Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

1. Czy rolnik podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników z gospodarstwa poniżej 1 ha przeliczeniowego może zgłosić do ubezpieczenia w KRUS pomocników, z którymi zawarł umowę o pomocy?

Odpowiedź: Tak. Pomocnika do ubezpieczeń w KRUS może zgłosić każdy rolnik prowadzący działalność rolniczą, również w gospodarstwie rolnym poniżej 1 ha przeliczeniowego.

2. Czy jest możliwość zgłoszenia pomocnika przez osobę ubezpieczoną w ZUS?

Odpowiedź: Tak. Pomocnika do ubezpieczeń w KRUS może zgłosić również rolnik, który nie podlega ubezpieczeniu w KRUS, np. podlegając ubezpieczeniom w ZUS, o ile rolnik ten prowadzi, jako osoba fizyczna na własny rachunek działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej.

3. Czy osoba posiadająca ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego może zgłosić do ubezpieczenia pomocników?

Odpowiedź: Zgłoszenia pomocnika do ubezpieczenia społecznego rolników i ubezpieczenia zdrowotnego w KRUS powinna dokonać osoba będąca rolnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (tj. osoba pełnoletnia, która prowadzi osobiście i na własny rachunek działalność rolniczą w posiadanym gospodarstwie rolnym), która zawarła z pomocnikiem umowę o świadczenie pomocy przy zbiorach. Znowelizowane od 1 stycznia 2024 r. przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych, w odniesieniu do rolników ubiegających się  o świadczenie pielęgnacyjne, zniosły wymóg zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego. Oznacza to, że w obecnym stanie prawnym możliwość zgłoszenia pomocnika rolnika do ubezpieczenia w KRUS przez osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne będzie uzależniona od faktu prowadzenia lub nieprowadzenia przez te osoby gospodarstwa rolnego. 

4. Jak dokonać korekty błędnej kwoty wynagrodzenia wskazanej w umowie o pomocy przy zbiorach?

Odpowiedź: Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników dla potrzeb realizacji zgłoszeń do ubezpieczenia pomocnika nie zobowiązują rolników do informowania Kasy o wynagrodzeniu pomocnika.

5. Czy należy dołączać pełnomocnictwo do zgłoszenia przekazywanego przez e-PUAP?

Odpowiedź: Tak. Zgłoszenie pomocników rolnika do ubezpieczeń w KRUS przez pełnomocnika jest możliwe na podstawie udzielonego pisemnie przez rolnika pełnomocnictwa:

• przesłanego elektronicznie przez e-PUAP uwierzytelnionego podpisem elektronicznym rolnika (należy podkreślić, że może zaistnieć konieczność wglądu do oryginału pełnomocnictwa przez jednostki organizacyjne KRUS, gdy będzie to niezbędne),
• przesłanego za pośrednictwem operatora pocztowego do jednostki właściwej ze względu na miejsce prowadzenia działalności rolniczej (tj. położenia gospodarstwa rolnego),
• złożonego bezpośrednio w jednostce organizacyjnej KRUS, właściwej ze względu na miejsce prowadzenia działalności rolniczej (tj. położenia gospodarstwa rolnego).

6. Czy można zgłosić do ubezpieczenia pomocników podając jedynie liczbę pomocników, bez podawania danych osobowych?

Odpowiedź Nie. Zgłoszenia do ubezpieczenia w KRUS pomocnika dokonuje się na formularzach ubezpieczeniowych, które zawierają podstawowe dane zgłaszanego pomocnika.

7. Jaka jest data objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym przyjmowana jest przez KRUS w przypadku nadania zgłoszenia za pośrednictwem poczty?

Odpowiedź Zgodnie z art. 69 ust. 2a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego pomocników rolnika powstaje od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia w trybie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, a ustaje z dniem rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pomocy przy zbiorach, o której mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W przypadku nadania zgłoszenia za pośrednictwem poczty za datę zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego przyjmuje się datę stempla pocztowego.

8. Czy pełnomocnikiem może być biuro rachunkowe?

Odpowiedź: Zgodnie z przepisem art. 33 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.

9. Czy należy dołączać umowę o pomocy przy zbiorach?

Odpowiedź: Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie zobowiązują rolnika do dołączania przy zgłaszaniu pomocnika do ubezpieczenia w KRUS umowy o pomocy przy zbiorach.

10. Czy jest wzór umowy o pomocy?

Odpowiedź: Wzór umowy o pomocy przy zbiorach został zamieszczony na stronie internetowej Kasy w zakładce Ubezpieczenie społeczne rolników / Ubezpieczenie pomocnika rolnika / Zasady podlegania przez pomocników rolnika ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu / UMOWA O POMOCY PRZY ZBIORACH – WZÓR bezpośredni link

11. Jak potwierdzić prawo do ubezpieczenia zdrowotnego pomocnika?

Odpowiedź: Na wniosek osoby zainteresowanej (tj. rolnika czy pomocnika) jednostka organizacyjna Kasy, w której osoba została zgłoszona jako płatnik lub ubezpieczony, wydaje zaświadczenie, potwierdzające okresy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu.

12. Czy można zmienić formę zatrudnienia z umowy zlecenia na umowę o pomocy?

Odpowiedź: Umowa zlecenia i umowa o pomocy przy zbiorach to dwa różne rodzaje umów, które nie wykluczają się wzajemnie. Zawarcie umowy o pomocy przy zbiorach (nawet przez osobę, która jest zleceniobiorcą) wiąże się z obowiązkiem zgłoszenia pomocnika z tego tytułu do ubezpieczeń w KRUS. Umowa zlecenia rodzi natomiast tytuł do ubezpieczenia w ZUS. W przypadku zmiany formy zatrudnienia z umowy zlecenia na umowę o pomocy przy zbiorach należy mieć na uwadze, że umowa taka powinna spełniać warunki, określone w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników w zakresie czynności, wykonywanych na podstawie takiej umowy oraz elementów, które taka umowa powinna zawierać.

13. Jak rozliczać się z podatków? Gdzie pomocnik z Ukrainy będzie płacił podatek?

Odpowiedź: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia społecznego nie jest organem właściwym w kwestii rozliczeń podatkowych. Do prowadzenia rozliczeń podatkowych i udzielania informacji w zakresie rozliczeń podatkowych, w tym w związku z zawarciem umowy o pomocy przy zbiorach, właściwe są organy podatkowe. Rzeczpospolita Polska ma podpisaną umowę z Ukrainą o unikaniu podwójnego opodatkowania, więc pomocnik z Ukrainy (na ogół) będzie rozliczał się z podatku na Ukrainie.

14. Czy istnieje możliwość odliczenie składek za pomocnika od jego wynagrodzenia?

Odpowiedź: Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie pomocnika w KRUS ciąży na rolniku. Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie regulują natomiast kwestii, dotyczących zasad wypłacania pomocnikowi wynagrodzenia.