Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Od dnia 1 maja 2010 r. obowiązują nowe przepisy w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich Unii Europejskiej. Obowiązujące dotychczas rozporządzenie (EWG) Rady nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 roku dotyczące stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek oraz do członków ich rodzin, przemieszczających się w granicach Wspólnoty (Dz. U. WE L 149 z 5.07.1971 r. z późn. zm.) było wielokrotnie zmieniane i aktualizowane w związku z rozwojem na szczeblu Wspólnoty (z uwzględnieniem wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości) oraz w związku ze zmianami w ustawodawstwach krajowych. Spowodowało to komplikację oraz nadmierne rozbudowanie wspólnotowych zasad koordynacji. Zaistniała więc potrzeba unowocześnienia i uproszczenia tych zasad w celu zapewnieniu skutecznego wykonywania prawa do swobodnego przepływu osób, w związku z czym zostały opracowane nowe rozporządzenia, przyjęte przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej. Są to:

• rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE L 166/1 z późn.zm. z 30.04.2004 r.), zwane dalej rozporządzeniem 883/2004,
• rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,(Dz. U.UE L 284/1 z 30.10.2009 r.), zwane dalej rozporządzeniem 987/2009, które od 1 maja br. zastąpiło dotychczas obowiązujące rozporządzenie (EWG) Rady nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 roku ustalającego sposób stosowania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 dotyczącego stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się w granicach Wspólnoty (Dz. U. WE L 74  z 27.03.1972r. z późn. zm.), zwane dalej rozporządzeniem 574/72.

Zakres świadczeń pieniężnych objętych koordynacją wspólnotową w stosunku do przepisów dotychczasowych został poszerzony o równoważne świadczenia dla ojca z tytułu macierzyństwa 
i świadczenia przedemerytalne. Obecnie przepisy wspólnotowe mają zastosowanie do:

• świadczeń z tytułu choroby,
• świadczeń z tytułu macierzyństwa i równoważnych świadczeń dla ojca,
• świadczeń z tytułu inwalidztwa,
• świadczeń z tytułu starości,
• rent rodzinnych,
• świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i choroby zawodowej,
• zasiłków na wypadek śmierci,
• świadczeń dla bezrobotnych (nie dotyczy KRUS),
• świadczeń przedemerytalnych (nie dotyczy KRUS),
• świadczeń rodzinnych.

Nowe przepisy wspólnotowe nie wprowadzają zasadniczych zmian w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich. Są one oparte na tych samych zasadach i technikach koordynacji, na których opierały się przepisy rozporządzenia 1408/71, a mianowicie:

Zasadzie równego traktowania 

W odniesieniu do osób oznacza to, że osoby, objęte wspólnotową koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego  korzystają z tych samych świadczeń i podlegają tym samym obowiązkom na mocy ustawodawstwa każdego państwa członkowskiego, co jego obywatele. Przepisy wspólnotowe wykluczają możliwość dyskryminacji tych osób zarówno w zakresie dostępu do  ubezpieczeń społecznych w innych państwach członkowskich, jak i w zakresie korzystania ze świadczeń, przewidzianych w ustawodawstwie tych państw.

Przepisy wspólnotowe zrównują także wydarzenia i okoliczności, zaistniałe na terytorium innych państw członkowskich oraz świadczenia i dochody, uzyskane z innych państw członkowskich.

Równe traktowanie świadczeń i dochodów polega na tym, że w przypadkach gdzie na podstawie ustawodawstwa właściwego państwa członkowskiego pobieranie świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uzyskiwanie innego dochodu powoduje skutki prawne, odpowiednie przepisy tego ustawodawstwa mają zastosowanie także do świadczeń pobieranych na podstawie ustawodawstwa innego państwa członkowskiego lub dochodów osiągniętych w innym państwie członkowskim. A zatem, stosując przepisy o zawieszeniu prawa do emerytury lub renty rolniczej w przypadku, gdy emeryt (dotyczy osób, które nie ukończyły wieku 60 lat - w przypadku kobiet i 65 lat - w przypadku mężczyzn) lub rencista osiąga przychód z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego KRUS uwzględni także przychody osiągane za granicą Polski, w tym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz w państwach Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA).

Równe traktowanie zdarzeń i okoliczności oznacza, że w przypadkach gdzie na podstawie przepisów prawnych właściwego państwa członkowskiego zaistnienie pewnych okoliczności lub zdarzeń stanowi warunek powstania prawa lub przyczynę ustania prawa do określonego świadczenia, to państwo członkowskie powinno uwzględnić podobne okoliczności lub zdarzenia, zaistniałe w każdym państwie członkowskim tak, jakby miały one miejsce na jego własnym terytorium. Oznacza to, że rozpatrując wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, KRUS uwzględni powstanie u wnioskodawcy całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w okresie ubezpieczenia w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu tak, jakby niezdolność ta powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Zasadzie zachowania praw nabytych, która oznacza, że świadczenia pieniężne należne na podstawie ustawodawstwa jednego lub kilku państw członkowskich lub na podstawie przepisów Wspólnotowych, nie podlegają jakimkolwiek obniżkom, zmianom, zawieszeniu, wstrzymaniu lub konfiskacie z powodu tego, że uprawniony lub członkowie jego rodziny mieszkają w innym państwie członkowskim niż to, w którym znajduje się instytucja odpowiedzialna za wypłacanie tych świadczeń. 

Zasadzie sumowania okresów ubezpieczenia (zatrudnienia, pracy na własny rachunek, zamieszkania), która została określona w art. 6 rozporządzenia nr 883/2004. Zasada ta polega na tym, że instytucja państwa członkowskiego, której ustawodawstwo uzależnia:

• nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń,
• objęcie przez ustawodawstwo, lub
• dostęp do lub zwolnienie z ubezpieczenia obowiązkowego, fakultatywnego kontynuowanego lub dobrowolnego od spełnienia okresów ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania, uwzględnia, w niezbędnym zakresie, okresy ubezpieczenia zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania, spełnione na podstawie ustawodawstwa każdego innego państwa członkowskiego, tak jakby to były okresy spełnione na podstawie stosowanego ustawodawstwa, o ile te okresy nie pokrywają się z okresami "własnymi" .

Przepisy rozporządzenia 883/2004 nie wprowadzają nowych rozwiązań odnośnie ustalania prawa do emerytur i - analogicznie jak przepisy dotychczasowe - przewidują  uwzględnianie okresów ubezpieczenia przebytych w innym państwie członkowskim, a także zdarzeń i okoliczności, jakie zaistniały na terytorium innego państwa członkowskiego. Oznacza to możliwość sumowania okresów ubezpieczenia w Polsce i 
w innym państwie członkowskim UE/EFTA, jeżeli okres ubezpieczenia społecznego w Polsce nie jest wystarczający do uzyskania prawa do świadczenia emerytalno-rentowego.

W takiej sytuacji emerytura czy renta jest wypłacana w wysokości proporcjonalnej do przebytego w Polsce okresu ubezpieczenia społecznego.

Rozporządzenie 883/2004 zachowuje takie same zasady obliczania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, jak w przepisach dotychczasowych. Realizując powyższe przepisy,  przy ustalaniu wysokości rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych,  KRUS będzie postępować w sposób następujący:

1.    jeżeli wnioskodawca nie spełnia warunków do emerytury lub renty rolniczej wyłącznie na podstawie przebytych w Polsce okresów ubezpieczenia emerytalno-rentowego, KRUS obliczy wysokość świadczenia poprzez ustalenie teoretycznej, a następnie rzeczywistej kwoty świadczenia (świadczenie proporcjonalne) w sposób następujący:

• ustali teoretyczną kwotę świadczenia równą świadczeniu, jakie przysługiwałoby zainteresowanemu, gdyby wszystkie okresy ubezpieczenia (zamieszkania), przebyte w państwach członkowskich, zostały przebyte pod działaniem ustawodawstwa, stosowanego przez tę instytucję właściwą,
• następnie obliczy rzeczywistą kwotę świadczenia proporcjonalnego stosując do kwoty teoretycznej proporcję okresów przebytych pod działaniem własnego ustawodawstwa w stosunku do okresów ubezpieczenia przebytych łącznie pod działaniem własnego ustawodawstwa i ustawodawstw innych państwach członkowskich.

Przykład I

Obliczenie emerytury rolniczej z uwzględnieniem okresu zagranicznego (brak wymaganych 25 lat ubezpieczenia emerytalno-rentowego na terenie Polski):

Wnioskodawca udowodnił następujące okresy ubezpieczenia emerytalno- rentowego i okres zatrudnienia we Francji:
ubezpieczenie społeczne rolników w Polsce - 20 lat ubezpieczenie z tytułu zatrudnienia na terenie Francji -  6 lat,
Wnioskodawca spełni warunki do emerytury rolniczej dopiero po zsumowaniu okresów ubezpieczenia 
w Polsce i Francji  (łączna liczba lat ubezpieczenia wynosi 26 lat)

Obliczenie wysokości emerytury rolniczej (świadczenie niezależne):

Część składkowa: 1429,60 zł x 26%  = 371,70 zł brutto (wskaźnik wymiaru części składkowej 0,26)

Część uzupełniająca: 1429,60 zł x 92,00 % = 1315,23 zł brutto (wskaźnik wymiaru części uzupełniającej 0,92)

Kwota teoretyczna świadczenia brutto (część składkowa + część uzupełniająca),  stanowiąca podstawę do ustalenia rzeczywistej wysokości świadczenia proporcjonalnie do długości okresów ubezpieczenia 
w Polsce i we Francji  wynosi 1686,93 zł brutto.

Obliczenie współczynnika proporcjonalności:
240 miesięcy ubezpieczenia w Polsce   
-----------------------------------------------------------------------=0.77
240 miesięcy ubezpieczenia w Polsce + 72 miesiące ubezpieczenia we Francji

Kwota rzeczywista emerytury (świadczenie proporcjonalne): 1686,93 zł brutto (kwota teoretyczna świadczenia) x 0.77 = 1298,94 zł brutto

2) jeżeli wnioskodawca spełnia warunki do emerytury lub renty rolniczej bez konieczności uwzględnienia okresów ubezpieczenia przebytych w innym państwie członkowskim, KRUS  obliczy wysokość świadczenia wyłącznie w oparciu o przebyte w Polsce okresy ubezpieczenia emerytalno-rentowego na podstawie prawa krajowego (świadczenie niezależne), a następnie, stosując zasadę  obliczy wysokość świadczenia proporcjonalnego w sposób określony w pkt 1) a) i b).

3) KRUS dokona porównania wysokości świadczenia niezależnego i świadczenia proporcjonalnego i wypłaci świadczenie korzystniejsze.

Przykład II

Obliczenie emerytury rolniczej w sytuacji, gdy wnioskodawca spełnia warunki do uzyskania świadczenia na podstawie polskich okresów ubezpieczenia.

Wnioskodawca udowodnił następujące okresy ubezpieczenia emerytalno-rentowego i okres zatrudnienia w Szwecji:
ubezpieczenie społeczne rolników w Polsce – 26 lat ubezpieczenie z tytułu zatrudnienia w Szwecji – 4 lata

Emerytura rolnicza bez uwzględnienia zagranicznych okresów ubezpieczenia:

Okres ubezpieczenia w Polsce wynosi 26 lat, wobec czego zainteresowany spełnia warunki do nabycia prawa do emerytury rolniczej krajowej (świadczenie niezależne).
Obliczenie wysokości  emerytury niezależnej:

Część składkowa 1429,60 zł x 26% = 371,70 zł brutto (wskaźnik wymiaru części składkowej 0,26)

Część uzupełniająca 1429,60 zł x 92% = 1315,23 zł brutto (wskaźnik wymiaru części uzupełniającej 0,90)

Łączna wysokość emerytury niezależnej (część składkowa + część uzupełniająca) wynosi 1686,93 zł brutto

Emerytura rolnicza na podstawie przepisów Wspólnotowych:

Łączny okres ubezpieczenia w Polsce i w Szwecji wynosi 30 lat

Obliczenie wysokości emerytury teoretycznej:

Część składkowa 1429,60 zł x 30% = 428,88 zł brutto (wskaźnik wymiaru części składkowej 0,32

Część uzupełniająca 1429,60 zł x 90% = 1286,64 zł brutto (wskaźnik wymiaru części uzupełniającej 0,90)

Kwota teoretyczna świadczenia brutto (część składkowa + część uzupełniająca) wynosi 1715,52 zł brutto

Obliczenie współczynnika proporcjonalności:

312 miesięcy ubezpieczenia w Polsce
-------------------------------------------------------------------- =  0,87
312 miesięcy ubezpieczenia w Polsce i 48 miesięcy ubezpieczenia w Szwecji       

Część składkowa emerytury proporcjonalnej: 428,88 zł x 0,87 = 373,12 zł brutto
Część uzupełniająca emerytury proporcjonalnej:  1286,64 zł x 0,87 = 1119,38 zł brutto

Łączna wysokość emerytury proporcjonalnej (część składkowa + część uzupełniająca):
1715,52 zł x 0,87 = 1492,50 zł

KRUS podejmie wypłatę emerytury rolniczej na podstawie polskich okresów ubezpieczenia – jako świadczenie korzystniejsze.

