Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Ostrowie Wielkopolskim

Dzieje ostrowskiego zawodowego pożarnictwa są najstarszymi wydarzeniami historycznymi w Polsce, albowiem sięgają swym zasięgiem połowy XVIII wieku. Ówczesny właściciel miasta Franciszek Bieliński, Marszałek Wielki Koronny w dniu 5 lutego 1752 roku wydaje rozporządzenie „Porządek ogniowy miasta Ostrowa”, który to dokument uznaje się powszechnie za powołanie pierwszej w Polsce zawodowej straży pożarnej.

Późniejsze losy, jakie potoczyły się pod koniec XVIII wieku, a przede wszystkim rozbiory Polski, przyczyniły się w znacznym stopniu do zaniechania dalszej działalności zawodowej na terenie miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Tamtejsze władze miejskie próbowały przeciwdziałać pożarom oraz innym zagrożeniom na zasadzie zobowiązania mieszkańców do udziału w gaszeniu pożarów. W roku 1867 powstaje Ochotnicza Straż Pożarna miasta Ostrowa Wielkopolskiego, będąca zorganizowaną formacją przeznaczoną do walki z pożarami. Kolejne lata przyczyniły się do rozwoju jednostki oraz stopniowego pozyskiwania sprzętu pożarniczego. W roku 1926 następuje poświęcenie wieży oraz zmodernizowanej strażnicy OSP, której ogólna bryła pozostaje niezmieniona aż do dnia dzisiejszego.

 

Po zakończeniu II wojny światowej następuje znaczny rozwój przemysłu na terenie miasta. Do 1950 roku na terenie powiatu oraz miasta Ostrowa Wielkopolskiego działały wyłącznie jednostki ochotniczych straży pożarnych.

Jesienią 1950 roku została przeprowadzona inspekcja gotowości bojowej Ochotniczej Straży Pożarnej miasta Ostrowa Wielkopolskiego przez majora poż. Władysława Pilawskiego oraz majora poż.Michała Pogorzelskiego - przedstawicieli Inspektoratu Kontroli Komendy Głównej Straży Pożarnych w Warszawie. Powyższa kontrola potwierdziła wysoki poziom przygotowania załogi do działań ratowniczych, co w znaczący sposób dało początek procesowi tworzenia zawodowego pożarnictwa na terenie miasta Ostrowa Wielkopolskiego.

Z dniem 1 stycznia 1951 roku w Ostrowie Wielkopolskim na bazie obiektów i sprzętu Ochotniczej Straży Pożarnej utworzono Miejskie Pogotowie Zawodowej Straży Pożarnej przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej pod zarządem Ochotniczej Straży Pożarnej. Komendantem Pogotowia, a jednocześnie Komendantem Miejskim Straży Pożarnych został Stefan Wielgosz – dotychczasowy Naczelnik miejskiej OSP, urlopowany społecznie z Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego.

W październiku 1953 roku nastąpiła zmiana na stanowisku komendanta, ponieważ pełniący tę funkcję Stefan Wielgosz zrezygnował na własną prośbę. Komendantem został młodszy kapitan Kazimierz Tomczak, będący wówczas Komendantem Powiatowym Straży Pożarnych w Ostrowie Wielkopolskim.

W następnych latach po dokonaniu kolejnych wykwaterowań warunki socjalne w strażnicy uległy częściowej poprawie. W tym okresie nastąpiło dalsze zwiększenie etatów, które doprowadziło do zatrudnienia pełnego plutonu na zmianie. Utworzono również dodatkowe stanowiska w komendzie między innymi: operacyjne, prewencyjne i kwatermistrzowskie.

W roku 1958 obowiązki Komendanta Miejskiego i jednocześnie Komendanta Powiatowego obejmuje aspirant Tadeusz Cyfert.

W 1961 roku dokonano połączenia Komendy Powiatowej i Miejskiej tworząc jedną Komendę Powiatową Straży Pożarnych dla miasta Ostrowa Wielkopolskiego i powiatu ostrowskiego. Na stanowisko Komendanta zostaje powołany kapitan Kazimierz Tomczak.

