Polska w KRLD

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

• Oficjalna nazwa państwa: Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (KRLD; zalecamy unikanie nazwy „Korea Północna”, zgodnie z oczekiwaniami władz KRLD w tym zakresie).

• Stolica: Pjongjang (dawniej w języku polskim funkcjonowała nazwa Phenian; w 2006 Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych przy Głównym Geodecie Kraju ustaliła nazwę Pjongjang jako jedyną właściwą). Odległość od Pjongjangu zarówno do granicy z Republiką Korei (Koreą Południową), jak i Chinami wynosi po ok. 160 km.

• Data proklamowania państwa: 9 września 1948 r.

• Liczba ludności: 25,55 mln (dane ONZ, 2018).

• Język: koreański.

• KRLD zamieszkują w przeważającej większości Koreańczycy oraz nieliczni przedstawiciele mniejszości chińskiej (głównie w przygranicznym mieście Sinuiju).

• Położenie geograficzne: Powierzchnia 120,54 tys. km² (dla porównania, powierzchnia Polski to 312 tys. km2). Podział administracyjny obejmuje 9 prowincji (prowincje: Chagang, Hamgyong Południowy, Hamgyong Północny, Hwanghae Południowe, Hwanghae Północne, Kangwon, Pyongan Południowy, Pyongan Północny, Ryanggang) i 204 powiaty. Obszar w 75% górzysty, użytki rolne zajmują tylko 18% powierzchni kraju. Linia brzegowa ma długość 2495 km. Kraj otoczony jest wodami Morza Japońskiego (w Korei określanego jako Morze Wschodnie lub Wschodniokoreańskie) oraz Morza Żółtego (Zachodniego). Granice: na północy 1360 km z Chinami wzdłuż rzeki Amnok (Yalu), 16,5 km z Rosją wzdłuż rzeki Tuman, na południu 248 km z Republiką Korei wzdłuż Strefy Zdemilitaryzowanej (ang. Demilitarized Zone, DMZ), oddzielającej oba państwa koreańskie. Przekraczanie linii demarkacyjnej na granicy międzykoreańskiej jest w praktyce niemożliwe.

Warunki klimatyczne

Długa, mroźna zima z małą ilością opadów śniegu, bardzo sucha, ale też pełna słońca; bardzo wilgotne i upalne, monsunowe lato. Najprzyjemniejsze pory roku to miesiące maj i wrzesień, zaś najtrudniejsze do codziennego funkcjonowania – grudzień i styczeń. W ostatnich latach zauważalne są zmiany klimatyczne, w tym mniejsza liczba opadów. Klimat uciążliwy, szczególnie dla osób mających kłopoty z sercem. Występują anomalia magnetyczne oraz znaczne różnice temperatur miedzy zimą a latem, a także raptowne zmiany ciśnienia, utrudniające adaptowanie się organizmu do tych zmian. Zimy są mroźne i suche – wilgotność na zewnątrz spada niekiedy do 10%, a w mieszkaniu, w związku z elektrycznym ogrzewaniem, nawet do 0%. Lata, szczególnie w okresie monsunu, są wilgotne i upalne – wilgotność wzrasta wtedy do 90%, a temperatura do 38 stopni Celsjusza.

Główne bogactwa naturalne

Przemysł wydobywczy stanowi jedną z głównych gałęzi przemysłu. Wydobywane surowce: węgiel kamienny (gł. antracyt), metale ziem rzadkich, rudy żelaza, magnezyt, rudy wolframu, cynku, uranu i ołowiu.

