Tragedie, których można było uniknąć - wypadki śmiertelne rolników
Do jednostek Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w 2022 roku zgłoszono 11 649 zdarzeń wypadkowych. W porównaniu do 2021 roku ich liczba zmalała o 439, a w ciągu ostatnich 10 lat – zmniejszyła o 11 725. Wypłatą jednorazowych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu lub śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej zakończyło się 8 836 zdarzeń, w tym 45 ze skutkiem śmiertelnym (tyle samo co w roku 2021). W ciągu ostatnich 10 lat liczba wypadków śmiertelnych zakończonych wypłatą jednorazowych odszkodowań zmniejszyła się z 77 do 45, tj. o około 42%. Mimo tak znaczącego spadku (w latach 90-tych odnotowywano ich blisko 300) nadal jest ich za dużo. Każdy wypadek to przede wszystkim tragedia dla bliskich zmarłego, a także ogromne koszty społeczne i ekonomiczne dla społeczeństwa. Zdaniem KRUS wielu tym zdarzeniom można by zapobiec, stosując w praktyce Zasady ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym.
Najwięcej wypadków zakończonych zgonem poszkodowanych w 2022 roku odnotowano w grupie: przejechanie, uderzenie, pochwycenie przez środek transportu w ruchu – 11 wypadków. Były to w wypadki w wyniku przewrócenia, przygniecenia, przejechania z udziałem ciągników i maszyn rolniczych oraz wypadki komunikacyjne w czasie przemieszczania się po drogach publicznych celem załatwienia spraw związanych z prowadzeniem działalności rolniczej (wypadek z udziałem samochodu osobowego oraz wózka widłowego). Ich przyczyną było wykonywanie pracy bez wyłączenia napędu, przebywanie w strefie zagrożenia, nieodpowiednia technika jazdy po terenach pochyłych i grząskich; nieprzestrzeganie prawa o ruchu drogowym. Kolejna liczna grupa zdarzeń to upadki osób (8 zdarzeń śmiertelnych). Były to upadki z wysokości: drabin, rusztowań, schodów oraz upadki na płaskiej powierzchni. Dużą liczbę wypadków ze skutkiem śmiertelnym odnotowano również w grupie upadek przedmiotów (7 zdarzeń), które spowodowane były niewłaściwą techniką wycinki drzew lub niewłaściwą obsługą maszyn i urządzeń. Najwięcej wypadków śmiertelnych w 2022 r. odnotowano w województwach: wielkopolskim (6), podlaskim (5) oraz podkarpackim, opolskim, łódzkim, lubelskim i kujawsko-pomorskim (po 4 wypadki w każdym województwie). Wypadkom śmiertelnym ulegli najczęściej mężczyźni (86,7%), w wieku 50-59 lat (31% poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych) i 40-49 lat (22,2%). Strukturę wypadków śmiertelnych w 2022 r. według grup przedstawia poniższy wykres.
W ciągu III kwartałów br. wypłacono 29 jednorazowych odszkodowań z tytułu śmierci wskutek wypadków przy pracy rolniczej, o 3 mniej niż w analogicznym okresie 2022 roku.
Pamiętajmy, że wielu ludzkich tragedii można uniknąć stosując proste, niekosztowne rozwiązania zalecane przez Kasę, jak choćby nieprzystępowanie do pracy w złym stanie psychofizycznym, tj. chorym, zmęczonym, pod wpływem alkoholu bądź środków psychotropowych, czy wykonywanie pracy w pełnej obsadzie osobowej, odpowiednie planowanie pracy (w tym przerw na odpoczynek i regenerację sił), dbanie o stan zdrowia, stosowanie adekwatnych do wykonywanego rodzaju pracy środków ochrony osobistej, przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy przy obsłudze maszyn rolniczych (m.in. wyłączanie napędu podczas regulacji i napraw) oraz odpowiedzialne obchodzenie się ze zwierzętami.