Historia
HISTORIA KM PSP GLIWICE
Pierwsze informacje na temat powstania w Gliwicach Zawodowej Straży Pożarnej ukazały się w prasie i datują się na 1911 rok, kiedy to władze miejskie postanowiły wyasygnować w roku następnym środki na powstanie i funkcjonowanie takiej straży i budowę domu dla strażaków. Zakładano że straż zatrudniać będzie 10 –12 osobową ekipę pod kierownictwem mistrza pożarniczego. Przewidziano wtedy że na ten cel należy wyasygnować środki w wysokości 2500-3000 marek, niezależnie od wydatków na bieżące zakupy sprzętu i inne opłaty.
Trzeba było jednak jeszcze 24 lat aby to pierwsze zamierzenie stało się faktem. Istniejąca w Gliwicach prężna Ochotnicza Straż Pożarna datująca swoje działania od 14 czerwca 1860 roku, posiadała już sikawkę konną z sygnałem dźwiękowym. Zajmowała obiekt wybudowany i przeznaczony na remizę strażacką od 1897r.
I w zasadzie rok 1925 jest początkiem Zawodowej Straży Pożarnej w Gliwicach. W powstałej wtedy Miejskiej Straży Ogniowej zatrudnionych początkowo było 6 osób, a następnie w tym samym roku zatrudnienie wzrosło do 25 osób. Powstały dwie zmiany, które dyżurowały, każda po 24 godziny na okrągło. W mieszkaniach i salach zainstalowano dzwonki alarmowe aby strażacy nie będący na dyżurze mogli wyjechać w razie potrzeby do akcji.
Na początku lat 30 –tych w przebudowanych pomieszczeniach strażnicy, opuszczonych przez żłobek, urządzono 8 mieszkań dla strażaków.
Pierwszym zawodowym Komendantem Miejskiej Straży Pożarnej można uznać starszego mistrza ogniowego Franza Bega, którego nazwisko przewija się w dokumentach i publikacjach prasowych informujących o akcjach gaśniczych, uroczystościach i szkoleniach pożarniczych prowadzonych na terenie Gliwic i okolicy. Nie dysponował on jednak jako takim stanowiskiem Komendanta. Następnym szefem zawodowej straży ( Dyrektor Pożarniczy ) był Wili Gaida od ok. 1930r. (brak danych) do czerwca 1935r. kiedy to śmierć przerwała dalszą jego działalność. W okresie 1935 – 1938, Dowódcą gliwickiej straży był Sauerbier. W 1938r. w związku z przejęciem władzy przez nacjonalistów nastąpiły znaczne zmiany w strukturach zawodowej straży. Prowadzona ona była na wzór wojskowo-policyjny.
W okresie od 1938 do 1945 r. brak jest danych na temat kierownictwa i ogólnie funkcjonowania Zawodowej Straży Pożarnej w Gliwicach. Wiadomo jedynie że była to straż niemiecka.
W okresie bezpośrednio po II wojnie w czasach powrotu Śląska do macierzy, stanowisko Komendanta Zawodowej Straży Pożarnej w Gliwicach zajmowali kolejno w latach:
– 1945 r. do 1947 r. – por. Bolesław THIL,
– 1947 r. do 1950 r. – mjr Czesław ZYGNERSKI,
– 1950 r. do 1951 r. – kpt. Włodzimierz STRUŚ,
– 1951 r. do 1962 r. – mjr Franciszek SŁOMSKI,
– 1962 r. do 1981 r. – płk Włodzimierz SZAPAJKO,
– 1981 r. do 1992 r. – płk Kazimierz KOMANDZIK,
– 1992 r. do 2001 r. – bryg. Waldemar KAWIAK,
– 2001 r, do 2003 r. – st. bryg. Paweł ZASĘPA,
– 2003 r. do 2019r. – st. bryg. Janusz PRZYBYLSKI.
– 2019 r. do 2024r. – st. bryg. Roman KLECHA.
– 2024 r. do nadal – st. bryg. Marian MATEJCZYK,
Obiekt strażnicy zajmowany jest przez Straż Pożarną od 1897r., do 1925 roku przez Ochotniczą Straż Pożarną a od momentu powstania Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej stał się jej siedzibą. Pierwotnie strażacy wyjeżdżając do akcji zaprzęgali konie do ówczesnych sikawek. Pozostałości z tego okresu , w postaci kamiennych żłobów znajdują się nadal w jednym ze skrzydeł strażnicy. Po wielu przebudowach i adaptacjach obiekt dalej służy jako siedziba Komendy Miejskiej PSP w Gliwicach.
Opracował: bryg. mgr inż. Krzysztof Mucha
Aktualizacja: kpt. mgr inż. poż. Jakub Zych
Aktualizacja: bryg. mgr inż. Aleksandra Starowicz.
Literatura: „Historia ochotniczej Straży Pożarnej okręgu toszecko-gliwickiego 1860-1944” Jacek Schmidt, ISBN 83-86124-46-7, Gliwice 2004.