Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

W 2017 roku odnotowano 1 026 upadków osób z maszyn rolniczych. Do większości z nich dochodziło podczas pracy z ciągnikami rolniczymi oraz środkami transportu m.in.: przyczepami, wozami konnymi, samochodami dostawczymi. W prawie połowie zdarzeń główną przyczyną był właśnie nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia.

Wykres: Uproszczona struktura wypadków według ich kategorii w 2017 roku

Wchodzenie i schodzenie z maszyn rolniczych wydaje się być prostą czynnością, ale przy tym pozornie łatwym zadaniu rolnicy popełniają szereg błędów prowadzących do wypadków. Niestety wielu gospodarzy ma utrwalone złe nawyki – wychodzą z ciągników i maszyn przodem do wyjścia, bez trzech punktów podparcia, często skaczą z ostatniego stopnia co powoduje urazy kończyn dolnych, skręcenia, zwichnięcia, pęknięcia, a nawet złamania. Konsekwencje tych wypadków to wyłączenie z pracy w gospodarstwie, długotrwałe leczenie, a często też wieloletnie dolegliwości bólowe.

W celu wyeliminowania tego rodzaju wypadków należy:

• korzystać ze stopni, drabinek i podestów wejściowych oraz uchwytów zamontowanych przez producenta, ułatwiających wchodzenie i schodzenie z ciągników, maszyn i przyczep; 
• w przypadku braku schodów, drabinek oraz uchwytów – rozważyć ich zamontowanie; 
• wysiadać, schodzić zawsze tyłem, twarzą (przodem) do stopni (szczebli), trzymając się przy tym uchwytów, najlepiej oburącz (podobnie, jak przy z schodzeniu z drabin, starać się utrzymywać trzy punkty podparcia); 
• kategorycznie unikać skakania, zjeżdżania czy zsuwania się nawet z niewielkich wysokości, a zwłaszcza z ładunków objętościowych; 
• dbać o czystość, sprawność i dobry stan techniczny drabinek, podestów oraz schodów;
• stosować odpowiednio dobrane, czyste obuwie robocze przystosowane do wykonywanych czynności – usztywniające staw skokowy oraz posiadające protektorowaną podeszwę antypoślizgową. 

 

Przy pracy z ciągnikami, przyczepami i maszynami rolniczymi należy również pamiętać o:

• zakazie przebywania osób trzecich w miejscach do tego nieprzeznaczonych, np.: błotnikach ciągników, stopniach wejściowych, zaczepach, na przyczepach (a zwłaszcza na ładunkach) oraz na pomostach kombajnów podczas ich poruszania się; 
• stosowaniu odpowiednio wysokich drabin do wchodzenia i schodzenia z ładunków objętościowych, np. słomy, siana itp.;
• ostrożnym poruszaniu się po śliskich (mokrych) powierzchniach przyczep, platform etc. oraz zachowaniu bezpiecznej odległości od ich krawędzi;
• zaopatrzeniu przyczep do przewozu osób w burty o odpowiedniej wysokości, siedziska oraz drabinki do wchodzenia na nie;
• ustaleniu sposobu komunikowania się i określeniu konkretnych sygnałów porozumiewawczych pomiędzy wszystkimi osobami przed rozpoczęciem pracy zespołowej;
• dotyczy to w szczególności prac zbiorowych przy użyciu przyczep, których każde ruszenie oraz zatrzymanie powinno być uprzednio odpowiednio zasygnalizowane;
• prawidłowym zabezpieczeniu ładunków przed ich osunięciem i upadkiem ze środków transportu; właściwym oświetleniu w kabinach maszyn rolniczych, a także w miejscu wykonywania pracy;
• zapoznaniu się i stosowaniu do instrukcji użytkowania maszyn rolniczych wykorzystywanych w gospodarstwie. 

Podstawą bezpieczeństwa pracy w rolnictwie jest stosowanie się do zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym.