Charakterystyka powiatu
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Gnieźnie nadzoruje stan ochrony przeciwpożarowej na terenie miasta stanowiącego siedzibę powiatu oraz 9 ościennych gmin.
Obszar ten znajduje się na pograniczu Wielkopolski i Pałuk, na pojezierzu gnieźnieńsko-kujawskim i graniczy:
- od północy z powiatem wągrowieckim i żnińskim,
- od północnego-wschodu z powiatem mogileńskim,
- od południowego-wschodu z powiatem słupeckim,
- od południa z powiatem wrzesińskim,
- od południowego zachodu z powiatem poznańskim.
Podstawowymi dziedzinami gospodarki są rolnictwo oraz ściśle z nim związany przemysł rolno-spożywczy. Znajdują się tu również zakłady specjalizujące się w przemyśle drzewnym, ciężkim, chemicznym i lekkim, jak również budowlanym. Występujące ogólnie w kraju uwarunkowania gospodarcze mają także istotny wpływ na sytuację w powiecie. Najważniejsze dla gnieźnieńskiej gospodarki zakłady pracy z czasów PRL-u uległy likwidacji w latach 90-tych XXw. tj.: Polania, Garbarnia, Cukrownia Gniezno lub w dużym zakresie ograniczyły prowadzoną działalność gospodarczą (Polanex, Polmo). Obecnie do największych pracodawców na terenie powiatu zaliczają się: NB Polska Sp. z o.o. – produkcja okien dachowych VELUX, Panasonic Energy Poland S.A. – produkcja baterii, Cargill Poland Sp. z o.o. – produkcja premiksów, koncentratów, preparatów mleko zastępczych oraz innych dodatków paszowych, Paroc Polska Sp. z o.o. – produkcja materiałów izolacyjnych z wełny mineralnej, Scanclimber Sp. z o.o. – produkcja dźwignic, Trepko Sp. z o.o. – produkcja maszyn do pakowania, Verallia Polska Sp. z o.o. – dekoracja opakowań szklanych, Jeremias Sp. z o.o. – produkcja systemów odprowadzania spalin. Jedną z dynamicznie rozwijających się dziedzin gospodarki jest handel oraz związane z nim magazynowanie towarów. Ponadto walory krajobrazowe, znaczna ilość atrakcyjnie położonych jezior, kompleksy leśne oraz zabytki związane z historią Polski są podstawami gospodarki turystyczno-wypoczynkowej. Powyższe uwarunkowania wpływają także na specyfikę zagrożeń w Gnieźnie i powiecie gnieźnieńskim.
Zagrożenia pożarowe dominują w gospodarce rolnej, gdzie często mamy do czynienia z niewłaściwym utrzymaniem w należytym stanie technicznym obiektów i instalacji. Ponadto trudności gospodarcze podmiotów zarządzających obiektami o dużych kubaturach i obowiązujące swobody w zakresie tworzenia nowych jednostek gospodarczych powodują podejmowanie różnej działalności w tych obiektach. Jest ona w wielu przypadkach niezgodna z obowiązującym prawem i przeznaczeniem budynków (zwłaszcza w tych wybudowanych przed 1995 rokiem).
Powiat gnieźnieński to obszar niezwykle bogaty przyrodniczo. Między wielkimi kompleksami leśnymi i obszarami rolniczymi, rozciągają się liczne jeziora, rzeki i cieki wodne. Tak ukształtowany obszar stanowi doskonałe miejsce do uprawiania wszelkiego rodzaju turystyki wodnej. Można tu popływać kajakiem i żaglówką, powędkować lub wypocząć na jednej z wielu plaż. Jednym z najbardziej znanych jezior powiatu gnieźnieńskiego jest Jezioro Lednickie, leżące na terenie Lednickiego Parku Krajobrazowego. Największym jeziorem powiatu gnieźnieńskiego jest Jezioro Niedzięgiel, niedaleko wsi Skorzęcin w gminie Witkowo, nad którego brzegiem funkcjonuje znany w całej Wielkopolsce i nie tylko, ośrodek sportowo-rekreacyjny. Posiada on bardzo rozbudowaną bazę noclegową, na którą składają się hotele, pensjonaty, prywatne kwatery, domki letniskowe a także pole namiotowe. Warunki te, przy znacznym stopniu nieświadomości prawnej obywateli oraz lekceważeniu prawa w sytuacji suszy i bezpośredniej bliskości terenów leśnych stanowią istotny element zagrożenia pożarowego. Wysoczyzna gnieźnieńska będąca elementem pojezierza gnieźnieńsko - kujawskiego pokryta jest dużą ilością zbiorników wodnych pochodzenia polodowcowego. Rodzi to niebezpieczeństwa dla korzystających z wody, zarówno w okresie letnim jak i zimowym oraz potrzebę przygotowania jednostek straży pożarnej do ratownictwa w tym zakresie.
Generalnie powiat gnieźnieński nie posiada dużego przemysłu chemicznego, jednakże w Trzemesznie funkcjonuje zakład chemiczny „Prefere Resins Poland” Sp. z o. o. zaliczony do kategorii zakładów dużego ryzyka, w którym magazynuje się i przetwarza znaczne ilości substancji niebezpiecznych takich jak: trójetyloamina, fenol, formalina i woda amoniakalna. Substancje te stwarzają zagrożenia toksyczne i wybuchowe z uwagi na realizowany proces technologiczny oraz związane z tranzytem drogowym i kolejowym tych materiałów. Szczególnie dotyczy to tras drogowych Poznań - Bydgoszcz (Zakłady Chemiczne Bydgoszcz), Poznań - Wągrowiec (Baza Paliw CPN Rejowiec) oraz kolejowych Poznań - Bydgoszcz, Bydgoszcz - Września.
Wzrastające systematycznie natężenie ruchu drogowego z wszelkimi innymi jego uwarunkowaniami jest przyczyną zwiększenia ilości wypadków drogowych.