Przed ogłoszeniem dwuetapowego konkursu na koncepcję architektoniczną dawnego hotelu „Cracovia” dostosowującą go do funkcji instytucji kultury – Muzeum Designu i Architektury oraz Modelowego Centrum Wspierania Przemysłów Kreatywnych, wicepremier zwiedził nowo otwartą wystawę „Nowosielski. W setną rocznicę urodzin”.

Wicepremier przypomniał, że budynek hotelu „Cracovia” został zakupiony kilka lat temu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla Muzeum Narodowego w Krakowie i zgodnie z wcześniejszymi planami będzie się tam mieścił oddział poświęcony architekturze i designowi.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że prace przygotowawcze do ogłoszenia konkursu trwały kilka lat.

Powodów było wiele, ale najistotniejszym był fakt, że koncepcja tego oddziału z jednej strony jest bardzo nowoczesna, z drugiej – musi uwzględniać prawa autorskie dotyczące tego zabytkowego częściowo budynku oraz wymogi konserwatorskie. W tej chwili udało się te wszystkie wymogi połączyć i możemy ogłosić – w oparciu o określone założenia funkcjonalne – konkurs architektoniczny we współpracy z najlepszymi specjalistami i instytucjami, które zajmują się architekturą w Polsce – powiedział minister kultury.

Dziękując wszystkim, którzy pracowali nad projektem, wicepremier podkreślił, że jest to kolejny etap w rozwoju Muzeum Narodowego w Krakowie. Przypomniał, że w ostatnim czasie powstał m.in. nowy oddział związany z zakupem kolekcji Czartoryskich, a zwieńczeniem tego etapu będzie oddanie w tym roku ekspozycji w nowo wyremontowanym Klasztorku.

My jako ministerstwo staramy się zapewniać warunki, środki finansowe, dzięki którym muzealnicy, ludzie prowadzący nasze instytucje realizują później kolejne kroki rozwojowe danej instytucji – podsumował szef resortu kultury.

Wicepremier nawiązał również do nowo otwartej wystawy, zorganizowanej z okazji Roku Nowosielskiego. Wskazał, że autor prac był wybitnym artystą, bardzo charakterystycznym, związanym także z architekturą wnętrz kościelnych.

Bardzo się cieszę, że w Roku Nowosielskiego będziemy mieć sporo okazji do kontaktu z jego twórczością – także tutaj, w Muzeum Narodowym w Krakowie. I choć ta wystawa nie jest duża, ponieważ składają się na nią tylko prace będące własnością Muzeum, to jednak zwiedzając ją otrzymujemy, mówiąc przenośnie, danie niewielkie, ale bardzo smaczne. Prezentowane tu prace są bardzo różne, ale jednocześnie mają ten rozpoznawalny z daleka rys Nowosielskiego. Jest to cudowne wielowymiarowe malarstwo, dlatego zachęcam wszystkich do obejrzenia tej wystawy – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Dawny hotel „Cracovia” – nowy oddział MNK

Modernistyczny budynek dawnego hotelu „Cracovia” wraz z działką stał się własnością Muzeum Narodowego w Krakowie 29 grudnia 2016 roku. W częściowo wpisanym do rejestru zabytków obiekcie powstanie Muzeum Architektury i Designu, a pomiędzy nim i Gmachem Głównym MNK – nowa przestrzeń publiczna.

Budowany przez sześć lat hotel został otwarty w czerwcu 1965 roku. Zaprojektował go uznany polski architekt XX wieku Witold Cęckiewicz - autor m.in. ambasady polskiej w New Delhi, Pomnika Bitwy Grunwaldzkiej czy Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach.

Dowodem na znaczenie budynku jest wpisanie jego części do rejestru zabytków przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w 2016 roku. Budynek dawnego hotelu wraz ze znajdującym się tuż obok Kinem Kijów (również projektu Witolda Cęckiewicza) stanowią bardzo ważną część pejzażu architektonicznego Krakowa. Znajdują się przy reprezentacyjnej Alei Trzech Wieszczów, stanowiąc dopełnienie kompleksu monumentalnych gmachów, pełniących funkcje kulturalne i edukacyjne (m.in. Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Rolniczego, Biblioteki Jagiellońskiej i Muzeum Narodowego). 

