa nr 5/2002 ze zmianami).

Sprawy związane z kwestiami podatkowymi uregulowane są w ustawie nr 21/2009 o podatku dochodowym.

Zasady odnoszące się do funkcjonowania agencji handlowych zawarte są w ustawie nr 8/2002 o agencjach handlowych.

Zasady obrotu pieniędzmi podlegają przepisom ustawy nr 28/2008 o zwalczaniu prania brudnych pieniędzy oraz ustawy nr 3/2004 o zwalczaniu terroryzmu.

Katalog przepisów chroniących własność intelektualną stanowią w Katarze dekret nr 30/2006 r. o prawach patentowych oraz ustawa nr 7/2002 o ochronie praw autorskich i praw pokrewnych, a także ustawa nr 9/2002 r. o znakach firmowych i handlowych, nazwach handlowych, oznaczeniach geograficznych i wzornictwie przemysłowym.

Przepisy regulujące sferę zamówień publicznych zawarte są w ustawie nr 26/2005.

W rozstrzyganiu sporów pomiędzy podmiotami gospodarczymi strony mogą zdecydować się na arbitraż i mediację Katarskiego Centrum Arbitrażu Międzynarodowego (QCIA) działającego przy Katarskiej Izbie Handlowej lub Katarskiego Centrum Finansowego (QFC). W styczniu 2011 r. Katar przystąpił do konwencji z 18 marca 1965 r. o rozstrzyganiu sporów inwestycyjnych między państwami i obywatelami drugich państw, co znacznie podniosło jego atrakcyjność w oczach inwestorów zagranicznych.

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Katar należy do dynamicznie rozwijających się rynków Zatoki Perskiej. Wraz z Arabią Saudyjską, Bahrajnem, Kuwejtem, Omanem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi jest członkiem Rady Współpracy Państw Zatoki Perskiej (RWZP, ang. GCC – Gulf Cooperation Council), której celem jest m.in. integracja gospodarcza krajów członkowskich. Katar podejmuje obecnie starania w celu odejścia od gospodarki opartej na sektorze węglowodorów do gospodarki zdywersyfikowanej. 

Wg nomenklatury Banku Światowego Katar zaliczany jest do państw o wysokim dochodzie. W 2019 r. wzrost PKB miał osiągnąć 2,1%, po 1,6% w 2017 r. 

Dokumentem strategicznym określającym kierunki transformacji kraju jest Qatar National Vision 2030. Wynikające z niego reformy gospodarcze wprowadzane są dość konsekwentnie. Ich przyspieszenie nastąpiło po wprowadzeniu blokady kraju przez państwa ościenne w czerwcu 2017 r. Realizowana jest polityka dywersyfikacji źródeł dochodów państwa, aby zniwelować wpływ na budżet ewentualnych fluktuacji cen węglowodorów na rynkach światowych. Państwo dokonuje znaczących inwestycji, rozwijając takie gałęzie przemysłu, jak produkcja aluminium i przemysł petrochemiczny. Priorytetem dla katarskich władz pozostaje projekt organizacji w 2022 r. Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej FIFA. Zakrojone na szeroką skalę projekty rozbudowujące infrastrukturę transportową (drogi, 3 linie metra oddane do użytku w 2019 r.), bazę hotelową, konferencyjną i targowo-wystawienniczą, a przede wszystkim nowoczesne stadiony. W ramach przygotowań do imprezy w 2022 r. i poprawy widoczności międzynarodowej Kataru w Dosze organizowane są  duże międzynarodowe imprezy sportowe i kongresowe. Olbrzymie nakłady przeznaczane na rozwój linii lotniczych Qatar Airways, dalsza rozbudowa oddanego do użytku w maju 2014 r. portu lotniczego im. Hamada oraz otwarcie w 2017 r. nowego portu morskiego w Mesaieed mają na celu rozwój emiratu jako liczącego się w świecie węzła komunikacyjnego i logistycznego. 

Pomimo starań na rzecz dywersyfikacji gospodarki, które jak dotąd przyniosły umiarkowany sukces, siłą napędową wzrostu gospodarczego  pozostaje wydobycie u produkcja i eksport węglowodorów. 
W 2020 r. Katar pozostał największym eksporterem gazu skroplonego (LNG) na świecie, z roczną produkcją na poziomie 78 mln ton rocznie. Ogłoszony w 2018 r. plan zwiększenia wydobycia gazu ziemnego do 110 mln ton rocznie do 2024 r., a w 2019 r. zwiększony do jeszcze ambitniejszego poziomu 127 mln ton rocznie do 2027 r. ma zapewnić Katarowi utrzymanie tej pozycji w kolejnych latach. Zasoby gazu ziemnego emiratu, trzecie co do wielkości w świecie, szacowane są na 25 bilionów m3 (ok. 14% zasobów w świecie). Udokumentowane katarskie zasoby ropy naftowej wynoszą z kolei ponad 25 mld baryłek, ale wydobycie stopniowo spada i wynosi aktualnie 0,6 mln baryłek dziennie.

Nadwyżki dochodów ze sprzedaży gazu ziemnego i ropy naftowej są inwestowane, w kraju i zagranicą, za pośrednictwem funkcjonującego od 2005 r. państwowego funduszu majątkowego Qatar Investment Authority, którego aktywa wyceniane są na ok. $330 mld. Głównym celem utworzenia i funkcjonowania funduszu jest zapewnienie przyszłym pokoleniom obywateli Kataru wysokiego standardu życia po wyczerpaniu się zasobów węglowodorów. 

Rząd realizuje działania na rzecz poprawy systemu kształcenia, w tym poprzez przyciąganie filii zagranicznych uczelni do Education City funkcjonującego pod parasolem Qatar Foundation.

Władze starają się również liberalizować przepisy, aby uatrakcyjnić Katar dla inwestorów zagranicznych. Proponują szereg zachęt, których celem jest przyciągnięcie kapitału zagranicznego. Sztandarowymi projektami legislacyjnymi w tym zakresie są prawo podatkowe oraz inwestycyjne obowiązujące od 2009 r. Obowiązujące obecnie przepisy dopuszczają 100% własność spółek zarejestrowanych w Katarze przez podmioty zagraniczne w następujących branżach: rolnictwo, usługi konsultingowe, IT, usługi związane z dystrybucją, hotelarstwo, usługi związane z kulturą, rozrywką i sportem, szpitale, elektrownie, szkoły oraz uczelnie wyższe. W pozostałych branżach udział kapitału zagranicznego nie może być wyższy niż 49%. W obecnym stanie prawnym nie jest dopuszczalna działalność w formie agencji handlowych. W styczniu 2018 r. katarski rząd przyjął projekt nowej ustawy o inwestycjach zagranicznych, która ma dopuścić pełną własność obcokrajowców we wszystkich gałęziach gospodarki poza sektorem bankowym, ubezpieczeń oraz agencji handlowych.  W grudniu 2018 r. ustanowiono General Tax Authority, której zadaniem będzie m.in. analiza wprowadzenia podatku od wartości dodanej (VAT), w ślad za Arabią Saudyjską, Bahrajnem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi. W lipcu 2019 r. do życia powołana została Agencja Promocji Inwestycji Zagranicznych. Trwają prace nad możliwością 100% udziału inwestorów zagranicznych w sektorze bankowym.

Od 2010 r. przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego działające w Katarze korzystają z liniowego, 10-proc. podatku CIT. Jest to najniższa stawka podatku od dochodów przedsiębiorstw oferowana przez kraje RWPZ. 

5 czerwca 2017 r. Arabia Saudyjska, Bahrajn, ZEA oraz Egipt zerwały stosunki dyplomatyczne z Katarem oraz ogłosiły jego blokadę ekonomiczną. W konsekwencji zamknięta została katarsko-saudyjska granica lądowa oraz przestrzeń powietrzna i wody terytorialne tych państw - w odniesieniu do katarskich statków morskich i powietrznych. Sankcje te uderzyły w gospodarkę emiratu, zwłaszcza w handel zagraniczny, transport i turystykę. W czerwcu 2017 r. wartość importu do Kataru spadła o ok. 40%, zarówno w ujęciu miesięcznym, jak i rocznym. Także liczba pasażerów obsługiwanych przez port lotniczy w Dosze spadła o ok. 30%. Niemniej władze katarskie niemal niezwłocznie podjęły działania zaradcze oraz zmierzające ku dywersyfikacji kontaktów handlowych i kierunków dostaw, otwierając nowe towarowe połączenia morskie i lotnicze, zawierając umowy handlowe oraz stymulując lokalną wytwórczość. Szczególnie wzrosły obroty z Turcją i Iranem. Już w sierpniu/wrześniu 2017 r. wielkość obrotów handlowych emiratu, w tym importu, osiągnęła ponownie poziom sprzed blokady.

W dniu 4 stycznia 2021 r. Minister Spraw Zagranicznych Kuwejtu Sheikh dr Ahmed Nasser Al Mohammed Al Sabah, w  wygłoszonym oświadczeniu potwierdził, że w wyniku telefonicznej rozmowy pomiędzy Emirem Kataru, Emirem Kuwejtu oraz następcą tronu Arabii Saudyjskiej osiągnięto porozumienie pomiędzy Państwem  Katar a Królestwem Arabii Saudyjskiej w sprawie otwarcie przestrzeni powietrznej, granic lądowych i morskich między obydwoma krajami. Porozumienie to weszło w życie z 4 na 5 stycznia 2021 roku. Był to moment przełomowy, a także początek działań w kierunku zniesienia blokady i przywrócenia współpracy Kataru z resztą państw uczestniczących w blokadzie. 

Główne sektory gospodarki

Priorytetowe znaczenie sektora surowców energetycznych dla państwa znajduje odzwierciedlenie w środkach przeznaczanych na jego rozwój. Katar jest obecnie jednym z największych światowych eksporterów skroplonego gazu ziemnego. a jego rezerwy szacuje się na 25 bln m3. Wraz z zakończeniem projektów budowy najnowszych linii produkcyjnych Katar osiągnął w grudniu 2010 r. moc produkcyjną 77 mln t LNG rocznie. W 2018 r. ogłoszono plan zwiększenia wydobycia gazu ziemnego do 110 mln ton rocznie do 2024 r., a w 2019 r. zapowiedziano dalsze inwestycje mające zapewnić zdolności produkcyjne gazu ziemnego na poziomie 127 mln ton rocznie do 2027 r. Rozwój mocy produkcyjnych wymusza rozwój zaplecza transportowego. Katarska flota metanowców stanowi 25% światowego potencjału żeglugi w zakresie transportu LNG.

Strategiczne znaczenie dla gospodarki katarskiej ma również ropa naftowa. Katarskie złoża ropy wynoszą ok. 25 mld baryłek. Będąc w posiadaniu umiarkowanie dużych złóż, od lat podejmuje wysiłki mające na celu utrzymanie produkcji tego surowca. Szacuje się, że w 2018 r. produkcja ropy naftowej wyniosła tylko ok. 0,6 mln b/d.

Dzięki wsparciu władz oraz sprzyjającemu zapleczu dynamicznie rozwija się również sektor petrochemiczny i chemiczny. Największe strefy przemysłu petrochemicznego znajdują się w Mesaieed w południowo-wschodniej części kraju, 40 km na południe od Dohy, oraz w Ras Laffan położone ok. 80 km na północ od stolicy. Obie administrowane są bezpośrednio przez Qatar Petroleum. W Mesaieed (117 km2) grupują się takie zakłady, jak:

•    rafineria ropy naftowej,
•    kompleks produkcyjny NGL (natural gas liquids),
•    zakłady QAPCO wytwarzające etylen, polietyleny niskiej gęstości i siarkę, Q-Chem (joint-venture z Chevron Phillips) produkujący siarkę,etylen i polietyleny wysokiej gęstości oraz QAFAC (metanol)
•    zakłady produkujące tworzywa sztuczne Qatar Vinyl (PCV i soda kaustyczna) oraz przetwórcze (Qatar Plastic Products),
•    zakłady wytwarzające smary (Qatar Lubricants),
•    zakłady chemiczne QAFCO produkujące amoniak  i mocznik (wg danych QAFCO  jeden z największych producentów na świecie).

Port o powierzchni 56 km2 (jeden z największych na świecie sztucznych portów morskich) i strefa przemysłowa Ras Laffan (295 km2) zostały uruchomione w 1996 r. w związku z rozpoczęciem eksploatacji Pola Północnego, rozciągającego się w odległości ok. 80 km od przylądka. Skupia ona następujące zakłady przemysłowe:

•    skraplarnie gazu ziemnego o łącznej mocy 77 mln t/r,
•    największe na świecie rafinerie gazu ziemnego gas to liquid: Oryx GTL (joint-venture z Sasol) i Pearl GTL (Shell),
•    rafinerie kondensatu gazowego Laffan Refinery I i II (moc 292 tys. t),
•    zakłady produkcji gazu zubożonego Al-Khaleej i Dolphin Energy (eksport do ZEA i Omanu),
•    zakłady wytwarzające alkeny (olefiny) Ras Laffan Olefins,
•    zakłady produkujące hel (Ras Laffan Helium, Qatar Helium – łącznie 35% światowej produkcji) i siarkę.

Ponadto w Ras Laffan znajduje się największy w Katarze kompleks energetyczno-wodny obejmujący 3 elektrownie połączone z odsalarniami wody morskiej – wciąż rozbudowywany.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Źródło: Bank Światowy (https://data.worldbank.org)

Handel zagraniczny

Pod względem wymiany handlowej, zgodnie z danymi katarskiego Urzędu ds. Planowania i Statystyki, w 2020 r. w obrotach handlowych Kataru dominowały kraje Azji (poza arabskimi) z udziałem na poziomie 38,6%, następnie Unii Europejskiej (30,9%; Polska była 8. największym p[partnerem handlowym w tej grupie) oraz USA (15,9%). Największym partnerem handlowym były USA (15,9%; 15 mld QAR), następnie Chiny (15,2%; 14,2 mld QAR), Wielka Brytania (7,2%, 6,7 mld QAR), Niemcy (6,3%, 5,9 mld QAR), Indie (5,4%, 5 mld QAR), Włochy (4,5%; 4,3 mld QAR) oraz Turcja (4,4%; 4 mld QAR). 

Inwestycje zagraniczne

Ze względu na duże wpływy z tytułu eksportu węglowodorów, głównie skroplonego gazu ziemnego, zagranicę, Katar co do zasady uzyskuje rokrocznie znaczące nadwyżki budżetowe. Są one przekazywane w dużej mierze na inwestycje, w kraju i zagranicą, z których zwrot powinien przyczynić się do zapewnienia krajowi i jego obywatelom zrównoważonego rozwoju w dalekiej przyszłości. Kluczowym narzędziem katarskiej polityki w tym zakresie jest powołana w 2005 r. Qatar Investment Authority. 

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym

Katar nie jest członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), jednakże zauważalne jest coraz bardziej intensywne zaangażowanie w prace tej organizacji. Od 1996 r. jest członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO). W listopadzie 2001 r. w Dosze odbyła się konferencja ministerialna WTO, która zainicjowała negocjacje w ramach tzw. rundy katarskiej/rundy w Dosze (Doha round). Obok dalszych kroków na rzecz liberalizacji handlu do głównych omawianych kwestii należą m.in. subsydiowanie rolnictwa, prawo patentowe, regulacje antydumpingowe oraz ochrona własności intelektualnej.

Katar należy do Rady Współpracy Państw Zatoki Perskiej (GCC). Założona w 1981 r. przez arabskie państwa regionu – Arabię Saudyjską, Bahrajn, Katar, Kuwejt, Oman i ZEA – w odpowiedzi na muzułmańską rewolucję w Iranie oraz wzrost wpływów Iraku Saddama Husajna, organizacja ta miała początkowo charakter bloku polityczno-militarnego, a prowadzone w jej ramach działania ogniskowały się wokół polityki bezpieczeństwa. Po 2000 r. nastąpiło jednak poszerzenie zakresu współpracy, idące w kierunku integracji gospodarczej (utworzona została unia celna, wprowadzono daleko idącą koordynację polityki handlowej, monetarnej i fiskalnej).

