Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego podkreślił, że fragment muru getta warszawskiego jest symbolem antysemityzmu, który współcześnie przybiera formę antyizraelizmu i antysyjonizmu.

Stojąc przy takim murze musimy umówić się, że będziemy przeciwstawiać się tym formom antysemityzmu współczesnego. To jest lekcja, która z tego miejsca wypływa dla współczesności. Ten mur jest również symbolem Holocaustu – najstraszniejszej zbrodni XX wieku, z której tuż po wojnie świat wyciągnął wnioski i dlatego właśnie powstało państwo Izrael. Obecnie mamy prawo do tego, aby dopominać się, by 21 państw arabskich uznało prawo do istnienia państwa żydowskiego. To nasze moralne zobowiązanie wynikające z historii, którą w tym miejscu przeżywamy – wskazał wiceminister Jarosław Sellin.

Getto warszawskie

Decyzję o budowie murów wokół dzielnicy dla Żydów w Warszawie Niemcy podjęli w marcu 1940 r., aby szczelnie oddzielić „obszar zagrożony epidemią”. W połowie listopada w samym sercu Warszawy powstało otoczone murem getto, oficjalnie nazywane przez Niemców Jüdische Wohnbezirk (żydowska dzielnica mieszkaniowa). Zamknięcie jego granic nastąpiło w nocy z 15 na 16 listopada 1940 roku. Na powierzchni liczącej nieco ponad 3 km² uwięziono blisko 400 tys. warszawskich Żydów.

22 lipca 1942 r. rozpoczęła się tzw. akcja likwidacyjna, będąca częścią operacji „Reinhardt”, która zakładała fizyczną likwidację Żydów. W ciągu dwóch miesięcy ok. 300 tys. Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince i tam zamordowano. Na obszarze zmniejszonego obszaru pozostało 60 tys. osób, zatrudnionych w przedsiębiorstwach produkujących na potrzeby III Rzeszy lub mieszkających w getcie nielegalnie.

Początkowo Żydzi nie zdawali sobie sprawy z rzeczywistego celu akcji. Propaganda niemiecka mówiła bowiem, że wywożeni z getta Żydzi są przesiedlani na tereny rolnicze na wschodzie, by tam pracować na rzecz Rzeszy. Bardzo szybko wyszło jednak na jaw, że celem Niemców jest całkowita eksterminacja Żydów.

19 kwietnia 1943 roku Żydzi postanowili z bronią w ręku walczyć o honor i godną śmierć. Po prawie miesiącu walk powstanie w getcie warszawskim zostało stłumione przez okupanta. Powstańcy w małych, rozproszonych grupach walczyli do 16 maja 1943 r. Tego dnia dowodzący akcją gen. Juergen Stroop ogłosił koniec pacyfikacji i na znak zwycięstwa rozkazał wysadzić w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem. Warszawskie getto zostało zrównane z ziemią. Według raportów gen. Stroopa, od 20 kwietnia do 16 maja 1943 r. w wykrytych i zlikwidowanych bunkrach znajdowało się ponad 56 tys. Żydów. Około 6 tys. zginęło na miejscu w walce, na skutek pożarów czy zaczadzenia. 7 tys. Żydów naziści zamordowali na terenie getta, tyle samo wysłano do Treblinki. Ok. 36 tys. zostało wysłanych do innych obozów, przede wszystkim do Auschwitz i Majdanka.