System walutowy, kurs i wymiana

Waluta: won (KPW) oraz FX won (foreign exchange won, FX KPW, który pozbawiony jest formy gotówkowej). Won przeznaczony jest na rynek wewnętrzny i funkcjonuje, jako standardowa waluta kraju urzędowania, natomiast FX won wykorzystywany jest w sklepach i punktach usługowych, w których główną metodą płatności są dewizy (są to miejsca przeznaczone przede wszystkim dla dyplomatów oraz zagranicznych turystów, ale także bogatszej części społeczeństwa). Ceny w ww. punktach wyrażone są w FX KPW, natomiast wszelkie płatności dokonywane są w odpowiednich walutach – Bank Centralny KRLD każdego dnia dostarcza do tych punktów tabele z aktualnym kursem wymiany (1 EUR waha się od około 107 do 120 FX KPW, 1 USD od około 100 do 110 FX KPW). Standardowy won wykorzystywany jest we wszystkich innych sklepach i punktach usługowych (zwykle podawanie cen w wonach wyklucza możliwość płatności w dewizach), a w stolicy kraju występują jedynie 3-4 oficjalne punkty wymiany waluty (1 EUR = od 8800 do 9500 KPW, 1 USD = od 8000 do 8500 KPW). Sklepy akceptują opłaty w walutach EUR, USD i RMB. Brak możliwości korzystania z międzynarodowych kart płatniczych i kredytowych.

Religia

W KRLD religia jest w zasadzie pojęciem encyklopedycznym, funkcjonuje w postaci szczątkowej jako element historii. Mimo, iż konstytucja gwarantuje wolność wyznania, w rzeczywistości wyznawanie jakiejkolwiek religii w oderwaniu od oficjalnych fasadowych stowarzyszeń jest zabronione. Według statystyk władz, w KRLD mieszka ok. 10 tys. wyznawców protestantyzmu, 3 tys. katolików i 3 tys. buddystów. W Pjongjangu istnieje kilka świątyń, w tym jedna katolicka, ale służą one głównie celom propagandowym – w KRLD nie ma ani jednego wyświęconego księdza. W 2006 r. odbyła się ceremonia otwarcia rosyjskiej cerkwi prawosławnej na osiedlu Jongbaek w południowej części Pjongjangu.

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy

• 1 stycznia – Nowy Rok
• koniec stycznia/początek lutego – Księżycowy Nowy Rok
• 8 lutego – Dzień Armii
• 16 lutego – rocznica urodzin Kim Jong Ila
• 15 kwietnia – rocznica urodzin Kim Ir Sena
• 25 kwietnia – rocznica powstania Koreańskiej Armii Ludowej
• 1 maja – Święto Pracy
• 6 czerwca – Dzień Dziecka
• 27 lipca – rocznica zakończenia wojny koreańskiej
• 9 września – rocznica proklamowania Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej
• 10 października – rocznica założenia Partii Pracy Korei
• 16 listopada – Dzień Matki
• 24 grudnia – rocznica urodzin Kim Jong Suk (matki poprzedniego przywódcy kraju Kim Jong Ila, babci obecnego lidera) 
• 27 grudnia – Święto Konstytucji KRLD

Infrastruktura transportowa

Transport towarów prowadzony jest głównie przy użyciu ciężarówek i zniszczonych linii kolejowych biegnących wzdłuż obu wybrzeży. Sieć dróg poza stolicą jest słabo rozwinięta. Łączna długość dróg o twardej, relatywnie dobrej nawierzchni asfaltowej nie przekracza 1000 km. W porze deszczowej (lipiec-sierpień) zdarzają się utrudnienia ze względu na powodzie lub lawiny błotne, szczególnie poza stolicą.

W podróżowaniu po kraju obowiązują liczne ograniczenia. Na rogatkach miast, przy skrzyżowaniach i zjazdach z głównych dróg znajdują się posterunki kontrolne. Wiele obszarów kraju objętych jest stałym zakazem podróżowania dla obcokrajowców. Turyści przebywający w KRLD z reguły przemieszczają się po kraju autokarami lub samochodami miejscowych biur podróży, rzadziej samolotami lub koleją.

