Wraz z przejęciem odpowiedzialności za nasze państwo, udało się nam uszczelnić budżet Polski na kilkaset miliardów złotych. Dzięki temu polskie państwo może funkcjonować w sposób racjonalny, realizując misję pożytku publicznego. Budżet MKiDN wzrósł o ponad 100 %, przez co mogliśmy zintensyfikować funkcjonowanie resortu w bardzo wielu obszarach, m.in. powołać kilkadziesiąt nowych instytucji kultury – mówił podczas wydarzenia prof. Piotr Gliński.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił uwagę, że jedną z powołanych instytucji jest Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, który powstał w 2017 r. w wyniku dyskusji o konieczności wzmocnienia działań związanych z opieką i zachowaniem polskiego dziedzictwa za granicą. „Ta decyzja była bardzo szybka – instytucja powstała w kilka miesięcy. Nie byłoby to możliwe , gdyby nie możliwości finansowe” – wskazał prof. Piotr Gliński.

Wicepremier przybliżył działania ukazujące, w jaki sposób realizowana jest opieka państwa nad polskim dziedzictwo poza granicami kraju.

Mamy sieć instytucji polonijnych na zachodzie, którą tworzą: stowarzyszenia, muzea czy archiwa dbające o polskie dziedzictwo za granicą. Podejmujemy liczne działania, by państwo polskie mogło finansować byt tych instytucji. Na wschodzie od wielu lat prowadzimy działalność na teranie Ukrainy, Białorusi i Litwy. Dziś rozpoczynamy kolejny etap rozwoju czy instytucjonalizacji naszej misji poprzez powołanie portalu, który jest elementem wieloletnich prac – podkreślił wicepremier.

Szef resortu kultury zaznaczył, że oddzielną kategorię polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą tworzą cmentarze i groby wojenne. Poinformował, że polskie państwo sprawuje opiekę nad cmentarzami w ponad 100 krajach na całym świecie, w tym stałą opieką otacza około 100 cmentarzy wojennych.

Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powstania portalu „Dziedzictwo za granicą. Baza poloników” – Instytutowi POLONIKA, Departamentowi Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci MKiDN oraz ekspertom. Ułatwiony dostęp do informacji i wiedzy, a także możliwość sygnalizowania bezpośrednio dostrzeżonych zmian sprawi, że portal będzie się cały czas rozwijał – podsumował prof. Piotr Gliński.

O portalu

Nowoczesny portal Instytutu POLONIKA to narzędzie do szybkiego i skutecznego uzyskiwania informacji dotyczących polskiej spuścizny kulturowej poza granicami kraju. Oprócz możliwości ewidencjonowania i upowszechniania wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym, udostępniona została również dokumentacja o polonikach, stanowiąca źródło wiedzy zarówno dla naukowców i pasjonatów historii, jak i osób zgłębiających rodzinne genealogie.

Baza składa się z trzech katalogów obejmujących:

• dokumentację nagrobków i polskich cmentarzy poza granicami kraju, będącą efektem prac realizowanych od lat 90. XX wieku. W ramach katalogu udostępniane są również materiały uzyskane podczas realizacji projektów Instytutu POLONIKA oraz beneficjentów programu „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”;

• polonika - bogato ilustrowane i opisane materialne ślady dziedzictwa kulturowego za granicą o charakterze popularnonaukowym, oparte o informacje z pogranicza historii, sztuki i kultury;

• cmentarze wojenne za granicą - katalog prowadzony przez Departament Dziedzictwa Kulturowego i Miejsc Pamięci w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który został opracowany na podstawie materiałów zebranych przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Znajdują się w nim informacje dotyczące historii czy lokalizacji wojennych nekropolii. Dodatkowym elementem katalogu jest spis osób pochowanych na cmentarzach.

Baza jest stale uzupełniana o nowe materiały. Obecnie na portalu udostępnione zostały obiekty znajdujące się w 58 państwach. Można tam znaleźć: 43 357 wpisów, w tym m.in. dokumentację 168 cmentarzy cywilnych (w tym 14 113 kart nagrobków i 17 667 spoczywających na nich osób) oraz 246 kart cmentarzy wojennych (w tym 9 100 spoczywających na nich osób).

W najbliższym czasie do bazy dodane zostaną informacje o zrealizowanych przez Instytut „Polonika” projektach badawczych, konserwatorskich, edukacyjnych i popularyzatorskich, a także materiały pozyskane od instytucji, organizacji oraz osób specjalizujących się w działaniach na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą.

Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA

Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA jest wyspecjalizowaną państwową instytucją kultury powołaną w 2017 r. przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego, która skupia swoje działania wokół trzech obszarów: badania, ochrona oraz popularyzacja polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą.

Celem działalności Instytutu jest zachowanie materialnych śladów kultury polskiej za granicą oraz kształtowanie świadomości Polaków na temat dziedzictwa kulturowego. Instytut prowadzi projekty o charakterze konserwatorskim, naukowo-badawczym, edukacyjnym i popularyzatorskim, dzięki którym zachowywane są materialne świadectwa naszych dziejów i przywracana jest pamięć o ważnych dla współczesnych Polaków osobach oraz istotnych faktach historycznych.