Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Każda osoba stająca się właścicielem (posiadaczem), dzierżawcą lub użytkownikiem gospodarstwa rolnego powyżej 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych i rozpoczynająca na nim działalność rolniczą oraz nie podlegająca ubezpieczeniu w ZUS z innego tytułu i nie mająca przyznanego prawa do emerytury lub renty ani prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych obowiązana jest w terminie 14 dni w jednostce organizacyjnej KRUS właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego:

1. poinformować o okolicznościach mających wpływ na własne podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz zgłosić osoby stale pracujące w gospodarstwie rolnym,
2. dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia na formularzu "Zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego rolników " (druk KRUS UD-2)

Dla ułatwienia dokonania jednoznacznych ustaleń dotyczących podlegania ubezpieczeniu lub jego ustania przy dokonywaniu zgłoszenia wskazane jest okazanie oryginalnych dokumentów takich jak np.:

• zaświadczenie z urzędu gminy określające powierzchnię posiadanych użytków rolnych, wyrażoną zarówno w ha fizycznych, jak i ha przeliczeniowych ze wskazaniem płatnika podatku rolnego lub nakaz podatku rolnego,
• akt notarialny lub umowa dzierżawy potwierdzająca datę wejścia w posiadanie/dzierżawienie gruntów rolnych (może być odpis potwierdzony za zgodność z oryginałem przez notariusza albo przez pełnomocnika będącego adwokatem strony),
• odpis aktu małżeństwa (w przypadku objęcia ubezpieczeniem małżonka rolnika pracującego w gospodarstwie rolnym lub gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem),
• zaświadczenie od pracodawcy o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS/ umowa o pracę/ świadectwo pracy (dotyczy osób podejmujących zatrudnienie w okresie prowadzenia działalności rolniczej),
• zaświadczenie z ZUS o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą),
• zaświadczenie o pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych (dotyczy osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych).

W oryginale powinny być przedłożone zaświadczenia wydawane na potrzeby KRUS. Natomiast w przypadku pozostałych powyżej wymienionych dokumentów, rolnik może przedłożyć odpis (kopię, kserokopię) okazanego do wglądu oryginału dokumentu, którą upoważniony pracownik Kasy poświadcza za zgodność z oryginałem. Kasa może również sporządzić wypis z oryginału dokumentu, który obejmuje tylko informacje niezbędne Kasie do prowadzenia postępowania w sprawie.

W świetle art. 76a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego, upoważniony pracownik organu, któremu został okazany przez petenta oryginał dokumentu wraz z odpisem (kopią, kserokopią), na jego żądanie poświadcza zgodność odpisu z oryginałem.

Informacje zamieszczone w zgłoszeniu oraz przedłożone dokumenty są podstawą do rejestracji rolnika jako płatnika składek oraz do wydania decyzji o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników / niespełnianiu warunków do podlegania temu ubezpieczeniu samego rolnika, jego współmałżonka oraz domowników.

Występując o objęcie ubezpieczeniem małżonka lub domownika, za których rolnik będzie opłacał składki, składając swój podpis na "Zgłoszeniu do ubezpieczenia społecznego rolników” i „Wniosku o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników" rolnik potwierdza fakt wykonywania przez te osoby pracy w jego gospodarstwie rolnym, a w przypadku małżonka - również pracy w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym.

Ważne!!! Sama czynność zgłoszenia do ubezpieczenia jest czynnością wtórną wobec istnienia obowiązku ubezpieczenia. Oznacza to, że niezależnie od czasu, w którym zgłoszenie to zostanie dokonane, objęcie ubezpieczeniem następuje również za okresy minione, w których były spełnione ustawowe warunki. Wówczas do należnych składek naliczane są odsetki za zwłokę.

Dlatego też "Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego rolników" powinni składać wszyscy rolnicy, bez względu na to, czy sami spełniają warunki do objęcia ubezpieczeniem w trybie obowiązkowym, czy ewentualnie wyrażają chęć przystąpienia do ubezpieczenia na wniosek.

Do objęcia ubezpieczeniem na wniosek niezbędne jest wyraźne wyrażenie woli, i określenie zakresu ubezpieczenia oraz daty objęcia tym ubezpieczeniem. Dlatego też do formularza "Zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego rolników" powinien być dołączony "Wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników" (druk KRUS UD-5).

Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego rolników domownika

Przy zgłaszaniu do ubezpieczenia domownika, wykonywanie przez tę osobę stałej pracy w gospodarstwie rolnym na rzecz rolnika powinno być potwierdzone zgodnymi oświadczeniami rolnika i domownika (druk KRUS UD-24A)

Ponadto koniecznym warunkiem do objęcia ubezpieczeniem domownika jest jego niepodleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu (np. z tytułu zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych) i nie posiadanie ustalonego prawa do renty lub emerytury albo świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

UWAGA

Jeżeli rolnik nie dopełnił obowiązku terminowego zgłoszenia do ubezpieczenia, bądź uchyla się od przedłożenia dowodów świadczących o nieistnieniu obowiązku ubezpieczenia, decyzja o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników może zostać wydana z urzędu. Decyzja ustalająca podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników stanowi ponadto podstawę żądania zapłaty składek na to ubezpieczenie.