Starania o budowę nowej strażnicy rozpoczęto już w roku 1960. Pierwszą lokalizację uzyskano w 1962 roku przy zbiegu ulic Nowa Krępa a Kaliska, dla której opracowana została nawet dokumentacja, lecz budowa nie została uwzględniona w planach inwestycyjnych.

W roku 1975 następuje reorganizacja systemu administracyjnego kraju. W miejsce dotychczasowych 17 utworzonych zostaje 49 województw, a Ostrów Wielkopolski trafia do województwa kaliskiego. Funkcję Komendanta Rejonowego Straży Pożarnych w Ostrowie Wielkopolskim powierzono kapitanowi pożarnictwa Tadeuszowi Cyfertowi.

Z dniem 30 grudnia 1981 roku obowiązki Komendanta Rejonowego obejmuje mjr poż. Zbigniew Wyszyński, dotychczasowy kierownik służby operacyjnej w Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnych w Kaliszu. Podejmuje on u władz miasta oraz rejonu starania celem wskazania terenu pod lokalizację nowej strażnicy.

Komendant Zbigniew Wyszyński podczas swojej komendantury na ziemi ostrowskiej przyczynił się w bardzo istotny sposób do poprawy niezwykle trudnych i uciążliwych warunków służby w tutejszej jednostce. Pozyskany został teren około 1 ha przy ulicy Świetlicowej na Osiedlu Pruślin, który wykorzystywany był jako plac ćwiczeń dla jednostki zawodowej, jak i jednostek OSP z terenu rejonu ostrowskiego.

Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych rozpoczęto prace nad projektami nowych ustaw pożarniczych. W roku 1991 zostają wprowadzone dwie nowe ustawy dotyczące działalności pożarniczej: ustawa o ochronie przeciwpożarowej oraz ustawa o Państwowej Straży Pożarnej. W dniu 1 lipca 1992 roku na mocy ww. ustaw zostaje powołana Państwowa Straż Pożarna jako zawodowa formacja, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt. W wyniku tego przekształcenia dochodzi do zmian w strukturach terytorialnych województwa. Z dotychczasowych 9 rejonów na obszarze województwa kaliskiego utworzonych zostaje 5, w tym ostrowski połączony razem z krotoszyńskim pod jedną wspólną dla całego obszaru komendą.

Komendantem Rejonowym Państwowej Straży Pożarnej w Ostrowie Wielkopolskim zostaje mł. kpt. Andrzej Morta, któremu podlegają dwie Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze PSP w Ostrowie Wielkopolskim i w Krotoszynie. Przed strażą pożarną stoją nowe trudne wyzwania. Oprócz walki z pożarami do ustawowych obowiązków dochodzi prowadzenie działań z zakresu ratownictwa technicznego oraz chemiczno-ekologicznego. Do ostrowskiej jednostki trafia kolejny sprzęt niezbędny do działań ratowniczo-gaśniczych: samochody gaśnicze, ratownictwa technicznego oraz chemicznego. Istniejące warunki socjalno-bytowe oraz funkcjonalność strażnicy pod względem wyposażenia technicznego nie spełniają warunków, co w istotny sposób przyczyniło się do pozyskania nowego placu pod lokalizację nowej strażnicy. Wiosną 1994 roku Komenda Rejonowa PSP w Ostrowie Wielkopolskim otrzymuje teren o powierzchni blisko 2,5 ha przy ulicy Batorego. Pozyskany od Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej teren, strażacy własnymi siłami doprowadzają do stanu używalności, który pierwotnie służy im jako plac ćwiczeń i zawodów.

Uprzedni stan prawny funkcjonuje do końca 1998 roku, kiedy to na skutek kolejnej reformy administracyjnej państwa zmienia się podział administracyjny kraju. Powstaje 16 dużych województw oraz utworzone zostają powiaty. Powiat ostrowski znajduje się w granicach województwa wielkopolskiego. Na stanowisko Wielkopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP powołany zostaje st. bryg. Ryszard Kamiński. Na terenie województwa wielkopolskiego utworzonych zostaje 31 komend powiatowych/miejskich Państwowej Straży Pożarnej. W skład utworzonej Komendy Powiatowej PSP wchodzi Jednostka Ratowniczo - Gaśnicza Państwowej Straży Pożarnej. Powiat ostrowski tworzą następujące jednostki administracyjne: miasto Ostrów Wielkopolski, gmina i miasto Nowe Skalmierzyce, gmina i miasto Odolanów, gmina i miasto Raszków, gmina Ostrów Wielkopolski, gmina Przygodzice, gmina Sieroszewice oraz gmina Sośnie. Całkowita powierzchnia powiatu obejmuje obszar 1160 km 2, który zamieszkuje około 160 tysięcy mieszkańców.