Nowe przepisy wspólnotowe wprowadzają nowe zasady ustalania prawa do rent rodzinnych dla sierot. Zgodnie z nimi, do ustalania prawa do renty rodzinnej dla sieroty stosuje się takie same zasady, jak przy ustalaniu prawa do emerytury czy renty z tytułu niezdolności do pracy. Oznacza to, że po ubezpieczonym, posiadającym okresy ubezpieczenia w państwie członkowskim, którego ustawodawstwo przewiduje takie renty (na przykład  Polska) oraz w państwie, którego ustawodawstwo przewiduje jedynie specjalne zasiłki dla sierot (np. Belgia lub Francja) obecnie będzie ustalana renta rodzinna dla sieroty. W myśl przepisów rozporządzenia nr 883/2004 renta rodzinna dla sieroty z dwóch (lub więcej) państw członkowskich będzie  wypłacana w wysokości wynikającej z przepisów krajowych (świadczenie niezależne) lub w wysokości proporcjonalnej. Jeżeli więc przebyte przez zmarłego w Polsce okresy ubezpieczenia byłyby niewystarczające do przyznania mu prawa do świadczenia emerytalno-rentowego, ustalając prawo do renty rodzinnej dla sieroty KRUS uwzględni okresy ubezpieczenia przebyte w Polsce i w innych państwach członkowskich i obliczy wysokość świadczenia proporcjonalnego. Natomiast w przypadku, gdy zmarłemu przysługiwałoby świadczenie emerytalno-rentowe na podstawie okresów ubezpieczenia przebytych wyłącznie w Polsce (bez konieczności uwzględnienia zagranicznych okresów ubezpieczenia), KRUS obliczy dla sieroty rentę rodzinną niezależną, a następnie rentę rodzinną proporcjonalną i podejmie wypłatę świadczenia korzystniejszego.

W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenie emerytalno-rentowe ma w danym państwie członkowskim okres ubezpieczenia krótszy niż 1 rok instytucja ubezpieczeniowa tego państwa członkowskiego nie jest zobowiązana do przyznania świadczeń, jeżeli stosowane przez nią ustawodawstwo nie przewiduje żadnych świadczeń na podstawie wyłącznie tego okresu. Okres krótszy niż jeden rok zostanie uwzględniony przez instytucje innych państw członkowskich przy obliczaniu wysokości ustalanych przez nie świadczeń emerytalno-rentowych.

Osoba mieszkająca w Polsce i pobierająca rolnicze świadczenie emerytalno-rentowe proporcjonalne, które jest niższe od kwoty najniższej emerytury pracowniczej, ustalonej w polskich przepisach,  otrzyma z KRUS dodatek w wysokości równej różnicy między kwotą aktualnej najniższej emerytury pracowniczej a sumą kwot emerytury lub renty proporcjonalnej i świadczenia emerytalno-rentowego z innego państwa członkowskiego.
W rozporządzeniu nr 883/2004 odnośnie zasiłków pogrzebowych została zachowana zasada, że jeżeli ubezpieczony rolnik, emeryt lub rencista KRUS bądź uprawniony członek rodziny ubezpieczonego rolnika, emeryta czy rencisty umrze na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego, uznaje się, że śmierć nastąpiła na terytorium Polski. W takiej sytuacji KRUS wypłaci należny na podstawie polskich przepisów zasiłek pogrzebowy, nawet jeżeli osoba, która poniosła koszty pogrzebu mieszka na terytorium innego państwa członkowskiego. Przepisy te stosuje się również w przypadkach, gdy przyczyną śmierci był wypadek  przy pracy lub choroba zawodowa.

Zgodnie z nowymi przepisami wspólnotowymi nadal będzie miała zastosowanie zasada sumowania okresów w przypadku ustalania prawa do świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa dla osób, podlegających ubezpieczeniu społecznemu na wniosek. Zmienił się natomiast sposób postępowania w sprawach dotyczących zasiłków chorobowych. Najważniejsza zmiana polega na nałożeniu na osobę zainteresowaną obowiązku dostarczenia zaświadczenia lekarskiego bezpośrednio do instytucji zobowiązanej do wypłaty zasiłku chorobowego (zgodnie z przepisami dotychczasowymi możliwe było dostarczenie takiego zaświadczenia za pośrednictwem instytucji państwa członkowskiego, w którym zainteresowany przebywa).

Postanowienia załącznika nr II do rozporządzenia nr 883/2004 

Postanowienia konwencji, które pozostają w mocy i które, w stosownych przypadkach, są ograniczone do objętych nimi osób (art. 8 ust. 1), dotyczące Polski, są takie same, jak postanowienia załącznika nr II do rozporządzenia nr 1408/71. W związku z powyższym pozostają w mocy i nadal będą stosowane:

• w stosunkach polsko-niemieckich:
   
  • umowa z dnia 9 października 1975 r. o zaopatrzeniu emerytalnym i wypadkowym - w zakresie określonym w art. 27 ust. 2-4 umowy o zabezpieczeniu społecznym z dnia 8 grudnia 1990 r. (zachowanie na podstawie umowy z 1975 r. statusu prawnego osób, które zamieszkały na terytorium Niemiec lub Polski przed dniem 1 stycznia 1991 r. i które nadal mieszkają na tym terytorium).
  • artykuł 27 ust. 5 i art. 28 ust. 2 umowy z dnia 8 grudnia 1990 r. o zabezpieczeniu społecznym (zachowanie uprawnień do emerytur lub rent wypłacanych na podstawie umowy z 1975 r. zawartej między byłą Niemiecką Republiką Demokratyczną a Polską; zaliczanie okresów ubezpieczenia ukończonych przez polskich pracowników na podstawie umowy z 1988 r. zawartej między byłą Niemiecką Republiką Demokratyczną a Polską).
• w stosunkach polsko-austriackich:
   
  • artykuł 37 ust. 3 umowy z dnia 28 października 2005 r. o zabezpieczeniu społecznym (zaliczanie okresów ubezpieczenia ukończonych przed dniem 27 listopada 1961 r.); stosowanie tego postanowienia ogranicza się do osób objętych tą umową.

Zasady postępowania przy przyznawaniu świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników pozostają takie same, jak do tej pory.  Uprawnienia do tych świadczeń rozpatrywane są na wniosek osoby zainteresowanej lub innej osoby, mającej interes prawny w ustaleniu tego prawa. Osoby, które oprócz okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w Polsce posiadają okresy ubezpieczenia w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, państwach Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, niebędących członkami Unii (Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria) wniosek o emeryturę lub rentę rolniczą powinny zgłosić w jednej z jednostek terenowych KRUS, wyszczególnionych w przedstawionym poniżej wykazie. Do jednostek tych należy również zgłaszać wnioski o zasiłki pogrzebowe po emerytach i rencistach oraz wnioski o przekazywanie świadczeń za granicę.

W przypadku osób zamieszkałych na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego UE/EFTA, ubiegających się o rozpatrzenie prawa do rolniczej renty z tytułu niezdolności do pracy, badanie lekarskie dla potrzeb KRUS przeprowadzi zagraniczna instytucja właściwa w miejscu zamieszkania wnioskodawcy.

Wykaz
jednostek terenowych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) pełniących funkcje instytucji właściwych w zakresie emerytur rolniczych, rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy, rent rodzinnych i zasiłków pogrzebowych po emerytach i rencistach oraz członkach ich rodzin, do których mają zastosowanie przepisy rozporządzeń wspólnotowych oraz dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym 

Lp.	Jednostka terenowa KRUS	właściwa w odniesieniu do osób: posiadających wyłącznie polskie okresy ubezpieczenia, zamieszkałych w następujących państwach: lub okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne, w tym ostatnio przebyte w następujących państwach:
1.	Oddział Regionalny KRUS w Krakowie - Wydział Świadczeń Zagranicznych w Nowym Sączu ul. Młyńska 8 33-300 Nowy Sącz tel. +48 (18) 440 73 03 do 07 fax: +48 (18) 440 72 98 mail: nowysacz(at)krus.gov.pl	Australia, Austria, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Izrael, Kanada, Korea Pd., Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Macedonia, Malta, Mołdawia, Mongolia, Norwegia, Portugalia, Quebec, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Stany Zjednoczone Ameryki, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania, Włochy
2.	Placówka Terenowa KRUS w Ostrowie Wielkopolskim ul. Krotoszyńska 41 63-400 Ostrów Wielkopolski tel. +48 (62) 736 70 72 do 73, 735 13 37, fax: +48 (62) 736 54 30 mail: ostrow(at)krus.gov.pl	Niemcy

Wnioski takie można zgłaszać także we właściwych terytorialnie – według miejsca zamieszkania (położenia gospodarstwa rolnego) jednostkach organizacyjnych KRUS, skąd zostaną przekazane do instytucji właściwych KRUS.

W zakresie zasiłków chorobowych, zasiłków macierzyńskich oraz jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej funkcję instytucji właściwej pełnią wszystkie oddziały regionalne i placówki terenowe KRUS.