Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

W warunkach integracji europejskiej i zgodnie z zasadami koordynacji zabezpieczenia społecznego wynikającymi z rozporządzenia 883/2004, rozporządzenia 987/2009 oraz  dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym w zakresie określania właściwego ustawodawstwa oraz świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego pełni funkcję instytucji łącznikowej, ściśle współpracującej z władzą właściwą w Polsce i równorzędnymi instytucjami łącznikowymi,  oraz instytucjami właściwymi innych państw członkowskich Unii Europejskiej, a także Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz instytucjami innych państw na podstawie zawartych  dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym. (Więcej o ww. umowach o zabezpieczeniu społecznym w tematycznym dziale na stronie głównej KRUS: O KRUS/Współpraca z zagranicą. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników gwarantuje obywatelom wszystkich krajów Wspólnoty, a także EFTA, bądź cudzoziemcom przebywającym na terytorium Polski na podstawie wizy, zezwolenia na zamieszkiwanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub ochrony uzupełniającej, zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy, a prowadzącym na terytorium Polski działalność rolniczą,  m.in.:

• objęcie ubezpieczeniem społecznym w trybie ww. ustawy;
• sumowanie okresów ubezpieczenia w Polsce i innym kraju członkowskim, jeżeli okres ubezpieczenia w Polsce nie jest wystarczający, żeby rolnik (domownik) mógł uzyskać prawo do świadczenia pieniężnego przewidzianego w polskich przepisach (np. zasiłku chorobowego, emerytury rolniczej, renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinnej) oraz wypłatę emerytury lub renty inwalidzkiej rolniczej w wysokości proporcjonalnej do przebytego w Polsce okresu ubezpieczenia społecznego;
• możliwość przyznania emerytury (renty) przez inny kraj członkowski UE/EFTA, w którym osoba była ubezpieczona co najmniej 1 rok, pod warunkiem, że spełnia wymogi określone przez przepisy wewnętrzne danego państwa;
• możliwość przebadania dla potrzeb KRUS przez zagraniczną instytucję właściwą, osób zamieszkałych na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego UE/EFTA, ubiegających się o rozpatrzenie prawa do rolniczej renty z tytułu niezdolności do pracy, w miejscu ich zamieszkania;
• możliwość zmiany wysokości rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych w przypadku udowodnienia okresów ubezpieczenia w innym państwie członkowskim UE/EFTA; przekazywanie rolniczych emerytur i rent do innego kraju unijnego (EFTA), w którym świadczeniobiorca zamieszkał oraz otrzymywanie świadczeń z tych krajów, przy czym świadczenia zostaną przekazane bezpośrednio pod adresem (na konto bankowe), który wskaże emeryt (rencista). Świadczenia pieniężne z krajów unijnych wypłacane są w walucie kraju zamieszkania. Emeryt (rencista), któremu kraj członkowski przekaże świadczenie musi się jednak liczyć z tym, że z jego  świadczenia kraj wypłacający emeryturę lub rentę może potrącić opłaty pocztowe lub koszty bankowe (wynika to z wewnętrznych przepisów danego państwa).

Natomiast wyłącznie na warunkach krajowego prawa Kasa nadal jest zobowiązana przyznawać i wypłacać:

• zasiłek chorobowy,
• zasiłek macierzyński,
• jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej,
• emeryturę rolniczą,
• rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy, w tym rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy rolniczej lub rolniczą chorobą zawodową,
• rentę rodzinną,
• zasiłek pogrzebowy,
• dodatki przysługujące do świadczeń emerytalno-rentowych.

Obligatoryjność rozporządzeń unijnych nie powoduje dla ubezpieczonych w KRUS:

1. utraty nabytych praw z tytułu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników pod warunkiem, że nie wystąpią żadne nowe okoliczności mające wpływ na zmianę tych praw,
2. zmiany zasad przyznawania rolniczych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w tym wydłużenia (skrócenia) okresu ubezpieczenia wymaganego do przyznania emerytury (renty), zmiany wieku emerytalnego,
3. automatycznego podwyższenia wszystkich rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych.