Komenda Miejska
Państwowej Straży Pożarnej
w Białymstoku

W związku z wieloma zapytaniami oraz skomplikowanymi sytuacjami w kwestii wydawania opinii o bezpiecznych i higienicznych warunkach lokalowych miejsca, w którym będzie funkcjonowało przedszkole niepubliczne, Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Białymstoku wypracowała stanowisko, które wyjaśnia problematyczne przypadki powstające przy próbie założenia takiej placówki.

 

Podstawy prawne.

W myśl art. 168 ust. 4 pkt 3 lit. d ustawy Prawo Oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku /Dz. U. 2020 r., poz. 960 ze zmianami/, zgłoszenie placówki niepublicznej do ewidencji powinno zawierać informację o bezpiecznych i higienicznych warunkach nauki i pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Zagadnienia z zakresu spraw technicznych dotyczących funkcjonowania budynku przedszkola reguluje ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku /tekst jednolity Dz. U. 2020 r., poz. 1333/, która kwalifikuje m. in. budynki przedszkolne do kategorii IX obiektów budowlanych. Określone wymogi dla budynków, w tym tych przeznaczonych na pobyt dzieci oraz budynków użyteczności publicznej zawiera rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /tekst jednolity Dz. U. 2019 r., poz. 1065/. Budynki zaliczone do kategorii zagrożenia ludzi ZL II, to obiekty przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych.

 

Jak założyć przedszkole w obiekcie nie zaliczonym do kategorii zagrożenia ludzi ZL II?

Założenie przedszkola w obiekcie, który nie jest zaliczany do kategorii zagrożenia ludzi ZL II i nie kwalifikuje się między innymi do kategorii IX obiektów budowlanych, wymaga przejścia procedury zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego w myśl art. 71 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku /tekst jednolity Dz. U. 2020 r., poz. 1333 ze zmianami/. Przy zmianie sposobu użytkowania budynek musi spełniać wszystkie wymagania jakie stawiane są dla przedszkoli, klasyfikowanych do kategorii zagrożenia ludzi ZL II zgodnie z § 209 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /tekst jednolity Dz. U. 2019 r., poz. 1065/.

 

Wymagania ochrony przeciwpożarowej dla przedszkoli.

Przybliżając ogólne wymagania ochrony przeciwpożarowej dla przedszkoli, wskazuję, że obiekty tej kategorii powinny spełniać poniższe wymagania oraz zostać wyposażone w:

• awaryjne oświetlenie ewakuacyjne na drogach ewakuacyjnych,
• hydranty wewnętrzne DN 25 w strefach pożarowych powyżej 200 m²,
• klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu,
• w przedszkolach zabronione jest stosowanie wykładzin podłogowych łatwo zapalnych,
• zabronione jest stosowanie do wykończenia wnętrz materiałów i wyrobów łatwo zapalnych, których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące,
• w pomieszczeniu przeznaczonym dla ponad 6 dzieci drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczenia,
• w pomieszczeniu przeznaczonym dla ponad 30 osób (dzieci + obsługa)  muszą być co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne oddalone o co najmniej 5 metrów,
• minimalna szerokość użytkowa biegu klatki schodowej wynosi 1,2 m, spocznika 1,3 m,
• maksymalna wysokość stopni wynosi 15 cm,
• na drogach ewakuacyjnych zabronione jest stosowanie schodów ze stopniami zabiegowymi,
• maksymalna długość dojścia ewakuacyjnego przy jednym dojściu wynosi 10 m,
• maksymalna długość dojścia ewakuacyjnego przy co najmniej dwóch dojściach wynosi 40 m,
• zapewnienie drogi pożarowej do obiektu zgodnie z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 roku w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenie w wodę oraz dróg pożarowych /Dz. U. z 2009 roku Nr 124, poz. 1030/,
• wyższa klasa odporności pożarowej niż dla zwykłego budynku użyteczności publicznej.

W przypadku braku możliwości spełnienia warunków technicznych w zakresie ochrony przeciwpożarowej w sposób wynikający z przepisów, istnieje możliwość spełnienia wymagań w sposób inny niż określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /teks jednolity Dz. U. 2019 r., poz. 1065/.

Rozwiązania zamienne proponuje rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych w porozumieniu z rzeczoznawcą budowlanym. Po wykonaniu ekspertyzy zawierającej rozwiązania zamienne, należy uzgodnić ją w formie postanowienia z Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej. Należy jednak zwrócić uwagę, że ekspertyzę wykonuje się w określonych przypadkach, czyli przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budynków istniejących. Może być ona jednym z załączników zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania zgodnie z art. 71 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku /tekst jednolity Dz. U. z 2020 roku, poz. 1333/.

Proces zmiany sposobu użytkowania nie wymaga ingerencji Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej jako organu, jeśli na tym etapie pojawia się potrzeba uzyskania opinii z zakresu ochrony przeciwpożarowej to osobą posiadającą uprawnienia do oceny tych wymagań jest rzeczoznawca w odpowiedniej specjalności.

Po dokonanej prawidłowo zmianie sposobu użytkowania obiekt z założenia powinien spełniać bezpieczne i higieniczne warunki.

 

Punkty przedszkolne, zespoły wychowania przedszkolnego oraz żłobki i kluby dziecięce z ilością dzieci większą niż przewidują rozporządzenia.

            Kolejnym przypadkiem, na który należy zwrócić uwagę, to problemy pojawiające się podczas kontroli:

-       punktów przedszkolnych lub zespołów wychowania przedszkolnego ze względu na ilość dzieci w placówce większą niż 25 przewidzianą rozporządzeniem,

-       żłobków lub klubów dziecięcych ze względu na ilość dzieci w placówce większą niż 25 przewidzianą rozporządzeniem.

Wymagania dla przedmiotowych placówek są minimalne w porównaniu
z przedszkolami omówionymi na wstępie.

Nawiązując do problematyki związanej z placówkami rozszerzającymi swoją działalność o liczbę dzieci większą niż wskazują oba rozporządzenia, tut. Komenda wypracowała stanowisko, które wymaga od osób prowadzących działalność dokonania zmiany sposobu użytkowania.

 

Punkty przedszkolne.

            Sposób utworzenia punktu przedszkolnego określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 roku w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania /Dz. U. z 2020 r. poz. 1520/ i tu faktycznie jednym z warunków jest uzyskanie pozytywnej opinii Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej, co wynika wprost z zapisu w rozporządzeniu.

Lokal, w którym mają być prowadzone zajęcia w ramach punktu lub zespołu, znajduje się w budynku lub jego części spełniających wymagania określone w przepisach techniczno-budowlanych oraz przepisach o ochronie przeciwpożarowej dla kategorii zagrożenia ludzi ZL II (przedszkola) lub wskazane w ekspertyzie technicznej rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, opracowanej w trybie określonym w tych przepisach. Dopuszcza się utworzenie punktu przedszkolnego w lokalu znajdującym się
w budynku lub jego części, innym niż przedszkole (ZL II), jednak musi spełniać następujące wymagania:

• będzie przeznaczony dla nie więcej niż 25 dzieci,
• znajduje się na parterze budynku wykonanego z elementów co najmniej nierozprzestrzeniających ognia,
• posiada co najmniej dwa wyjścia na zewnątrz, przy czym jednym z nich są drzwi wyjściowe z lokalu, a drugim inne drzwi lub okno umożliwiające w sposób bezpieczny bezpośrednie wyjście na przestrzeń otwartą,
• lokal został wyposażony w: co najmniej trudno zapalne wykładziny podłogowe i inne stałe elementy wyposażenia i wystroju wnętrz oraz gaśnicę proszkową ABC o zawartości co najmniej 4 kg środka gaśniczego.

 

Żłobki i kluby dziecięce.

Wymagania dla przedmiotowych placówek określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy z dnia 08 grudnia 2017 roku /Dz. U. 2017 roku, poz. 2379/.