Działka, na której znajduje się dawny hotel „Cracovia”, jest częścią placu pomiędzy hotelem a Muzeum Narodowym w Krakowie. Plac ten powstał w 1910 roku w wyniku poszerzenia granic Krakowa. Według ówczesnych planów miał stać się monumentalnym i reprezentacyjnym forum miejskim, połączonym z sąsiednimi Błoniami, z widokiem na kopiec Kościuszki. Pozyskanie działki pozwoli powrócić do tych planów i stworzyć w Krakowie nowe „forum kultury”, które ma szansę stać się nowym centrum życia kulturalnego.

Budynek dawnego hotelu „Cracovia” jako nowy oddział MNK będzie poświęcony polskiemu designowi i architekturze XX i XXI wieku - dwóm dziedzinom kultury współczesnej, które nie były dotąd szerzej prezentowane w polskim muzealnictwie. W budynku znajdą się zarówno przestrzenie wystawiennicze i magazynowe, przeznaczone do eksponowania dzieł z kolekcji muzeum i wystaw czasowych, jak i rozbudowana część przeznaczona na współpracę ze współczesnymi projektantami i producentami, całość zaś będzie pełnić funkcję kreatywnego centrum o randze ogólnopolskiej. Muzeum będzie współpracować z licznymi podmiotami gospodarczymi, uczelniami oraz instytutami badawczymi.

Zróżnicowany charakter instytucji pozwoli na prezentację i popularyzację różnorodnych aspektów designu, takich jak: projektowanie produktu, graficzne, cyfrowe, społeczne czy projektowanie dla przyszłości, a także moda, transport i technologie. W ramach prezentacji architektury swoje miejsce znajdą tam kwestie: urbanistyki, architektury użyteczności publicznej, mieszkaniowej, przemysłowej, krajobrazu oraz eksperymentalnej.

Muzeum stanie się też miejscem współpracy oraz integracji rozwijających się w Polsce przemysłów kreatywnych. Istotną częścią działalności nowego oddziału będzie prezentacja najnowszych osiągnięć w dziedzinie wysokich technologii i nowych mediów, wpływających na formę i charakter wystaw poprzez posługiwanie się nowymi środkami wyrazu i zaawansowanymi technologicznie narzędziami w przekazie informacji. 

Szczegółowe informacje na temat konkursu: www.sarp.krakow.pl/2023/04/13/hotel-cracovia/

Wystawa „Nowosielski. W setną rocznicę urodzin” w Muzeum Narodowym w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie dysponuje dużą kolekcją prac Jerzego Nowosielskiego, przede wszystkim dzieł malarskich na papierze. Obrazy artysty można podziwiać w stałej Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI wieku w Gmachu Głównym MNK, zaś w przestrzeni poświęconej sztuce cerkiewnej w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka prezentowana jest ikona artysty.

Ekspozycję „Nowosielski. W setną rocznicę urodzin” w Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI wieku tworzy 26 prac artysty. Są to głównie obrazy, ale też szkice - tworzone od 1948 roku do lat 70. XX wieku.

Wystawa przedstawia trzy wątki w sztuce artysty: pejzaż, ciało i abstrakcję. Pejzaże Mistrza przywodzą na myśl ujęcia filmowe, a ich kompozycja w znacznej mierze opiera się na zestawianiu płaskich i geometrycznych form. W wyborze prac znajdują się krajobrazy miejskie i wiejskie, przedstawione z różnych perspektyw - czasami frontalnie, ale są też ujęcia z lotu ptaka. Drugi temat to ciało, które nie jest jednak obiektem estetycznej kontemplacji, lecz staje się niemal geometryczną formą, pozbawioną swej cielesności - jest uproszczone, zrytmizowane i anonimowe. Artysta, głęboko zanurzony w duchowości, dążył do ukazania ciała uświęconego, wyabstrahowanego z ziemskiej rzeczywistości. Trzeci wątek wystawy – abstrakcja - w twórczości malarza odnosi się przede wszystkim do bytu najwyższego, do transcendencji, której emanację stanowi światło, także światło wiedzy i olśnienie