Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Mimo wieloletniej działalności Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz zapobiegania wypadkom w gospodarstwach rolnych, jesteśmy co jakiś czas informowani przez media o tragicznych w skutkach zdarzeniach, w których brały udział dzieci.

Najmłodsi mieszkańcy wsi dorastający w gospodarstwie rolnym narażeni są na większą liczbę zagrożeń, niż ich rówieśnicy żyjący w miastach, co w połączeniu z brakiem właściwej opieki dorosłych, lub w sytuacji angażowania do pracy nieadekwatnej do wieku i możliwości psychofizycznych, może skutkować wystąpieniem niepożądanych wypadków. Szczególnie niebezpiecznie jest latem, kiedy dzieci spędzają dużo czasu w miejscu zamieszkania, a rodzice mają dużo pracy.

Bieżący rok jest wyjątkowy. Ze względu na pandemię, dzieci pozostają w rodzinnych domach już od wiosny, pozbawione opieki osób dorosłych, mogą znaleźć się w niebezpiecznych miejscach lub robić rzeczy, których nie powinny. Najmłodsi mieszkańcy wsi angażowani są przez rodziców do różnego rodzaju zajęć nie tylko domowych, ale też związanych z funkcjonowaniem gospodarstwa rolnego. Wychowanie przez pracę i do pracy jest na wsi praktykowane i akceptowane - rodzice w ten sposób przygotowują młode pokolenie do samodzielnego prowadzenia gospodarstwa rolnego w przyszłości. Należy jednak pamiętać, że pomoc najmłodszych jest wskazana jedynie pod warunkiem, że jest adekwatna do możliwości fizycznych i psychicznych oraz nie zaburza prawidłowego rozwoju niedojrzałych organizmów.

Dzieci nie powinny wykonywać prac i czynności związanych z:

• obsługą ciągników, maszyn samobieżnych oraz innych maszyn i urządzeń do zbioru i obróbki płodów rolnych, w tym uczestniczyć w ich agregowaniu, sprzęganiu, naprawach i konserwacji;
• pozyskiwaniem i obróbką drewna;
• użyciem substancji chemicznych (środków ochrony roślin, tlenku węgla, paliw, nawozów, substancji odkażających i rozpuszczalników, itp.);
• obsługą zwierząt gospodarskich;
• nadmiernym obciążeniem układu kostno-stawowego, w tym dźwiganiem i przenoszeniem ciężarów, przebywaniem przez długi czas w pozycji nienaturalnej, tj. klęczeniem, schylaniem, itp.;
• dużym hałasem, niedoświetleniem i zapyleniem powietrza pochodzenia roślinnego;
• obsługą zamkniętych zbiorników, szamb, silosów, gnojowników.

Dzieciom nie wolno również pracować na wysokości (na pomostach, dachach, drzewach, drabinach), przy dużych i niebezpiecznych zwierzętach, a także znajdować się w bliskiej odległości od pracujących maszyn i urządzeń. Wykaz czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat można znaleźć na stronie internetowej Kasy pod tym linkiem 

Podczas działań prewencyjnych na terenie całego kraju pracownicy Kasy przekazują rolnikom oraz osobom związanym ze środowiskiem wiejskim wiedzę na temat zarówno bezpiecznej pracy rolników, jak i przebywania najmłodszych w gospodarstwie rolnym. Kasa od wielu już lat apeluje do rodziców o zapewnienie najmłodszym właściwej opieki, a także o oddzielenie części mieszkalnej gospodarstwa od produkcyjnej, by dzieci nie znalazły się w miejscach niebezpiecznych, tj. w otoczeniu maszyn i urządzeń, zwierząt gospodarskich, niebezpiecznych substancji chemicznych itd. Każdego roku odbywają się również edukacyjne spotkania z dziećmi, podczas których rozmawiamy o zagrożeniach związanych z pracą i zabawą na terenie gospodarstwa rolnego. W 2019 roku w całej Polsce odbyło się niemal 1800 takich szkoleń, a uczestniczyło w nich ponad 113 500 dzieci.

Ponadto Kasa prowadzi różnego rodzaju pokazy i konkursy poświęcone tematyce bezpieczeństwa, m.in. Ogólnopolski Konkurs Plastyczny dla Dzieci „Bezpiecznie na wsi” (w 2020 roku uczestniczyło w nim ponad 56, 6 tys. dzieci z 4118 szkół, a w ciągu dziesięciu edycji liczba zgłoszonych prac wzrosła o ponad połowę z 25 000 do 57 569). KRUS opracowuje również materiały popularyzatorskie, tj. broszury, ulotki, plakaty, kolorowanki, puzzle, gry i filmy. Materiały te są przekazywane mieszkańcom wsi m.in. na imprezach masowych. W ubiegłym roku przygotowano innowacyjne szkolenie e-learningowe dla dzieci „Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy”, które w nowoczesnej formie przybliża zagrożenia wypadkowe w gospodarstwach rolnych, a także uczy prawidłowych zachowań podczas przebywania na terenie obejścia.

Trwają również specjalne konkursy dla dzieci:

1. Konkurs na rymowankę o bezpieczeństwie w gospodarstwie rolnym „Dobrze się czuję, gdy o bezpieczeństwie rymuję”. W konkursie mogą wziąć udział dzieci w wieku 11-14 lat, których przynajmniej jeden rodzic/opiekun prawny podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie przyjmowania zgłoszeń do Konkursu. Zadanie konkursowe polega na ułożeniu rymowanki (min. pięć, max. kilkanaście wersów), promującej prawidłowe nawyki i zachowania dzieci związane z pracą i zabawą na terenie gospodarstwa rolnego. 
2. Kurs e-learningowy „Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy” – losowanie 100 hulajnóg.

Pamiętajmy!

Bezpieczne funkcjonowanie rolniczej rodziny w obrębie gospodarstwa rolnego wymaga przestrzegania Zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym oraz niepowierzania dzieciom prac wymienionych w Wykazie czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat.