Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Praca w gospodarstwie rolnym wiąże się z dużym ryzykiem wypadków i chorób zawodowych. Specyfiką pracy w rodzinnych gospodarstwach rolnych są zagrożenia spowodowane sezonowym nasileniem prac, ich zróżnicowaniem, koniecznością obsługi skomplikowanych maszyn i urządzeń rolniczych oraz zwierząt gospodarskich, bezpośrednim kontaktem z niebezpiecznymi czynnikami biologicznymi i chemicznymi, narażeniem na hałas, drgania mechaniczne i zapylenie.

Bezpieczeństwo osób przebywających i pracujących w rolnictwie zależy w dużej mierze od wiedzy i doświadczenia właścicieli gospodarstw oraz od dobrej organizacji pracy. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od wielu lat zachęca rolników do stosowania w praktyce zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym.
Jesienią i zimą, kiedy w gospodarstwie rolnym jest nieco więcej wolnego czasu, warto dokonać samooceny stanu bezpieczeństwa pracy, identyfikując na początek potencjalne zagrożenia wypadkowe, a potem sukcesywnie je eliminować. Nawet małe i niekosztowne zmiany istotnie podnoszą bezpieczeństwo pracy. Sama już świadomość zagrożeń wypadkowych ogranicza ryzyko wystąpienia wypadków, które dla poszkodowanych kończą się dotkliwym urazem, stresem i stratą czasu. Do udziału we wprowadzaniu nowych rozwiązań należy zaangażować wszystkich członków rodziny, również nieletnie dzieci.
W ocenie zagrożeń pomocne mogą być niżej załączone pytania. Jeśli na większość z nich odpowiedź będzie twierdząca, to znaczy, że warsztat pracy jest bezpieczny i być może dane gospodarstwo rolne może pretendować do miana najbezpieczniejszego w kraju, województwie czy regionie. Warto więc przy okazji pomyśleć także o udziale w konkursach KRUS.
Wszystkich rolników zachęcamy do podjęcia trudu i sukcesywnego likwidowania zagrożeń w gospodarstwie. To inwestycja w zdrowie każdego rolnika i wszystkich osób w jego gospodarstwie rolnym.

Zapraszamy do sprawdzenia i oceny:
1. Ładu i porządku w obejściu gospodarstwa
- czy nawierzchnia podwórza jest wyrównana, utwardzona i czy wydzielono odpowiednie przejścia i dojścia,
- czy część produkcyjna gospodarstwa jest wygrodzona i zabezpieczona przed dostępem osób trzecich m.in. dzieci,
- czy ciągi komunikacyjne są uprzątnięte i niezastawione oraz czy w ich pobliżu nie ma maszyn i narzędzi z niebezpiecznymi, ostrymi elementami,
- czy maszyny i urządzenia są składowane na utwardzonym podłożu i zabezpieczone przed przechyłem i osunięciem,
- czy wody opadowe mają odprowadzenie i czy na podwórzu nie jest grząsko,
- czy na okres jesienno-zimowy zgromadzono odpowiednią ilość piachu lub popiołu do posypywania traktów komunikacyjnych,
- czy studnie, szamba, otwory studzienek i kanałów są przykryte mocnymi pokrywami,
- czy schody i otwory zrzutowe mają barierki i poręcze,
- czy drób i psy mają wydzielone odrębne miejsce na podwórzu i nie stanowią zagrożenia dla osób poruszających się po obejściu,
- czy podwórze jest dobrze oświetlone.
2. Stanu technicznego budynków gospodarskich
- czy w budynkach panuje ład i porządek,
- czy na przejściach i korytarzach nie znajdują się zbędne przedmioty,
- czy w otworach drzwiowych nie ma progów,
- czy budynki nie wymagają konserwacji i remontów,
- czy stan techniczny instalacji stałych (elektrycznej, wentylacyjnej, wodociągowej itd.) w budynkach jest dobry,
- czy wewnątrz budynków jest dobre oświetlenie, właściwa temperatura i wilgotność powietrza,
- czy są zabezpieczenia przed samoczynnym zamykaniem drzwi budynków.
3. Stanu technicznego maszyn i urządzeń znajdujących się w gospodarstwie rolnym
- czy maszyny i urządzenia nie wymagają napraw i konserwacji,
- czy ruchome części maszyn i urządzeń mają osłony i zabezpieczenia,
- czy ostre narzędzia są zabezpieczone przed dostępem osób niepowołanych (dzieci),
- czy przyczepy są wyposażone w drabinki, podesty itp. do wchodzenia i schodzenia,
- czy maszyny rolnicze mają sprężyny przy dyszlach i automatyczne zaczepy umożliwiające bezpieczne agregowanie,
- czy maszyny i ciągniki rolnicze są wyposażone w sprawną instalację oświetleniową, kabiny lub ramy ochronne,
- czy urządzenia elektryczne mają sprawną instalację elektryczną,
- czy znasz instrukcję obsługi maszyn i urządzeń posiadanych w gospodarstwie,
4. Bezpieczeństwa pracy ze zwierzętami
- czy wydzielono pomieszczenia dla poszczególnych gatunków zwierząt,
- czy w pomieszczeniach inwentarskich zapewniono zwierzętom swobodny dostęp do paszy i wody,
- czy powierzchnia stanowisk dla zwierząt zapewnia ich swobodną obsługę,
- czy wydzielono odrębne pomieszczenie dla osobników niebezpiecznych (knurów buhai, samic w rui) i do odizolowania zwierząt chorych,
- czy do przeprowadzania zwierząt używane są łańcuchy, linki lub powrozy niepowodujące okaleczenia rąk,
- czy zwierzęta gospodarskie są obsługiwane przez osoby dorosłe i zdrowe (najlepiej te same),
- czy zbliżając się do zwierząt pamiętasz o uprzedzaniu głosem,
- czy pomieszczenia dla zwierząt są myte i gruntownie czyszczone oraz bielone mlekiem wapiennym regularnie (dwa razy w roku),
- czy miejsce składowania odchodów zwierzęcych znajduje się z dala od zabudowań mieszkalnych i ujęć wody,
- czy w pomieszczeniach inwentarskich jest możliwość umycia i dezynfekcji rąk oraz przebrania się w odzież roboczą.
5. Niezbędnego wyposażenia gospodarstwa rolnego
- czy w gospodarstwie znajdują się środki ochrony indywidualnej (odzież ochronna, buty, okulary, ochronniki słuchu, kaski, maseczki itd.),
- czy w gospodarstwie zapewniono możliwość szybkiego wezwania pomocy (alarm, telefon),
- czy są materiały odblaskowe, których noszenie jest wymagane podczas przemieszczania się po drogach publicznych po zmroku, poza terenem zabudowanym,
- czy wyposażono gospodarstwo w latarki i alternatywne źródło zasilania na wypadek wyłączenia prądu,
- czy w gospodarstwie znajduje się sprzęt do ręcznego transportu w obejściu
i pomieszczeniach gospodarczych, (taczki, wózki, windy, itp.),
- czy posiadane drabiny są w dobrym stanie technicznym, odpowiednio wysokie, mające zabezpieczenia przed przechyleniem i poślizgiem,
- czy w gospodarstwie znajdują się środki gaśnicze, liny asekuracyjne (do pracy w zbiornikach) i pasy spinające do zabezpieczenia ładunków objętościowych podczas transportu.
6. Organizacji pracy
- czy prace są odpowiednio wcześnie zaplanowane i czy niektóre czynności wykonywane są z wyprzedzeniem, tak by nie następowało ich spiętrzenie w okresie zbioru plonów,
- czy podział prac uwzględnia stan zdrowia i możliwości osoby wykonującej te czynności,
- czy narzędzia, urządzenia i przedmioty pracy są właściwie rozmieszczone na stanowiskach pracy, tj. tak by ograniczyć konieczność pochylania i skręcania tułowia, sięgania oraz zajmowania wymuszonej pozycji ciała,
- czy podczas wykonywania pracy zespołowej uzgodnione są sposoby porozumiewania się,
- czy w gospodarstwie eliminuje się prace ręczne,
- czy maszyny, urządzenia i narzędzia są wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem,
- czy stosowane są środki ochrony indywidualnej (odzież, okulary, rękawice, maseczki itd.) zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w miejscu pracy,
- czy środki ochrony roślin, leki i inne niebezpieczne substancje są odpowiednio oznakowane i przechowywane,
- czy podczas pracy robione są przerwy na odpoczynek i posiłek regeneracyjny,
- czy dbasz o stan zdrowia - kontrolujesz zdrowie, prawidłowo się odżywiasz,
- czy przystępujesz do pracy zdrowy, wypoczęty i trzeźwy.