Zagrożenia pożarowe w gospodarstwie rolnym

Niebawem żniwa, które dla większości rolników stanowią czas wzmożonej pracy, wieńczący ich wielomiesięczny trud. To także okres zwiększonego zagrożenia pożarowego. Utrzymująca się susza, długofalowe oddziaływanie wysokich temperatur, silne wiatry i przegrzane, mocno obciążone maszyny rolnicze to prosty przepis na pożar.

Co roku odnotowuje się przypadki płonących pras belujących, kombajnów, ciągników, ściernisk na polach a także zjawiska samozapłonu stert i stogów, pożary budynków i instalacji przerobu produktów rolnych, obiektów inwentarskich, hodowlanych, magazynowych typu stodoły czy też budynków gospodarczych. Pożar to niszczycielski żywioł, który niesie ze sobą duże straty. W kilka godzin potrafi strawić cały dorobek życia rolnika. Strażacy co roku apelują o rozwagę i zachowanie wyjątkowej ostrożności podczas prowadzenia zbioru płodów rolnych i zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego. Zalecane jest posiadanie sprawnego sprzętu gaśniczego, łopat, tłumic i in. aby w razie zaprószenia ognia nie doprowadzić do jego rozprzestrzenienia.

Główne przyczyny pożarów to:

niezabezpieczone materiały łatwopalne i paliwa składowane na terenie obejścia lub w pobliżu budynków i maszyn;
wady urządzeń grzewczych w budynkach, nieszczelność przewodów kominowych, przeciążenia i zwarcia w instalacjach elektrycznych budynków;
prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo bez zabezpieczenia w postaci środków ochrony osobistej, odzieży ochronnej;
zaprószenia ognia przez dzieci i dorosłych;
umyślne podpalenia;
przeciążenia i zwarcia w instalacjach elektrycznych ciągników i maszyn rolniczych;
przegrzanie elementów roboczych, w tym łożysk kombajnów, pras i in.;
niesprawny sprzęt gaśniczy bądź jego brak na wyposażeniu ciągników, kombajnów i maszyn rolniczych, a także na terenie gospodarstwa rolnego;
nieprawidłowo usytuowane sterty, stogi;
wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach, łąkach, nieużytkach;
palenie tytoniu podczas prac żniwnych, transportu słomy lub siana;
wyładowania atmosferyczne.

Pożary stert i stogów

Lokalizacja stogów i stert nie jest dowolna i przypadkowa, zasady ich rozmieszczenia, składowania reguluje § 42 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719 ze zm.). Stóg powinien być ulokowany w odpowiedniej odległości od miejsc, w których może dojść do rozprzestrzenienia się ognia tj.: 100 metrów od lasu i terenów zalesionych; 30 metrów od dróg publicznych i torów kolejowych; 30 metrów od urządzeń i linii wysokiego napięcia; 30 metrów od budynków z materiałów palnych i 20 metrów od budynków z materiałów niepalnych oraz 30 metrów od pozostałych stogów i stert. Strefa pożarowa sterty nie powinna przekraczać pow. 1000 m2 lub kubatury 5000 m3. Produkty roślinne powinny być składowane w odpowiedni sposób uniemożliwiający wystąpienie zjawiska samozapłonu.

foto
Rysunek 1 Usytuowanie stogów siana źródło: siemien.pl/informacje-dot-bezpieczenstwa-podczas-prac-zniwnych/prawidlowe-ustawianie-stert-i-stogow/ (dostęp 22.06.2022 r.)

Wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach, łąkach, nieużytkach

W niektórych regionach nadal panuje błędne przekonanie, że wypalanie trawy i roślin wpływa pozytywnie na użyźnianie gleby. Nic bardziej mylnego, proceder ten obniża żyzność gleby, a w wyniku stosowania ww. praktyk giną zwierzęta, spada jakość i ilość plonów a gleba potrzebuje kilku lat na regenerację. Należy pamiętać, że wypalanie pozostałości roślinnych jest przestępstwem, za które grozi kara grzywny a nawet pozbawienia wolności, dodatkowo rolnik może stracić dopłaty.

Nieodpowiednie składowanie, magazynowanie paliw

Magazynowanie paliwa wymaga szczególnych środków ostrożności. Należy pamiętać, że w pomieszczeniu, w którym jest przechowywane musi być utwardzona powierzchnia a w pobliżu nie mogą znajdować się środki łatwopalne. Obowiązkowo miejsce powinno być zabezpieczone przed dostępem dzieci oraz osób trzecich.
Z uwagi na trujące działanie oparów paliw należy zadbać o odpowiednie warunki wentylacji pomieszczenia.

foto
Rysunek 2 Przechowywanie paliw; źródło: www.petrodom.pl/oferta/zbiorniki-na-paliwo/przechowywanie-paliw/ (dostęp 22.06.2022 r.)

Warunki składowania i magazynowania paliw płynnych określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 7 czerwca 2010 roku (Dz.U. 2010 r. nr 109 poz. 719 ze zm.). Należy pamiętać, że nieprzestrzeganie przepisów dotyczących przechowywania paliw może grozić grzywną, karą aresztu lub naganą.

Z życia wzięte

Wypadek:
Rolnik pracował z użyciem pilarki przy wycince drzewek w swoim gospodarstwie rolnym. Na początku urządzenie działało prawidłowo. Następnie pilarka zaczęła nierówno pracować i zgasła. Rolnik dolał paliwa i próbował znowu uruchomić urządzenie. Następnie nastąpił gwałtowny wybuch paliwa, który oparzył mu prawą rękę.

Jak można było temu zapobiec?

Przed przystąpieniem do pracy z pilarką należy zapoznać się z instrukcją obsługi urządzenia. Przy wcześniejszym używaniu pilarki, przed czynnością wlewu paliwa należy odczekać aż silnik ostygnie, nie należy przepełniać zbiornika a wszelkie działania związane z konserwacją i przygotowaniem do pracy należy wykonywać przy wyłączonym napędzie.

Jesteś świadkiem pożaru – dzwoń

Dane które należy podać: