Cichy zabójca - CZAD
Każdego roku z powodu zatrucia tlenkiem węgla, potocznie zwanego czadem, ginie kilkadziesiąt osób. Bardzo często nie ma to związku z powstaniem pożaru, a wynika jedynie z niewłaściwej eksploatacji budynku i znajdujących się w nim urządzeń i instalacji grzewczych.
Tlenek węgla powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w tym paliw, występującego przy niedostatku tlenu w otaczającej atmosferze. Jest gazem niewyczuwalnym zmysłami człowieka (bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku), stąd jego potoczna nazwa - cichy zabójca. Głównym źródłem zatruć w budynkach mieszkalnych jest niesprawność przewodów kominowych (wentylacyjnych, spalinowych i dymowych) oraz gazowych przepływowych podgrzewaczy wody, popularnie zwanych „junkersami”. Stąd też w celu uniknięcia zaczadzenia należy:
► przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności przewodów kominowych, ich systematyczne czyszczenie oraz sprawdzanie występowania dostatecznego ciągu powietrza,
► użytkować sprawne techniczne urządzenia, w których odbywa się proces spalania, zgodnie z instrukcją producenta,
► nie zaklejać i nie zasłaniać w inny sposób kratek wentylacyjnych,
w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację,
► systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do otworu bądź kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do wyżej wspomnianego otworu lub kratki,
► często wietrzyć pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien,
► nie bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyspieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być sygnałem, że ulegamy zatruciu czadem; w takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej.
Przepisy zobowiązują do czyszczenia kominów!
Zgodnie z § 34 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 poz. 719), w obiektach w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych:
► co najmniej raz na 3 miesiące w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem),
► co najmniej raz na 6 miesięcy w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym,
► co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych,
► co najmniej raz w roku usuwamy zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych.
Z kolei art. 62 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r., poz. 1332 z późn. zm.) zobowiązuje właścicieli i zarządców obiektów budowlanych, w tym m.in. budynków mieszkalnych wielorodzinnych oraz jednorodzinnych do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) oraz co najmniej dwa razy w roku, w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada, w przypadku budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2.
OBJAWY ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA
Pierwszymi objawami zatrucia są: bóle głowy w okolicy czoła i skroni, zawroty głowy, zaczerwienienie i pieczenie skóry twarzy, dreszcze, uczucie słabości i lęku, przyspieszone tętno, pragnienie, nudności i bóle brzucha, później wymioty. Pojawiają się również szumy w uszach i migotanie przed oczami. W miarę pogłębiania się zatrucia poszkodowani popadają w stan oszołomienia, tracą wszelką zdolność do decydowania i obojętnieją na niebezpieczeństwo, narasta senność i odrętwienie.
Jak pomóc przy zatruciu tlenkiem węgla?
W przypadku zatrucia tlenkiem węgla należy:
► zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza; w skrajnych przypadkach wybijając szyby w oknie,
► wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, jeśli nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia osoby ratującej; w przypadku istnienia takiego zagrożenia pozostawić przeprowadzenie akcji służbom ratowniczym,
► wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe, PSP),
► jak najszybciej podać tlen,
► jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast zastosować sztuczne oddychanie np. metodą usta - usta oraz masaż serca,
► nie wolno wpadać w panikę, kiedy znajdziemy dziecko lub dorosłego z objawami zaburzenia świadomości w kuchni, łazience lub garażu; należy jak najszybciej przystąpić do udzielania pierwszej pomocy.
PAMIĘTAJMY!
Od stosowania się do powyższych rad może zależeć zdrowie i życie Twoje oraz Twoich bliskich. Wystarczy jedynie odrobina przezorności.
Inne formy zabezpieczeń
Niewielki nakład finansowy (koszt rzędu 80-120 zł) poniesiony na zakup czujnika czadu może pozwolić na uniknięcie tragedii i uratować nam życie lub zdrowie. Czujnik w przypadku zagrożenia odpowiednio wcześnie nas zaalarmuje.