Odnotować można również przynależność Kataru do Ligii Państw Arabskich, Organizacji Współpracy Islamskiej i Organizacji Arabskich Krajów Eksportujących Ropę Naftową. Jest również członkiem Forum Państw Eksporterów Gazu (Gas Exporting Countries Forum, GEFC), którego siedziba znajduje się w Dosze. Aktywnie uczestniczy w pracach ONZ oraz jest wybierany do agend ONZ-owskich. W grudniu 2018 r. Katar ogłosił decyzję o wycofaniu się z OPEC z dniem 1 stycznia 2019 r., której członkiem był przez 57 lat.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

​​​​​​Relacje Kataru z instytucjami unijnymi wpisują się w szerszy kontekst stosunków dwóch organizacji regionalnych: UE oraz RWPZ. Ramy prawne stosunków UE-RWPZ stanowi umowa o współpracy między obiema organizacjami zawarta w 1988 r. (EU-GCC Cooperation Agreement) Wyznaczyła ona zarówno cele współpracy (wzmocnienie stabilności w regionie o strategicznym znaczeniu, ułatwienie relacji politycznych i gospodarczych, poszerzenie współpracy gospodarczej i technicznej, poszerzenie współpracy w dziedzinie energii, przemysłu, handlu i usług, rolnictwa, rybołówstwa, inwestycji, nauki, techniki i ochrony środowiska), jak i obszary priorytetowe (polityka energetyczna, transport, nauka i innowacje, gospodarka). Stworzyła ponadto instytucjonalny ramy dla tych stosunków: coroczne spotkania na szczeblu ministrów spraw zagranicznych (Joint Council, odbywany naprzemiennie w Brukseli i w stolicy państwa sprawującego rotacyjną prezydencję RWPZ), a także komitet koordynacyjny na poziomie wyższych szczeblem urzędników (Joint Committee, również obradujący corocznie). Ostatnia konferencja ministerialna miała miejsce w Brukseli w lipcu 2016 r. Umowa o współpracy przewiduje ponadto regularne przyjmowanie szczegółowych programów wykonawczych (joint action plans), lecz po upływie programu na lata 2010-2013 nie doszło do uzgodnienia nowego dokumentu.

W latach 2014-2020 ramy finansowe dla projektów współpracy UE-RWPZ stanowi Europejski Instrument Współpracy z Krajami Uprzemysłowionymi  (Instrument for Cooperation with Industrialised Countries, ICI), zorganizowany wokół trzech osi priorytetowych: dyplomacji publicznej i pomocy humanitarnej, współpracy gospodarczej i biznesowej oraz edukacji. W ramach tego instrumentu finansowana jest inicjatywa EU-GCC Clean Energy Network.

W marcu 2019 r. UE i Katar, jako pierwszy kraj spośród krajów RWZP, parafowały umowę w dziedzinie lotnictwa, która zakłada m.in. stopniowe otwieranie rynków lotniczych obu stron, ustanowienie zasad konkurencji i przejrzystości we współpracy w tym obszarze.

Stosownie do unijnego Ogólnego Systemu Preferencji Taryfowych Katar jak i pozostałe państwa RWZP, będąc krajami wysoko rozwiniętymi, nie korzystają z preferencyjnego dostępu do rynku wewnętrznego UE. Mimo tak rozwiniętych stosunków handlowych nie doszło do zawarcia między obiema organizacjami umowy o wolnym handlu, zapewniającej stopniową i wzajemną liberalizację wymiany handlowej i usług oraz równy dostęp do rynku, co przewidziała już umowa o współpracy z 1988 r. Negocjacje, rozpoczęte w 1990 r., toczyły się w zmiennym tempie. Zostały one wznowione w 2002 r. (w 2003 r. powołano do życia specjalistyczne komitety), lecz ostatecznie RWPZ zawiesiła je w r. 2008 r. Od tamtej pory, pomimo wyrażanej stale przez UE woli zawarcia porozumienia, negocjacje nie zostały podjęte, a prowadzone są jedynie nieformalne rozmowy. Dialog dotyczy przede wszystkim dostępu do rynku produktów i usług, prawa zamówień publicznych, ochrony własności intelektualnej, ochrony konkurencji, zasad regulujących kraj pochodzenia oraz zasad rozwiązywania sporów. 

Ze względu na tę sytuację, Katar wielokrotnie od 2018 r. sygnalizował wolę uruchomienia dwustronnych negocjacji handlowych z UE.

Gospodarcze umowy dwustronne

Kluczowym wydarzeniem istotnym z punktu widzenia bazy prawno-traktatowej między Polską a Katarem była wizyta ministra spraw zagranicznych Kataru, szejka Hamada Bin Jassim Bin Jabr Al Thani w Polsce 21-22 kwietnia 1998 r. Podpisano w jej czasie szereg dokumentów: umowę o cywilnej komunikacji lotniczej, porozumienie o współpracy resortów spraw zagranicznych, porozumienie o współpracy izb handlowych, memorandum of understanding ws. ustanowienia ambasad.

18-19 listopada 2008 r. oficjalną wizytę w Katarze złożył premier Donald Tusk. Najważniejszym celem wizyty było przeprowadzenie rozmów dotyczących współpracy w sektorze energetycznym pomiędzy obu krajami, jak również przekazanie konkretnych propozycji włączenia kapitału katarskiego w proces polskiej prywatyzacji. Podpisano umowę ws. unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu. Umowa została ratyfikowana w 2009 r.