Jesienią 1999 roku po blisko czterdziestoletnich staraniach rozpoczęto inwestycję wybudowania od podstaw nowoczesnego obiektu strażnicy przy ulicy Batorego. Pod koniec roku 1999 dokonano uroczystego wmurowania kamienia węgielnego pod nową strażnicę.

W dniu 1 stycznia 2001 roku obchodzono złoty jubileusz 50-lecia zawodowych struktur pożarniczych w Ostrowie Wielkopolskim. Z tej okazji odbyła się uroczystość upamiętniająca działalność zawodową jaka dokonywała się w okresie półwiecza.

Po czterech latach budowy zostaje oddany do użytku pierwszy etap inwestycji. Dotychczasowy zakres wykonanych prac pozwolił na przeprowadzenie do nowego obiektu największej w woj. wielkopolskim Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP Ostrów Wlkp.

Niespełna pół roku trwało zakończenie drugiego – ostatniego etapu. Uroczystość otwarcia obiektu została połączona z obchodami Wojewódzkiego Dnia Strażaka, jak również z nadaniem sztandaru dla ostrowskiej komendy. Po czterdziestu latach zostały spełnione marzenia ostrowskich strażaków.

 

 

Po jedenastu latach użytkowania nadszedł moment inwestycji budowlanej. W dniu 26 listopada 2015 roku oddano uroczyście do użytku komorę dymową wraz z zapleczem technicznym, która stanowi obiekt nowo dobudowany, jak również część zaadoptowana z dotychczasowych pomieszczeń strażnicy.

 

 

 

Ostrowska komora dymowa jest piątym tego typu obiektem w województwie wielkopolskim, które już funkcjonują w Poznaniu, Koninie, Lesznie i Pile. Nowoczesna komora dymowa to miejsce do ćwiczeń i testów jakie muszą przechodzić regularnie strażacy zarówno zawodowi jak i ochotnicy.

 

 

 

W dniu 29 lutego 2016 r. odbyła się w tutejszej komendzie uroczystość zdania obowiązków komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Ostrowie Wielkopolskim. St. bryg. Andrzej Morta czynną zawodową służbę pożarniczą pełnił przez okres ponad 36 lat, w tym 26 lat na stanowisku komendanta rejonowego i powiatowego w Ostrzeszowie i Ostrowie Wielkopolskim.

 

 

 

W dniu 26 października 2016 roku po raz pierwszy w historii ostrowską komendę odwiedziła Pani premier RP Beata Szydło wraz z ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariuszem Błaszczakiem. Wizyta miała charakter odprawy służbowej i spotkania podległych służb MSWiA.

 

 

 

W trakcie wizyty 15 funkcjonariuszy otrzymało wyróżnienia za profesjonalizm, poświęcenie i ofiarność. Wśród nagromadzonych znalazło się pięciu strażaków Państwowej Straży Pożarnej woj. Wielkopolskiego. W programie wizyty  zaplanowano  również konferencję prasową dotyczącą założeń do projektu ustawy modernizacyjnej dla służb mundurowych na lata 2017- 2020.

 

 

 

 

W dniu 5 grudnia 2019 roku w sposób uroczysty oddano do użytku nowy obiekt edukacyjno-szkoleniowy wraz z wyposażeniem, które stanowi m. in. mobilny symulator zagrożeń pożarowych. Głównym celem budowy wiaty szkoleniowej jest edukacja dzieci, młodzieży oraz wszystkich mieszkańców powiatu ostrowskiego. Wiata wykorzystywana będzie również podczas szkoleń, pokazów, warsztatów jak również spotkań prewencyjnych dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej z terenu powiatu ostrowskiego.