Obowiązek wizowy

Obywatele RP zamierzający wjechać na terytorium KRLD objęci są obowiązkiem wizowym (wiza jest płatna – 70 EUR, wydawana przez Ambasadę KRLD w Warszawie, przeciętny czas oczekiwania wynosi 2-4 tygodnie). Istnieje również możliwość ubiegania się o wizę w Ambasadzie KRLD w Pekinie. Nie ma możliwości uzyskania wizy na granicy. W przypadku pobytów turystycznych proces aplikowania o wizę koordynuje biuro podróży.

Wymagany okres ważności paszportu przy ubieganiu się o wizę: co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego przekroczenia granicy. Należy również pamiętać o konieczności uzyskania wizy chińskiej (dwukrotnej), jeżeli pobyt tranzytowy w Chinach przekraczać będzie 144 godziny. UWAGA: Lista chińskich portów lotniczych w których można uzyskać krótkotrwałe zezwolenie na pobyt w ChRL do 144 godzin ulega cyklicznie zmianom, natomiast co do zasady obejmuje te porty lotnicze, które obsługują połączenia do KRLD (Beijing-Capital, Shanghai-Pudong, Shenyang). Istnieje również możliwości dotarcia do Pjongjangu pociągiem z Pekinu przez Shenyang (cztery razy w tygodniu, czas podróży: 24 godziny) lub z przygranicznego miasta Dandong (codziennie, 8 godzin).

Na terenie KRLD dopuszczalna jest praktycznie tylko turystyka grupowa. W wyjątkowych przypadkach możliwe są indywidualne pobyty turystyczne, w całości zaplanowane i zorganizowane przez miejscowe biura turystyczne. Jednym z warunków jest przydzielenie stałej opieki tłumacza-asystenta, bez którego nie można poruszać się po kraju. Zainteresowani przyjazdem turystycznym winni skorzystać z ofert na stronach biur podróży współpracujących z podmiotami północnokoreańskimi (które w większości operują z terytorium Chin). Niekiedy organizowane są pobyty turystyczne związane ze specjalnymi okazjami – jak np. targi przemysłowe, handlowe uroczystości państwowe, święta itp. Wyjazdy turystyczne mają ściśle określony program, od którego nie ma odstępstw. Swoboda w wyborze czasu i miejsca zwiedzania jest wykluczona, dlatego swoje oczekiwania należy zawsze dokładnie weryfikować z ofertą autoryzowanych przez władze KRLD biur podróży.

Cudzoziemcy objęci są obowiązkiem meldunkowym, realizowanym bez udziału obcokrajowców przez hotel. Osoby zatrzymujące się w hotelu składają paszporty w recepcji. W przypadku pobytów indywidualnych, po przyjeździe przewodnik zawozi paszport do urzędu ds. cudzoziemców, skąd zwracany jest po kilku dniach. W przypadku dłuższych pobytów, pieczęć meldunkową należy uzyskać po upływie każdego kolejnego miesiąca.

Ustrój polityczny

Dominującą ideologią Korei Północnej jest ideologia Juche (czyt. dżucze), która została sformułowana przez Kim Ir Sena. Idea ta zakłada, że gospodarzem i siłą napędową rewolucji koreańskiej i socjalistycznego postępu są masy ludowe (w praktyce: nieliczni przedstawiciele „elity”). W toku długotrwałego, przemyślanego i skutecznego procesu wychowawczego, obywatele KRLD zostali pozbawieni jakiejkolwiek samodzielności w podejmowaniu inicjatyw politycznych i społecznych. Stali zatem całkowicie zależni od państwa, bez świadomości jakiejkolwiek alternatywy oraz bez poczucia możliwości zmiany tego stanu rzeczy. Od wczesnego dzieciństwa państwo kształtuje określony wzór postępowania, prowadząc intensywne wychowanie ideologiczne od przedszkola aż do śmierci. W każdym przedszkolu znajdują się makiety domów, w których urodzili się Kim Ir Sen i Kim Dzong Il. W przystępny sposób objaśnia się wszystkim dzieciom jak doszło do tego, że obaj wkroczyli na drogę „rewolucji”. Miejsca związane z życiem i działalnością zmarłego ojca narodu oraz jego rodziny są odwiedzane tłumnie przez dzieci, młodzież i dorosłych. Atmosfera tworzona wokół obecnego i poprzednich przywódców ma charakter quasi-religijny.