Najważniejszym dotychczas wydarzeniem w stosunkach polsko-katarskich było podpisanie 29 czerwca 2009 r. w Dosze umowy między PGNiG a Qatargas Operating Company Ltd. (Qatargas) na dostawy skroplonego gazu ziemnego. Umowa dotyczy zasad, w oparciu o które będą realizowane długoterminowe dostawy LNG do Polski. PGNiG i Qatargas ustaliły, iż dostawy LNG będą realizowane od 2014 r. przez okres 20 lat w wysokości 1 mln ton rocznie (ok. 1,5 mld m3), poprzez terminal w Świnoujściu. Wartość umowy uzależniona jest od cen notowań ropy naftowej na rynkach światowych. Pierwsza komercyjna dostawa katarskiego LNG do Polski miała miejsce w czerwcu 2016 r. W marcu 2017 r. PGNiG i Qatargas podpisały umowę dodatkową, przewidującą podwojenie ilości importowanego gazu. W efekcie od stycznia 2018 r. łączny import surowca do Polski wzrośnie do 2 mln t, czyli do około 2,7 mld m3 gazu po regazyfikacji. Umowa obowiązywać będzie do 2034 r.

20 października 2011 r. emir Kataru szejk Hamad Bin Khalifa Al Thani złożył wizytę oficjalną w Polsce. W skład delegacji weszli m.in. wicepremier i szef Kancelarii Emira, ministrowie energii i przemysłu, spraw zagranicznych i gospodarki i handlu oraz dyrektor generalny Qatar Holding. Podczas wizyty podpisano 2 umowy: o współpracy turystycznej i o powołaniu polsko-katarskiej rady biznesu. Umowy dają podstawy prawne do współdziałania w zakresie rozwoju turystyki pomiędzy Polską i Katarem (w rezultacie w grudniu 2012 r. uruchomiono bezpośrednie połączenia lotnicze Qatar Airways pomiędzy Dohą i Warszawą).

4-5 maja 2017 r. przebywał z wizytą w Polsce emir Kataru szejk Tamim Bin Hamad Al Thani, któremu towarzyszyli m.in. ministrowie spraw zagranicznych, gospodarki i handlu, przedstawiciele Qatar Investment Authority oraz katarskiego biznesu. W trakcie tej wizyty podpisano pakiet umów dwustronnych, w tym umowę o współpracy gospodarczej. We wrześniu 2017 r. podpisane zostało porozumienie o współpracy między portami morskimi w Gdańsku i Mesaieed.

22-23 kwietnia 2018 r. wizytę w Polsce złożył szef Qatar Petroleum, Saad Sherida Al-Kaabi, wraz z delegacją spółki Qatargas. Celem wizyty było zacieśnienie współpracy w dziedzinie inwestycji w infrastrukturę energetyczną oraz w szeroko rozumiany sektor węglowodorów (zarówno wydobycie, jak i przetwarzanie oraz produkcja paliw). Z kolei w kwietniu 2019 r. w Dosze przebywała delegacja PGNiG S.A., której przewodził prezes zarządu, P. Woźniak. Doszło wówczas do jego spotkania z prezesem Qatar Petroleum (obecnie Qatar Energy) pełniącym również funkcję min. stanu ds. energii.

W dniach 3-5 grudnia 2021r. oficjalną wizytę w Państwie Katar złożył Andrzej Duda, Prezydent RP, wraz z małżonką, Agatą Kornhauser-Dudą. Głównym punktem programu było spotkanie z Emirem Kataru, szejkiem Tamimem bin Hamadem Al Thani oraz Premierem Kataru, szejkiem Khalidem bin Khalifą bin Abdulazizem Al Thanim. W jej trakcie Polska Agencja Żeglugi Powietrznej i katarska Civil Aviation Agency podpisały list intencyjny ws. współpracy w dziedzinie lotnictwa cywilnego. 

Dwustronna wymiana handlowa

Wg danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii w 2020 r obroty w handlu wyniosły $630,7 mln (spadek o 26% rdr), z czego polski eksport stanowił 92,6 USD mln (spadek o 9% rdr). Z kolei wg danych strony katarskiej obroty w 2020 r. osiągnęły 726,3 mln USD (spadek o 23%), z czego polski eksport do Kataru wyniósł 199,2 USD mln (spadek o spadek o 3%). Redukcja obrotów wynikała głównie ze spadku wartości dostaw katarskiego LNG do Polski – z  734 USD mln w 2019 r. do 525 mln USD w 2020 r. (o 28%). Głównymi grupami towarowymi były: urządzenia mechaniczne i elektryczne (23,7 mln USD), wyroby różne (23,4 mln USD), produkty rolno-spożywcze (13,4 mln USD), wyroby nieszlachetne i wyroby z metali nieszlachetnych (10,7 mln USD) oraz produkty przemysłu chemicznego (5,9 mln USD). 

Obserwowany jest stopniowy wzrost aktywności polskich firm na rynku katarskim. W Katarze na zasadzie franczyzy funkcjonuje m.in.: Inglot, Vipera (kosmetyki), LPP (Reserved), Smyk (artykuły dla dzieci), CCC (obuwie i galanteria skórzana). W sprzedaży detalicznej dostępne są produkty polskich marek, m.in. Wedel, Tymbark, Tago, Jutrzenka, Oshee, Biernacki, FM World, dr Irena Eris (Lirene, Pharmaceris) i Bielenda. 

