Historia
Początki straży pożarnej w Kartuzach sięgają końca XIX wieku, kiedy to w 1888 roku powołano Ochotniczą Straż Pożarną w Kartuzach. Zawodowa straż pożarna powstała 16 czerwca 1961 roku. Impulsem do jej założenia był tragiczny pożar kamienicy na rynku w Kartuzach, w którym zginęła kobieta. Zdarzenie to wywołało dyskusję na temat braku możliwości zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa pożarowego, podjęto więc inicjatywę powołania zawodowej straży pożarnej, co spotkało się z akceptacją władz administracyjnych powiatu oraz Komendanta Wojewódzkiego Straży Pożarnych w Gdańsku.
Na czele Zawodowej Straży Pożarnej w Kartuzach stanął inicjator jej powstania por. Andrzej Sowiński. Bazę lokalową wraz z nieruchomością oraz sprzęt przejęto od jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Kartuzach. Trzon nowej kadry strażaków zawodowych został utworzony z doświadczonych ochotników tej jednostki.
Jeszcze we wrześniu 1961 roku przystąpiono do modernizacji irozbudowy skromnej bazy lokalowej, którą powiększono o piętro nad garażami, przeznaczone na sypialnie dla strażaków oraz pomieszczenia biurowe. Prace wykonywali zatrudnieni w komendzie strażacy. Rozbudowę zakończono w sierpniu 1963 roku.
Ilość podjętych skutecznie interwencji potwierdziła słuszność podjętych rozwiązań organizacyjnych. Pozwoliły one utrzymać na wysokim poziomie stan gotowości bojowej ZSP oraz współdziałających z nią OSP. Z upływem czasu jednostka rozrosła się. Przybyło nowoczesnego sprzętu, który wymagał fachowej konserwacji i napraw. Ponownie zabrakło miejsca na magazyny, zaplecze techniczne i szkoleniowe oraz odpowiednich warunków socjalno-bytowych. W 1971 roku podjęto decyzję o dalszej rozbudowie strażnicy. Tak, jak poprzednio, czynem społecznym zatrudnionych strażaków przystąpiono do prac, które zakończono w 1973 roku. W piwnicach powstała kotłownia z magazynem na opał oraz magazyn części zmiennych, na parterze warsztat naprawczy z zapleczem, na piętrze świetlica i magazyn mundurowy. W tym samym roku wybudowano własną stację paliw i magazyny materiałów pędnych, a w kolejnych postawiono wspinalnię.
W 1978 roku przystąpiono do przebudowy strażnicy w miejscu parterowej świetlicy. W dobudowanej części, którą oddano do użytku dwa lata później, znajdowały się: na parterze - szatnie i łazienki dla załogi, dwa nowe stanowiska garażowe, a na piętrze - duża świetlica oraz biura Komendy Rejonowej Straży Pożarnej w Kartuzach.
23 maja 1987 roku na Rynku w Kartuzach, z rocznym opóźnieniem, odbyła się uroczystość z okazji 25-lecia Zawodowej Straży Pożarnej, która została połączona z wręczeniem jej sztandaru ufundowanego przez społeczeństwo.
Zmiana ustroju w Polsce w 1989 roku przyniosła za sobą także prace legislacyjne nad udoskonaleniem i unowocześnieniem systemu, struktury organizacyjnej i funkcjonowania ochrony przeciwpożarowej w kraju. Ich efektem były dwie ustawy uchwalone przez Sejm RP 24 sierpnia 1991 roku Ustawy o Ochronie Przeciwpożarowej oraz Ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Na ich podstawie, 1 lipca 1992 roku, rozpoczęła działalność Państwowa Straż Pożarna jako zawodowa, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja przeznaczona do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Komenda Rejonowa Straży Pożarnych i Zawodowa Straż Pożarna zostały przekwalifikowane w Komendę Rejonową Państwowej Straży Pożarnej i Jednostkę Ratowniczo-Gaśniczą PSP.
W dniach 30-31 sierpnia 1995 roku uroczyście świętowano 35-lecie Zawodowej Straży Pożarnej w Kartuzach. Podczas drugiego dnia obchodów Jednostce RatowniczoGaśniczej w Kartuzach wręczono sztandar ufundowany przez władze samorządowe rejonu kartuskiego.
W Komendzie Rejonowej PSP w Kartuzach służbę sprawowało dziewięciu strażaków, natomiast w JRG 33 strażaków pełniących służbę w systemie zmianowym. Zakres zadań jednostki został prawnie rozszerzony i aby im sprostać, musiała ona podjąć liczne działania wspomagające zaangażowanie całego zespołu.
W 1999 roku po reformie samorządowej i utworzeniu powiatów Komenda Rejonowa PSP w Kartuzach została przekształcona w Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Kartuzach.