Projekt ustawy o Ochotniczej Straży Pożarnej - informacje oraz wyjaśnienia
14.05.2021
W ostatnim czasie opublikowano treść projektu Ustawy o Ochotniczej Straży Pożarnej. Rozpoczęły się również konsultacje społeczne, w których udział bezpośrednio bierze kadra kierownicza Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Państwowej Straży Pożarnej.
W mediach pojawiło się jednak szereg błędnych interpretacji zapisów projektu i zarzutów w tej kwestii. Niniejszym zamieszczamy więc wyjaśnienia i informacje, które przedstawią jasno i czytelnie założenia i cel ustawy.
Projekt Ustawy o Ochotniczej Straży Pożarnej
Istotą Ustawy o Ochotniczej Straży Pożarnej jest uregulowanie i podniesienie statusu prawnego jednostek OSP w jednym akcie prawnym rangi ustawowej. Ustawa ma poza tym na celu wzmocnienie ich funkcjonowania we wzajemnych relacjach z gminą, której zadania w zakresie ochrony przeciwpożarowej wykonują. Ponadto, celem ustawy jest przyznanie druhom długo oczekiwanego dodatku emerytalnego, jednolitej legitymacji oraz innych uprawnień.
Ochotnicza Straż Pożarna, będąc stowarzyszeniem, jest jednocześnie jednostką ochrony przeciwpożarowej — umundurowaną, wyposażoną w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Stowarzyszenie wykonuje więc przewidziane ustawą zadania, obok takich jednostek, jak choćby Państwowej Straży Pożarnej.
Konsultacje społeczne i pierwsze wnioski
Prowadzone z udziałem członków OSP konsultacje społeczne projektu ustawy mają doprowadzić do wspólnych i konstruktywnych wniosków, w efekcie których wypracowany zostanie ostateczny projekt ustawy.
Informujemy, że są już pierwsze efekty dialogu i propozycje korekt do dokumentu, m.in.
- zapisanie wprost w ustawie że OSP jest formacją mundurową. Rozwieje to obawy w zakresie mundurów. Wyjaśniamy, że aktualny projekt ustawy, nie przewiduje odbierania prawa do noszenia mundurów wyjściowych strażakom Ochotniczych Straży Pożarnych;
- dodanie wprost słowa BEZPŁATNIE do artykułu regulującego tematykę szkoleń strażaków OSP. Niemniej wyjaśniamy, że już w obecnym kształcie projektu ustawy, z art. 27 ust. 2 wynika, że szkolenie pokrywane będzie z budżetu państwa;
- rozważenie określenia strażak / ratownik lub innej formy. Podkreślamy, że nie jest intencją ustawy odbieranie tytułu „strażaka” członkom OSP. Jedynym założeniem było i jest dostosowanie nazwy do aktualnych zadań. Obecnie członkowie OSP nie zajmują się już tylko pożarami ale realizują również inne zadania z zakresu ratownictwa. Warto dodać, ze obecna Ustawa o ochronie przeciwpożarowej używa sformułowania „Członkowie Ochotniczych Straży Pożarnych”. Tak więc projektowaną ustawą o OSP nikt nie odbiera określenia „strażak” członkom OSP, bowiem określenie to było i będzie zawsze używane potocznie a nie z mocy prawa;
- w kwestii wprowadzenia JRG OSP ideą było aby podkreślić profesjonalizm tych jednostek. W wyniku zgłoszonych uwag, rozważana jest możliwość pozostawienia jednostek operacyjno - technicznych ( JOT ).
Konsultacje projektu ustawy z Zarządem Głównym ZOSP RP
Podkreślić należy, że w 2020 r. na wniosek Komendanta Głównego PSP/Szefa Obrony Cywilnej Kraju, powołany został przez Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego do celów konsultacyjnych, interdyscyplinarny zespół badawczy do przygotowania założeń regulacji spójnego systemu bezpieczeństwa, w tym projektu ustawy dedykowanej OSP. Prezes Zarządu Głównego ZOSP RP, druh Waldemar Pawlak, do udziału w pracach tego zespołu wyznaczył swojego przedstawiciela, który brał w nich udział.
Wsparcie dla Ochotniczych Straży Pożarnych
W 2017 r., kiedy zmieniano przepis w zakresie rozdziału środków otrzymywanych z odpisów firm ubezpieczeniowych (środki przekazywane na podstawie art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 4. o ochronie przeciwpożarowej), przedstawiciele ZOSP RP również alarmowali, że zabiera się pieniądze ochotnikom, co w konsekwencji doprowadzi do likwidacji OSP.
Tymczasem, baza lokalowo – sprzętowa jednostek OSP z roku na rok jest coraz lepsza. Po zmianie przepisu, środki trafiają w całości do dyspozycji komendanta głównego PSP, z czego 50% funduszu przeznaczane jest dla jednostek PSP i 50 % dla jednostek OSP. Środki OSP w całości przekazywane są na potrzeby jednostek OSP, m.in.: zakupy samochodów ratowniczo – gaśniczych, remonty strażnic, zakup umundurowania specjalnego, sprzętu i uzbrojenia oraz sprzętu łączności. (Wcześniej środki na poziomie 50% dedykowane OSP trafiały do dyspozycji Zarządu Głównego ZOSP RP).
W 2020 r. przy współudziale m.in. środków z firm ubezpieczeniowych zapewniono współfinansowanie ok. 600 samochodów dla OSP a w 2021 r. planowane jest dofinansowanie kolejnych 314 samochodów.
Konsultacje społeczne – dialog, który ma doprowadzić do spójnego stanowiska OSP i PSP
Podkreślamy więc, projekt ustawy konsultowany jest z druhami. Druhowie wypowiadają się i konsultują to na najniższym poziomie gminy. Wszystkie wnioski i spostrzeżenia będą poddawane analizie i rozważane w celu ich wprowadzenia do projektu ustawy.
Celem tych uregulowań prawnych jest poprawa statusu każdego członka OSP i podkreślenie roli Ochotniczej Straży Pożarnej w bezpieczeństwie.
Opracowanie: Zespół prasowy KG PSP