Od 2014 r. obserwowany jest wzrost aktywności polskich firm na rynku katarskim, choć nie odzwierciedla on potencjału polskiej gospodarki w tym zakresie. W Katarze na zasadzie franczyzy działa szereg polskich marek, m.in.: Inglot, Wedel, Vipera (kosmetyki), LPP (odzież – marka Reserved), Smyk (artykuły dla dzieci), CCC (obuwie i galanteria skórzana) oraz Ania Kruk (biżuteria). Ponadto, w sprzedaży detalicznej dostępne są produkty marek, jakich jak m.in. Tymbark, Tago, Jutrzenka, Wedel, Oshee, Biernacki, FM World czy Dr Irena Eris (Lirene, Pharmaceris) i Bielenda. Na rynku działają również: Cezar, Fluffo, Techem, Promag, Kaskat, Optimal czy Gaja. Na początku 2017 r. działalność na rynku katarskim rozpoczęła Forum Seating (Grupa Nowy Styl sp. z o.o., której lokalny partner wyprodukował, na bazie umowy licencyjnej siedziska stadionowe, w które wyposażone został 6 z 8 stadionów zbudowanych na Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej FIFA 2022.  

Dane: MRiT, Insigos

Wzajemne inwestycje

Katarscy inwestorzy publiczni i prywatni są obecni na polskim rynku nieruchomości. W 2011 r. Qatar Holding LLC (spółka zależna Qatar Investment Authority, QIA) kupiła od francuskiego dewelopera Bouygues Immobilier kompleks biurowców w Warszawie (aktualnie siedziba Orange) o wartości ok. 600 mln PLN. W grudniu 2016 r. doszło do sfinalizowania innej katarskiej inwestycji: Al-Sraiya Holding Group przejęła od Skanska hotel Westin w Warszawie. Wartość transakcji szacowana jest na ok. 240 mln PLN. Była to pierwsza  inwestycja Al-Sraiya  w Europie Środkowo-Wschodniej.  Z kolei pod koniec 2012 r. zawiązała się grupa inwestycyjna z udziałem Qatar Holding LLC, Kulczyk Investments i kilku innych partnerów w celu sfinansowania spółki poszukującej i wydobywającej surowce w Afryce i Ameryce Południowej. Strony zainwestowały łącznie prawie 3 mld PLN, z czego Jan Kulczyk i Qatar Holding LLC - po ok. 1 mld PLN. 

Rozwój współpracy inwestycyjnej był tematem spotkania prezesa QIA, szejka Abdullaha bin Mohammeda bin Sauda Al Thaniego z wicepremierem i ministrem finansów i rozwoju, M. Morawieckim, które odbyło się 20 października 2017 r. w Warszawie. Jego efektem była wizyta w Katarze 21-22 listopada 2017 r. przedstawicieli Ministerstwa Energii oraz BGK w celu omówienia warunków współpracy w zakresie wzajemnych inwestycji. 

Kwestie współpracy inwestycyjnej były również przedmiotem rozmów w Dosze prezesa Giełdy Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie, M. Dietla, z prezesem QIA, M. Al Mahmoudem, a także podsekretarza stanu w Min. Przedsiębiorczości i Technologii, M. Ociepy, z szefem sekcji aktywnych inwestycji QIA, A. Al Hammadim - odpowiednio 28 lutego i  13 marca 2019 r. Należy zwrócić uwagę, że inwestycje w Polsce realizuje szereg funduszy, w których udziały posiada Qatar Investment Authority, m.in. szwajcarski Aventicum (centra logistyczne, nieruchomości). 

Zainicjowano kontakty w obszarze rozwoju rynków finansowych. Podczas wizyty w Dosze prezes zarządu GPW S.A., M. Dietl, 25 lutego 2019 r. podpisał, w imieniu spółki, protokół ustaleń z Qatar Stock Exchange, które zakłada m.in. wymianę doświadczeń i dobrych praktyk, a także, potencjalnie, realizację wspólnych inwestycji w sektorze fintech.

Współpraca samorządów gospodarczych

W kwietniu 2007 r. w Dosze podczas wizyty delegacji polskiej z udziałem przedstawicieli 12 przedsiębiorstw nastąpiło podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Katarską Izbą Przemysłowo-Handlową (Qatar Chamber) a Krajową Izbą Gospodarczą.

W lipcu 2020 r. w ramach Qatar Financial Center zarejestrowana została Qatar-Poland Business Council (www.qatar-poland.org), która oficjalnie rozpoczęła działalność w listopadzie 2020 r. W grudniu 2021 r. zrzeszała ponad 20 polskich i katarskich podmiotów.

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

Kwestie opłat celnych regulują zapisy ustawy nr 41 z 2002 r. Towary importowane z zagranicy na terytorium Kataru podlegają podstawowej stawce celnej w wys. 5% obliczanej od wartości na fakturze przy warunkach dostawy CIF. 

Wyroby z tytoniu i alkoholowe obłożone są stawką 100%. Pręty z żelaza oraz 12-mm sztaby stalowe, jak również cement obłożone są stawką 20%, zaś mocznik -  stawką 30%. Płyty z muzyką oraz instrumenty muzyczne podlegają ocleniu stawką w wys. 15%. Zakazany jest import mięsa wieprzowego. Lista ok. 400 produktów, które podlegają zwolnieniu celnemu obejmuje następujące kategorie:

• zwierzęta żywe, mięso świeże i mrożone, ryby
• świeże warzywa i owoce oraz zboża
• leki i materiały medyczne
• książki, prasa
• statki morskie i powietrzne

Import może być realizowany jedynie przez podmioty posiadające licencję importową, udzielaną wyłącznie przedsiębiorstwom katarskim.

