Rolnicy uważajcie na czad – cichego zabójcę!
Tlenek węgla (czad) to silnie trujący gaz, który nie bez przyczyny nazywany jest „cichym zabójcą” – jest bezbarwny, bezwonny i pozbawiony smaku. Wdychany, łatwo wchłania się do krwioobiegu i powoduje trwałe szkody w organizmie. Gdy występuje w dużym stężeniu, szybko prowadzi do utraty przytomności i śmierci. Do większości takich wypadków dochodzi w okresie jesienno-zimowym.
Czad to potoczna nazwa tlenku węgla (CO) – silnie toksycznego gazu, który powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw, m.in.: drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, przy braku odpowiedniej ilości tlenu. Do takiej sytuacji dochodzi, gdy nie ma dopływu świeżego powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie; w przypadku zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, przedwczesnego zamknięcia paleniska, zapchania lub uszkodzenia przewodu kominowego, niedrożności kanałów wentylacyjnych. W pomieszczeniach mieszkalnych czad może uwalniać się z pieca węglowego, gazowego i olejowego, kominka, kuchni gazowej, podgrzewacza wody. Powstaje również w czasie pożaru.
Czad dociera do organizmu przez układ oddechowy, a następnie przenika do krwiobiegu, gdzie bardzo szybko wiąże się z hemoglobiną i innymi metaloproteinami, zajmuje miejsce tlenu, przez co blokuje jego dopływ do tkanek i narządów.
Tlenek węgla jest najbardziej niebezpieczny dla:
- noworodków i niemowląt,
- dzieci,
- kobiet ciężarnych,
- osób starszych,
- osób z wadami serca i chorobami układu oddechowego.
Skutki zatrucia czadem zależą w dużej mierze od stężenia gazu we wdychanym powietrzu i kondycji zdrowotnej człowieka. Duża ilość tlenku węgla w powietrzu powoduje osłabienie, znużenie i zaburzenia świadomości i orientacji. Objawami zatrucia są również ból głowy, senność, trudności w oddychaniu, zaburzenia rytmu serca, problemy z oddychaniem i utrata przytomności. Osłabienie i senność oraz zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że człowiek staje się bierny, nie podejmuje żadnych czynności. W efekcie traci przytomność i umiera.
Zatruciom tlenkiem węgla można zapobiec! Warto poznać kilka wskazówek, dzięki którym można zmniejszyć ryzyko zatrucia się czadem.
Należy pamiętać przede wszystkim o:
- zapewnieniu prawidłowej wentylacji pomieszczeń, w których występuje spalanie. Służy temu systematyczne dokonywanie przeglądów instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych, utrzymywanie drożności kratek wentylacyjnych i otworów nawiewowych;
- częstym wietrzeniu pomieszczeń, gdzie odbywa się spalanie oraz umożliwienie swobodnego odpływu spalin;
- okresowych kontrolach stanu urządzeń grzewczych, instalacji wentylacyjnej i kominów, a czynności te powinni wykonywać uprawnieni fachowcy;
- zainstalowaniu czujnika tlenku węgla. To niedrogie i proste w obsłudze urządzenie ostrzega o zagrożeniu, ratując życie.
Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:
- 112 – numer alarmowy
- 999 – Pogotowie Ratunkowe
- 998 – Straż Pożarna
- 997 – Policja