Jak bezpiecznie przechowywać paliwo w gospodarstwie rolnym?

Procesy globalizacyjne, a w szczególności integracja z Unią Europejską, sprawiły, że polskie rolnictwo przechodzi ogromne zmiany, związane ze zmianą struktury gospodarstw rolnych, tj. zmniejszeniem się ich liczby, przy wzroście areału. Niebagatelną rolę w rozwoju rolnictwa odgrywa też Wspólna Polityka Rolna, która ma na celu zapewniać obywatelom UE przystępną cenową, bezpieczną i wysokojakościową żywność, zagwarantować odpowiedni poziom życia rolnikom oraz ochronić zasoby naturalne i środowisko.

Ochrona środowiska naturalnego oraz wzrost liczby gospodarstw towarowych i wielkotowarowych spowodowały wiele zmian i duży postęp technologiczny w produkcji rolnej. Niezawodną pomocą w prowadzeniu gospodarstw rolnych okazały się wysoko wydajne maszyny rolnicze. Dzięki nim wyeliminowano wiele prac ręcznych, wzrosła też efektywność pracy w rolnictwie. Wspomniane zmiany skutkują większym zapotrzebowaniem na paliwo. Rolnicy chcąc zaoszczędzić czas oraz pieniądze często kupują i przechowują na terenie obejścia, w dużych ilościach, oleje napędowe. Magazynowanie tego środka produkcji ogranicza konieczność dojazdu do stacji paliwowych, gdy trwają intensywne prace rolnicze, a także daje możliwość negocjacji jego ceny oraz dostawy bezpośrednio do gospodarstwa. Paliwa to substancje niebezpieczne, niewłaściwie przechowywane mogą przenikać do gleby i wód gruntowych, być wdychane przez istoty żywe, a także stwarzać zagrożenie wybuchem oraz pożarem. Opary paliw mogą powodować u ludzi: senność, bóle głowy, brak równowagi czy utratę przytomności. Wdychane przez dłuży czas w dużym stężeniu paliwa mogą spowodować zatrucie organizmu, a nawet spowodować śmierć. Warto pamiętać, że zatrucie nie musi być spowodowane tylko i wyłącznie wdychaniem oparów paliw, w przypadku benzyny objawy zatrucia może wywołać jej styczność ze skórą (zawiera silną truciznę jaką jest czteroetylek ołowiu). Dlatego tak ważne jest bezpieczne przechowywanie paliw.

Regulowane jest to przez obowiązujące normy oraz przepisy tj. rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych.

Zgodnie z tymi przepisami dopuszczalne jest przechowywanie oleju napędowego na potrzeby własne gospodarstwa rolnego w zbiornikach naziemnych dwupłaszczowych o pojemności do 5000 l. Zbiorniki dwuścienne, zrobione są z dwóch warstw stali lub tworzywa sztucznego z bardzo małą przestrzenią między nimi. Składają się one ze zbiornika wewnętrznego – właściwego, w którym magazynowany jest olej napędowy oraz płaszcza zewnętrznego, który musi pomieścić co najmniej 110% projektowej objętości oleju ze zbiornika wewnętrznego – właściwego. Rurociągi i zawory oraz wszelkiego rodzaju osprzęt (pompa, wąż, pistolet etc.) muszą być umieszczone w obrębie płaszcza zewnętrznego bądź w skonstruowanym systemie bezpieczeństwa gwarantującym nieprzenikanie oleju napędowego do gruntu. Zbiornik te należy zgłosić do Urzędu Dozoru Technicznego. Jeśli jego pojemność nie przekracza 2500 l na tym formalności się kończą. W przypadku większych zbiorników konieczne jest przeprowadzanie, co dwa lata odpłatnych badań.

Zbiorniki z paliwem należy posadowić z dala od budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej (w odległości co najmniej 10 metrów od nich), a także nie bliżej niż 5 metrów od innych obiektów budowalnych i granicy sąsiedniej działki. Odległości te mogą być o połowę mniejsze, gdy pomiędzy zbiornikiem a tymi obiektami zastosowano ścianę oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej co najmniej REJ 120. Miejsce składowania paliwa powinno być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych oraz dzieci. Punkt składowania paliw musi być zabezpieczony przed działaniem otwartego ognia, oświetlony światłem naturalnym, wentylowany oraz zbudowany z materiałów niepalnych. Powierzchnia, na której stawia się zbiornik, powinna być wyrównana oraz utwardzona. Odpowiednie usytuowanie, z m.in. dala od często uczęszczanych ciągów komunikacyjnych, zabezpiecza zbiornik przed zniszczeniem mechanicznym, a w konsekwencji ciecz przed niekontrolowanym rozprzestrzenianiem.

Mniejsze ilości paliwa należy przechowywać w:

urządzeniach, instalacjach przystosowanych do tego celu, wykonanych z materiałów, co najmniej trudno zapalnych, odprowadzających ładunek elektryczności statycznej, wyposażonych w szczelne zamknięcie i zabezpieczonych przed stłuczeniem;
garażach dużych (powyżej 100m2) dopuszczalne jest przechowywanie paliw tylko wtedy, gdy są one niezbędne do eksploatacji pojazdu i są przechowywane w opakowaniach jednostkowych wykorzystywanych w handlu detalicznym;
garażach małych (poniżej 100 m2) wolnostojących, wykonanych z materiałów niepalnych dopuszczalne jest przechowywanie do 200 l oleju napędowego lub benzyny, zaś w innych garażach niż wolnostojące ilości do 60 l.
naczyniach metalowych lub innych dopuszczonych do tego celu posiadających szczelne zamknięcie.

Warto też zadbać by w bliskim otoczeniu zbiornika z olejami napędowymi znalazły się piach, gaśnice, koce gaśnicze itp. Podczas pracy przy nalewaniu paliwa należy stosować odzież roboczą oraz rękawice i fartuch gumowy.