Importowane mięso i wyroby mięsne oprócz wymaganych zaświadczeń weterynaryjnych muszą mieć również certyfikat halal (ubój rytualny, zgodnie z regułami islamu).

Katalog dokumentów wymaganych przez katarskie służby celne i graniczne obejmuje:
• deklarację celną
• konosament
• świadectwo pochodzenia
• fakturę pro-forma
• licencję importową.

Szczegółowe zapytania dotyczące kwestii eksportu i celnych należy kierować do Głównego Urzędu Celnego (tel.: +974 441 11 49, fax: +974 441 49 59), który podlega Ministerstwu Finansów.

Ponadto, polscy eksporterzy mogą doświadczyć różnego typu barier pozataryfowych. Należy liczyć się z ograniczeniami nieznanymi na rynkach unijnych, np. obowiązkiem zawierania umów na wyłączność z agentami handlowymi. Europejscy eksporterzy skarżą się również na występujące od czasu do czasu problemy związane z wwozem towaru na teren Kataru. Chodzi głównie o kwestie związane z wprowadzaniem przez stronę katarską zmian do przepisów importowych bez wcześniejszej ich notyfikacji, przez co eksporterzy są często zaskakiwani nowymi wymogami w momencie, kiedy towar jest już na granicy. 

Należy mieć na uwadze, że katarskie regulacje prawne nie zawsze są precyzyjne, a kompetencje instytucji nadzorujących import nakładają się na siebie. W przypadku importu np. żywności instytucjami odpowiedzialnymi są resorty zdrowia, środowiska i handlu. Warto dodać, że dostęp do informacji gospodarczej w Katarze, choć z roku na rok coraz lepszy, wciąż nie spełnia oczekiwań środowisk biznesu. Na przykład nie są publikowane orzeczenia tutejszych sądów w sprawach gospodarczych, co nie pozwala firmom na podejmowanie decyzji zgodnych z orzecznictwem.

Dostęp do rynku pracy

Katarski rynek pracy jest zależny od zagranicznej siły roboczej, zarówno pod względem wykwalifikowanej, specjalistycznej kadry, jak i pracowników niewykwalifikowanych. Rynek ten opiera się na systemie sponsoringu wizowego (kefala), który jest jednak stopniowo znoszony. Zatrudnienie pracowników spoza Kataru odbywa się na podstawie kontraktów pracowniczych.

W przypadku podpisania umowy o pracę firma zatrudniająca (sponsor, kafil) występuje o promesę wizy do tutejszych władz. Nie może tego zrobić sam kandydat na pracownika. Bardzo ważne jest dokładne przestudiowanie umowy i ewentualne przenegocjowanie jej warunków.

W Katarze, mimo wprowadzanych zmian łagodzących przepisy prawa pracy, nadal pracodawca (sponsor) ma nad pracownikiem znacznie szerszą kontrolę niż w Europie. Zgoda sponsora jest wymagana np. przy zakładaniu konta, zakupie samochodu, zaciąganiu kredytu bankowego, a także, w ograniczonym obecnie stopniu dotyczącym 5% pracowników firmy uznawanych za „strategicznych” o zgodę na czasowe opuszczenie Kataru. 

Pod koniec sierpnia 2020 r. rząd katarski podjął przełomową decyzję o wprowadzeniu formalnej płacy minimalnej na poziomie 1000 QAR (ok. 275 USD), wraz z towarzyszącymi jej świadczeniami w wysokości 800 QAR. Zmiany te weszły w życie w lutym 2021 r. Wprowadziły one również zniesienie obowiązku uzyskania przez zagranicznego pracownika zgody aktualnego pracodawcy na zmianę miejsca zatrudnienia. 

Nabywanie i wynajem nieruchomości

Katar z roku na rok coraz bardziej otwiera się na zagraniczne inwestycje w nieruchomości. Impulsem była chęć kapitalizacji zysków generowanych przez wzrost cen ropy naftowej i gazu ziemnego oraz poprawa i rozwój istniejącej infrastruktury oraz dywersyfikacja gospodarki. W ten sposób doszło do złagodzenia ograniczeń posiadania nieruchomości w Katarze w stosunku do obcokrajowców.

Otwarcie Kataru na inwestycje obcokrajowców spoza strefy RWPZ w nieruchomości rozpoczęto w czerwcu 2004 r., po uchwaleniu ustawy nr 17/2004. Reguluje ono problem własności i użytkowania nieruchomości mieszkaniowych i domów przez cudzoziemców.

W październiku 2020 r. wprowadzono w życie przepisy nadające cudzoziemcom prawo stałego pobytu, w tym dostępu do opieki zdrowotnej i edukacji na takich samych zasadach jak obywatele, w sytuacji, jeśli zakupią nieruchomości o wartości co najmniej 1 mln USD. Z kolei osoby, które zakupią nieruchomości o wartości co najmniej 730 tys. QAR mogą z kolei ubiegać się o odnawialny dokument pobytu dla siebie i swojej najbliższej rodziny bez konieczności posiadania katarskiego pracodawcy. Rozwiązanie w dłuższej perspektywie powinno przyczynić się do dalszego zwiększenia atrakcyjności Kataru jako miejsca długoterminowego pobytu.

System zamówień publicznych

W listopadzie 2015 r. przyjęta została ustawa ws. zamówień publicznych nr 24 / 2015, która weszła w życie w czerwcu 2016 r. Rozwiązała dotychczas funkcjonujący Komitet Zamówień Centralnych i stworzyła Departament Zamówień Rządowych w strukturach Ministerstwa Finansów. Szczegółowe informacje nt. zasad realizacji zamówień w nowym systemie są dostępne na stronie internetowej departamentu: www.mof.gov.qa/en/Pages/Government-Procurement-Services.aspx.

Co do zasady strona zainteresowana udziałem w przetargu powinna przedstawić wadium w postaci 5-10% wartości zamówienia w postaci gwarancji bankowej. Po wygranej kontraktu wykonawcy uzyskują często 20% jego wartości, a kolejne transze środków są wypłacane zgodnie z uzgodnionym przez strony harmonogramem.
Niektóre katarskie instytucje i przedsiębiorstwa państwowe korzystają z prawa do organizacji przetargów bez udziału Komisji. Należą do nich m.in. firmy operujące w sektorze ropy naftowej i gazu (wszystkie przetargi), siły zbrojne i służby resortu spraw wewnętrznych (przetargi na dostawy materiałów zakwalifikowanych jako niejawne) i Urząd ds. Robót Publicznych (Ashghal).

Podobnie jak w innych arabskich krajach Zatoki Perskiej, w Katarze kluczem do zbudowania relacji biznesowych jest stopniowo budowane zaufanie. Można je osiągnąć poprzez wzajemny szacunek, cierpliwość w budowaniu partnerstwa, dostosowanie do potrzeb odbiorcy oraz poszanowanie jego kultury, zwyczajów i obrządków religijnych. Chcąc nawiązać długotrwałe relacje biznesowe nie wystarczą tylko kontakty e-mailowo i telefoniczne. Niezbędne są relacje bezpośrednie spotkania. Pomimo faktu, że Katar jest krajem zaawansowanym technologicznie to nadal relacje bezpośrednie mają największe znaczenie.

W kraju obowiązują tradycyjne, muzułmańskie wzorce życia społecznego. Wywodzą się one z prawa szariatu, który reguluje relacje nie tylko między kobietą a mężczyzną, ale także wiele sfer codziennego życia. Rząd  sukcesywnie wprowadza liberalizacją systemu prawnego, które zapewniłoby np.: większy udział kobiet w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym. Aktualnie to szariat reguluje prawa kobiet i mężczyzn w związkach małżeńskich, w tym prawo do rozwodu i opieki nad dziećmi, a publiczne szkoły, uczelnie i niektóre miejsca pracy zapewniają rozdzielność przestrzeni, z których korzystają różne płcie. W Katarze kobiety mają m.in. prawo prowadzenia pojazdów. Od 2003 r. kobiety zaczęły pełnić funkcje ministerialne. Obecnie wiele z nich sprawuje odpowiedzialne funkcje nie tylko w katarskim rządzie, ale także w dużych firmach czy w dyplomacji. 

Ważną rolę odgrywa strój. Mężczyźni chodzą na co dzień w galabii / diszdaszy (rodzaj długiej do kostek koszuli z długimi rękawami – zazwyczaj białej), a nakrycie głowy stanowi agal i kefija (czyli czarny krążek przykrywający białą chustę). Katarki najczęściej chodzą ubrane w abaje z przykrywającą głowę chustą zazwyczaj w kolorze czarnym). Cudzoziemcy mają swobodę co do doboru stroju, o ile nie narusza ona zasad lokalnej moralności i dobrych obyczajów. W kontaktach biznesowych garnitury czy też garsonki, ale z odpowiednią długością spódnicy tj. za kolana. Mogą zdarzyć się sytuacje, gdzie w trakcie spotkań biznesowych mężczyzna nie poda ręki kobiecie. Jest to obecnie bardzo rzadki przypadek i nie należy go traktować jako brak szacunku. Oznacza to jedynie, że wśród konserwatywnych Katarczyków obowiązuje zakaz kontaktu fizycznego z kobietą spoza ich najbliższej rodziny.

Administracja publiczna

Amiri Diwan (Kancelaria Emira): www.diwan.gov.qa    
Hukoomi (portal e-usług administracji publicznej Kataru): www.portal.www.gov.qa 
Ministry of Foreign Affairs: www.mofa.gov.qa/en
Ministry of Interior: https://portal.moi.gov.qa/wps/portal/en 
Ministry of Finance: www.mof.gov.qa/en 
Ministry of Public Health: www.moph.gov.qa/pages/default.aspx
Ministry of Commerce and Industry: www.moci.gov.qa/en
General Customs Authority: www.customs.gov.qa/eng  
Public Works Authority (Ashghal): www.ashghal.gov.qa/en 
Qatar Financial Center: www.qfc.qa/en/ 
Qatar Scientific and Resaerch Park: www.qstp.org.qa    
National Tourism Council: www.visitqatar.qa    

Samorządy gospodarcze
Qatar Chamber: www.qatarchamber.com 
Qatari Businessmen Association: www.qataribusinessmen.org 

Prasa 
Gulf Times
Qatar Tribune
The Peninsula

Organizatorzy targów i wystaw handlowych
National Tourism Council