Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Rypinie

Za datę założenia straży pożarnej w Rypinie można przyjąć 1881 rok. Strażacy jako swoją siedzibę otrzymali wówczas szopę do narzędzi, a do działań gaśniczych mieli dwie sikawki skrzyniowe oraz cztery beczki drewniane dwukołowe. W pierwszej remizie urządzano przedstawienia amatorskie i majówki, a za zdobyte pieniądze kupowano sprzęt strażacki i umundurowano drużynę.

W 1901 roku straż rypińska, licząca wówczas już 86 członków czynnych i 44 wspierających, przystąpiła do Cesarsko-Rosyjskiego Towarzystwa Pożarniczego. Członkowie czynni wchodzili w skład oddziałów: toporników, sikawkowego, wodnego, ochronnego. W 1905 roku utworzono orkiestrę strażacką.

Po wybuchu I wojny światowej i ucieczce z Rypina Rosjan, strażacy OSP powołali Straż Obywatelską i pełnili służbę porządkową w mieście, tworząc jedyną wówczas władzę. W latach dwudziestych nastąpił szybki rozwój Straży. Organizowano kursy oficerskie oraz inne szkolenia. Strażacy zdobywali czołowe miejsca na zjazdach okręgowych i zawodach. Dzięki burmistrzowi Budzanowskiemu i Radzie Miejskiej, straż została bogato wyposażona w nowoczesny sprzęt i urządzenia strażackie. Od 1928 roku mieszkańców miasta o pożarze informowały dwie syreny dźwiękowe wyprodukowane przez szwedzką firmę. Zakupiono także autopogotowie na podwoziu Forda z motopompą. Dla nowo nabytego wozu strażackiego wybudowano garaż z kanałem, a dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców powstały cztery kryte zbiorniki wodne.

W czasie drugie wojny światowej straż pożarna była jedyną organizacją, która nie została w mieście rozwiązana, chociaż jej szeregi udostępnione zostały tylko dla Niemców, a Polaków włączono dla uzupełnienia stanu osobowego, tworząc dla nich Obowiązkową Straż Pożarną. Straż rypińska posiadała dwa samochody bojowe, tj. przedwojenne auto-pogotowie i sprowadzony dodatkowo nowy samochód marki Mercedes Benz z krytą karoserią oraz trzy motopompy, drabinę wysuwaną półmechaniczną na podwoziu dwukołowym.

Po wojnie w 1945 roku przedwojenni strażacy podjęli próbę odnowienia jednostki. Wyposażenie przejęte po Niemcach składało się z 3 motopomp na podwoziach, 1 motopompy bez podwozia, 400m węża, 1 wozu na gumowych kołach, 1 wozu na kołach żelaznych, 4 drabin przystawnych, 1 drabiny mechanicznej,  12 mundurów, 15 hełmów strażackich polskich i 40 hełmów niemieckich. Ocalał także sztandar jednostki.

Do jednostki po wojnie napływało wielu nowych ochotników. Sukcesywnie doposażano jednostkę w coraz to nowszy sprzęt ratowniczy oraz w wozy bojowe.

W 1950 roku, na mocy “Ustawy o ochronie przeciwpożarowej i jej organizacji”  została utworzona Komenda Powiatowa w Rypinie. Pierwszym komendantem powiatowym rypińskiej straży został Zygmunt Turkot, który od 1945 roku pełnił funkcję inspektora do spraw pożarniczych w starostwie powiatowym w Rypinie. Pierwszą siedzibą komendy było biuro przy ulicy Jana Pawła II naprzeciwko dzisiejszej jednostki OSP Rypin (dawniej ulica ta nazywała się ulicą Janka Krasickiego).

W 1955 roku przebudowano remizę strażacką, wymieniono znaczną część sprzętu gaśniczego. W latach sześćdziesiątych ponownie rozbudowano strażnicę, tworząc nowe stanowiska dla wozów bojowych i warsztat z kanałem rewizyjnym. Nad garażami dobudowano pomieszczenia biurowe i socjalne. OSP stanowiła w tym okresie podstawową formację w gaszeniu pożarów.

W 1977 roku Komendant Wojewódzki Edward Nagórnewicz powołał w Rypinie Zawodową Straż Pożarną w sile jednego plutonu, początkowo jako oddział III Komendy Wojewódzkiej, a  już rok później jako jednostkę samodzielną.

W związku z likwidacją powiatów, które miało miejsce w 1975 roku została powołana Rejonowa Komenda Straży Pożarnych, która zastąpiła dotychczasową Komendę Powiatową.

Pierwszego lipca 1992 roku na mocy ustawy o Państwowej Straży Pożarnej Rejonowa Komenda Straży Pożarnej przestała istnieć. Nadzór nad ochroną przeciwpożarową na ziemiach rypińskich od tego czasu zaczęła sprawować Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej w Lipnie, a w Rypinie powstała Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza.

W jednostce funkcjonowały trzy zmiany służbowe po 13 strażaków na zmianie, dwie sytemu codziennego i dwóch dowódców. Na wyposażeniu JRG posiadała docelowo: samochód gaśniczy średni GBA 2,5/16 (STAR); samochód gaśniczy ciężki GCBA 6/32 (Jelcz); samochód drabina SD 30 (Ifa); samochód ratownictwa technicznego SLRt (VW Bus).

W 1993 roku Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza została przeniesiona z dawnej siedziby komendy do  budynku, który został opuszczony po dawnych zakładach PSTBR przy ulicy Mławskiej. Jest to miejsce, w którym znajduje się obecna siedziba Komendy. Cztery lata później, czyli w 1997r. Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza otrzymała sztandar.

Pierwszego stycznia 1999 roku nastąpiła reorganizacja w strukturach PSP na mocy której powołana do życia została Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Rypinie. W skład Komendy weszli strażacy pełniący dotychczas służbę w Jednostce Ratowniczo-Gaśniczej w Rypinie. Państwowa Straż Pożarna w Rypinie liczyła wówczas 44 strażaków. 1 marca 1999 roku został powołany na stanowisko Komendanta Powiatowego  st. kpt. Mariusz Sztuczka, który wcześniej zajmował stanowisko Dowódcy Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej od początku jej istnienia.

Na potrzeby Komendy Powiatowej Przystosowano początkowo w 1999 roku budynek w Zarządzie Dróg Powiatowych przy ulicy Mławskiej 50. W latach 2000-2002 w budynku należącym wcześniej do JRG nadbudowano piętro, gdzie następnie przeniesiono biura Komendy Powiatowej oraz zmodernizowano część socjalną. W 2005 roku w kompleksie tym została przebudowana kotłownia, zakupiono agregat prądotwórczy do awaryjnego zasilania. W 2008 roku zbudowano garaże i myjnię samochodową, wykonano przebudowę nawierzchni placów postojowych, ogrodzenia frontowego wraz z robotami remontowymi (okładziny ścian i posadzek), rampy najazdowej, przyłącza instalacji sanitarnej i deszczowej. Zmieniono pokrycie dachowe oraz adoptowano pomieszczenie z pomieszczeniem gospodarczym, wykonano instalację solarną wspomagającą ogrzewanie ciepłej wody.

Na wyposażeniu Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej w Rypinie znajdują się obecnie: Samochód gaśniczy średni GBA 2,5/16 (Renault Midlum), dwa samochody gaśnicze ciężkie GCBA 5/32 (Scania) oraz GCBA 9/60 (Volvo), samochód hydrauliczny z drabiną SHD-23 (Man), samochód lekki rozpoznawczo-ratowniczy SLRr (Nissan Navara). Poza pojazdami ratowniczo-gaśniczymi na wyposażeniu JRG jest szereg sprzętu gaśniczego oraz specjalistycznego niezbędnego do prawidłowej realizacji zadań związanymi z działaniami ratowniczo-gaśniczymi.

W skład rejonu chronionego przez JRG Rypin wchodzi 5 gmin: Brzuze, Rypin, Rogowo, Wąpielsk i Skrwilno.

W Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Rypinie obecnie zatrudnionych jest 45 strażaków.

 

Opracowanie: asp. Jarosław Bieżuński

Źródło: Piotr Gałkowski - Straże Pożarne Powiatu Rypińskiego, Rypin 2016