Wychłodzenie i tonięcie
WYCHŁODZENIE
Wychłodzenie organizmu, czyli hipotermia, to stan, w którym temperatura ciała nie przekracza granicy 36 st. C. Im niższa jest temperatura ciała, tym poważniejsze są objawy. Przy 28 st. C stan ocenia się jako bezpośrednio zagrażający życiu.
Objawy wychłodzenia organizmu uzależnione są od jego stopnia i tak przy 34-36 st. C pojawiają się zazwyczaj : dreszcze, uczucie marznięcia, zimne, osłabione kończyny, dezorientacja, zawroty głowy. Wtedy możemy sobie pomóc sami np. zdjąć mokre ubranie i okryć się suchymi ubraniami czy kocami. Napić się czegoś ciepłego najlepiej słodzonego.
Zakłada się, że przy obniżeniu ciepłoty ciała poniżej 34 st.C z uwagi na towarzyszące najczęściej: skurcze lub sztywność mięśni, problemy z mową (bełkot) i ruchem, utrata świadomości osoba nie może sobie sama pomóc, a przy ciepłocie poniżej 28 st. C występuje stan krytyczny organizmu, któremu towarzyszą: utrata świadomości, zimna, sino-zielona skóra,puls i oddech słabo wyczuwalny lub brak.
Najważniejsza zasada to stopniowe rozgrzewanie ciała. Usunięcie mokrej odzieży, okrycie odzieżą suchą, kocami lub folią życia. Nie należy masować kończyn, ponieważ zimna krew może dostać się do serca i zatrzymać krążenie. Z tego samego powodu ofiara nie powinna wykonywać żadnych niepotrzebnych ruchów.
W przypadku braku oddechu lub wyczuwalnego pulsu należy prowadzić reanimację aż do przybycia pomocy medycznej.
TONIĘCIE
Jeżeli zobaczysz, że ktoś wypłynął za daleko i nie wraca albo ktoś nagle znika pod wodą, machając przy tym rękoma i spieniając wodę, to może być sygnał, że dzieje się coś niepokojącego. Zwracaj uwagę na osoby, wykonujące skoki do wody na główkę.
Jak pomóc tonącemu? Jak wygląda pierwsza pomoc osobie tonącej?
- W pierwszej kolejności zadzwoń po pomoc lub poproś o to osoby, które znajdują się w pobliżu. Jeżeli to plaża strzeżona zawołaj ratownika.
- Oceń sytuację i wybierz najodpowiedniejszą metodę wyciągnięcia tonącego. Jeżeli nie potrafisz pływać, a ofiara jest daleko od brzegu, musisz zdać się na pomoc innych.
- Przy udzielaniu pomocy z brzegu najpierw podaj tyczkę, wiosło, gałęzie, część ubrania. Podawanie własnej dłoni nie jest zalecane. Tonący ma bardzo silny chwyt, co może spowodować utratę równowagi i niebezpieczeństwo znalezienia się w wodzie. Ewentualnie możesz wykorzystać łódkę albo inny sprzęt pływający
- Udzielanie pomocy bez użycia sprzętu stosujemy tylko w ostateczności. Po skoku do wody dopływamy do tonącego, którego przez cały czas obserwujemy. Zatrzymując się poza zasięgiem ramion tonącego staramy się nawiązać z nim kontakt. Najczęściej szok spowodowany tonięciem jest tak wielki, że jest to niemożliwe. W takim przypadku należy go obezwładnić i w dalszej kolejności doholować do brzegu.
Pierwsza pomoc na brzegu
- Oceń przytomność tonącego. Potrząśnij nią i powiedz coś do niej.
- Udrożnij drogi oddechowe. Rękę połóż na czole, bardzo lekko ją odchylając. Opuszki palców drugiej ręki połóż na żuchwie i podnieś ją. Oczyść jamę ustną z zanieczyszczeń.
- Sprawdź oddech. W tym celu przyłóż głowę do ust poszkodowanego i obserwuj klatkę piersiową. Wystarczy 10 sekund.
- Jeśli stwierdziłeś że poszkodowany jest nieprzytomny nie oddycha i nie ma tętna wykonaj 5 "wdechów życia"
- Skrzyżowane dłonie połóż na mostku i uciskaj. Wykonaj 30 mocnych uciśnięć w okolicy serca.
- Jeżeli po 10 sekundach nie zauważysz prawidłowego oddechu, wykonaj 2 wdechy + 30 uciśnięć
- Jeżeli oddech wrócił do normy połóż ofiarę w pozycji bocznej ustalonej, żeby nie dopuścić do zachłyśnięcia się wymiotami
- Okryj ją ciepłym kocem albo ubraniami
Należy również pamiętać o intensywności ucisku - u dzieci wykonujemy je jedną dłonią, u niemowląt dwoma palcami
SUCHE I WTURNE UTONIĘCIA
Objawy suchego i wtórnego utonięcia pojawiają się po wyjściu z wody, np. po kąpieli w morzu, basenie, a nawet w wannie, najczęściej u najmłodszych. Scenariusz zwykle jest podobny - po powrocie do domu znad jeziora czy basenu zmęczone dziecko kładzie się do łóżka, gdzie powoli "tonie" podczas drzemki.
Do suchego utonięcia dochodzi wtedy, gdy do nosogardzieli dostanie się niewielka ilość płynu. Prowadzi to do odruchowego pobudzenia nerwu krtaniowego, a dalej do skurczu głośni i w konsekwencji do niedotlenienia i utraty przytomności.
Z kolei wtórne utonięcie spowodowane jest masywnym obrzękiem płuc, do którego dochodzi w okresie od 15 minut do 72 godzin od próby ratowania tonącego. Do takiej sytuacji może dojść np. nad morzem. Po udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowany wykasłuje słoną wodę morską z płuc. Jego samopoczucie wraca do normy. Jednak jeśli w drogach oddechowych pozostała sól, to zaczyna ona stopniowo drażnić płuca, powodując ich obrzęk.
W związku z tym nazwa suche i wtórne utonięcie jest myląca, ponieważ człowiek umiera nie w wyniku utonięcia, ale powikłań po podtopieniu czy zachłyśnięciu się wodą.