Władza ustawodawcza

Funkcję jednoizbowego parlamentu KRLD spełnia 687-osobowe Najwyższe Zgromadzenie Ludowe (NZL), które obraduje w trybie sesyjnym dwa razy do roku. Poza sesjami moc tworzenia prawa w trybie ciągłym posiada Komitet Stały, czyli prezydium NZL.

Władza wykonawcza

Rolę władzy wykonawczej sprawuje Rząd poprzez ministerstwa i państwowe komisje. W praktyce w dużej mierze realizuje założenia i decyzje opracowane oraz podjęte przez Komitet Centralny Partii Pracy Korei.

Struktura administracji gospodarczej

Koordynacją współpracy gospodarczej KRLD z zagranicą zajmuje się Ministerstwo Handlu Zagranicznego.

Sądownictwo gospodarcze

Brak przejrzystych norm prawnych i zwyczajowych regulujących postępowania sądowe dot. zagranicznych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terytorium KRLD.

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Kraj przemysłowo-rolniczy z gospodarką centralnie planowaną, do końca lat siedemdziesiątych relatywnie dobrze rozwinięty. Sytuacja gospodarcza KRLD obecnie, po załamaniu się bloku socjalistycznego, jest bardzo trudna. Szacuje się, że obecnie w KRLD wykorzystuje się poniżej 30% mocy produkcyjnej.

Podstawą gospodarki są państwowe przedsiębiorstwa przemysłowe. Począwszy od 2002 r., a następnie po objęciu władzy w państwie w 2012 r. przez obecnego przywódcę Kim Jong Una przeprowadzono szereg ograniczonych zmian w zarządzaniu gospodarką, które przyzwoliły na kontrolowaną przez państwo inicjatywę obywateli dotyczącą m.in. funkcjonowania półoficjalnych targowisk, prowadzenia punktów usługowych lub zatrzymywania części zbiorów przez gospodarstwa rolne na własne potrzeby.

Międzynarodowa współpraca gospodarcza KRLD ze światem pozostaje mocno ograniczona ze względu na obowiązywanie szeregu sankcji nałożonych m.in. przez Radę Bezpieczeństwa ONZ i Unię Europejską. Sankcje związane są z rozwijaniem przez ten kraj programów nuklearnego i rakietowego oraz podejmowaniem na przestrzeni lat licznych działań destabilizujących sytuację bezpieczeństwa w regionie Azji Wschodniej. Są one istotnych czynnikiem utrudniającym nawiązywanie jakichkolwiek kontaktów biznesowych z KRLD również przez podmioty z Polski.

Konsekwencją sankcji jest nie tylko zakaz eksportu oraz sprzedaży przez KRLD różnego rodzaju surowców i towarów czy ograniczenia w transferach bankowych, ale także zakaz pracy obywateli tego kraju na terytorium któregokolwiek z państw członkowskich ONZ. Tym samym na mocy sankcji międzynarodowych, obywatele KRLD nie otrzymają wiz z prawem do pracy na terytorium Polski ani któregokolwiek z państw UE.

Poważnym problemem jest również uzyskanie wiarygodnych danych na temat rzeczywistego stanu gospodarki KRLD, ze względu na traktowanie przez władze tego rodzaju statystyk jako tajemnicy państwowej.

Główne sektory gospodarki

Rolnictwo, górnictwo, przemysł zbrojeniowy, przemysł maszynowy, przemysł chemiczny, przemysł metalurgiczny, przemysł lekki, turystyka.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Handel zagraniczny

Prawie 90% wymiany handlowej KRLD przypada na handel z Chinami (86,3% całej wymiany handlowej w 2017 r. z dalszą tendencją wzrostową).

Inwestycje zagraniczne

Nieliczne podmioty zagraniczne (gł. z Chin) prowadzą na terenie działalność gospodarczą w ramach firm joint venture.

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym

FAO, G-77, ICAO, IFAD, IMO, IMSO, ISO, ITSO, ITU, UN, UNCTAD, UNIDO, UNWTO, UPU, WFTU, WHO, WIPO

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

Od lat Unia Europejska utrzymuje szerokie sankcje na KRLD, ze względu na rozwijanie przez ten kraj programów nuklearnego i rakietowego oraz podejmowanie licznych działań destabilizujących sytuację bezpieczeństwa w regionie Azji Wschodniej.

Gospodarcze umowy dwustronne

Brak między Rzecząpospolitą Polską a Koreańską Republiką Ludowo-Demokratycznej dwustronnych umów, regulujących zasady współpracy gospodarczej. Jednocześnie brak w KRLD przejrzystych norm prawnych lub zwyczajowych regulujących zawieranie przez północnokoreańskie przedsiębiorstwa umów z zagranicznymi podmiotami prywatnymi.

Dwustronna wymiana handlowa

De facto brak wymiany handlowej między Polską a KRLD, ze względu na ograniczenia wynikające z reżimów sankcyjnych Rady Bezpieczeństwa ONZ i Unii Europejskiej. Zdecydowaną większość śladowego importu i eksportu odnotowywanego w statystykach stanowi mienie przesiedleńcze pracowników Ambasady RP w Pjongjangu lub Ambasady KRLD w Warszawie.

Wzajemne inwestycje

Od momentu zakończenia działalności przez Polsko-Koreańskie Towarzystwo Żeglugowe CHOPOL, brak jakichkolwiek inwestycji polskich w KRLD oraz północnokoreańskich w Polsce.

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

Ze względu na obowiązywanie szerokiego wachlarza ograniczeń dot. wwozu i wywozu towarów do i z KRLD, wynikających z sankcji nałożonych na ten kraj m.in. przez Radę Bezpieczeństwa ONZ i Unię Europejską, dostęp do rynku dla polskich towarów i usług należy określić jako mocno utrudniony.

Konsekwencją sankcji jest nie tylko zakaz eksportu do KRLD oraz sprzedaży przez KRLD różnego rodzaju surowców i towarów, ale także zakaz pracy obywateli tego kraju na terytorium państw członkowskich ONZ. Tym samym na mocy sankcji międzynarodowych, obywatele KRLD nie otrzymają wiz z prawem do pracy na terytorium Polski ani któregokolwiek z państw UE.

Dostęp do rynku pracy

Możliwości podjęcia pracy przez obcokrajowców w KRLD w charakterze innym niż dyplomata lub pracownik międzynarodowej organizacji pomocowej są bardzo ograniczone.

Nabywanie i wynajem nieruchomości

Brak przejrzystych norm prawnych lub zwyczajowych regulujących nabywanie i wynajem nieruchomości przez obcokrajowców na terytorium KRLD.

System zamówień publicznych

Brak systemu zamówień publicznych spełniającego kryteria i standardy istniejące w większości państw, w tym w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej.

Pomiędzy Polską i Koreą występują znaczące różnice kulturowe, mające przełożenie na kontakty biznesowe. Wynikają one z różnic w systemach wartości, logice oraz standardach dot. nawiązywania i utrzymywania relacji międzyludzkich. Wiele problemów w bezpośrednich kontaktach ludzi Zachodu z Koreańczykami wynika z niedostatecznej znajomości tych różnic przez obie strony.

Dane teleadresowe Ambasady RP w Pjongjangu:

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej
Taedonggang-Munsudong, Pjongjang, KRLD
Telefon: +8502 3817325 wew. 301 lub 326
Fax: +8502 3817637
Strona internetowa: www.gov.pl/web/krld
E-mail: pjongjang.amb.sekretariat@msz.gov.pl