Młyn papierniczy w Dusznikach-Zdroju jest unikatowym w skali Polski i Europy zabytkiem techniki –stanowi materialne świadectwo rozwoju ludzkiej wytwórczości sprzed ponad 500 lat. Nie tylko przetrwał jako jeden z nielicznych tego typu obiektów w autentycznej lokalizacji, z oryginalnym układem budynków i tej samej formie, ale nadal prowadzona jest w nim produkcja ręcznie czerpanego papieru.

Z kilku tysięcy młynów papierniczych funkcjonujących w Europie od XIII wieku zachowało się tylko kilkanaście. W większości są to jedynie budynki, w których zaprzestano produkcji ręcznie czerpanego papieru. Ta tradycyjna metoda wyrobu papieru była dominującą w Europie w okresie od XII w. do czasów Rewolucji Przemysłowej.

 

Młyn papierniczy w Dusznikach-Zdroju

Młyn położony w uzdrowiskowym mieście Duszniki-Zdrój powstał przed 1562 r. Charakterystyczną fasadę uzyskał na przełomie XVIII i XIX wieku. Wyróżnia ona do dziś dusznicki obiekt spośród zachowanych w Europie papierni. Jego charakterystyczną cechą są pomieszczenia reprezentacyjne, w których znajduje się pokrywająca ściany i strop polichromia, łącząca elementy malarstwa architektonicznego, krajobrazowego i figuralnego, wykonana w trzecim ćwierćwieczu XVIII wieku na zamówienie królewskiego papiernika Johanna Josepha Ossendorfa. Taki sposób dekoracji reprezentacyjnych wnętrz zakładu produkcyjnego pochodzącego sprzed epoki rewolucji przemysłowej jest unikatem w skali Europy i świata.

 

Muzeum Papiernictwa

Muzeum Papiernictwa, znajdujące się budynkach kompleksu młynu, było beneficjentem Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-14. Kwota przyznanej dotacji wyniosła 6 682 490 zł, natomiast całkowita wartość projektu – 9 562 660 zł. Wkład własny zapewniony został przez samorząd województwa dolnośląskiego, który jest organizatorem Muzeum Papiernictwa.

Realizacja projektu zakończyła się w 2017 r. Wykonano renowację i adaptację budynku suszarni, powstało nowoczesne zabezpieczenie przeciwpożarowe całego obiektu młyna papierniczego, przeprowadzono konserwację i digitalizację części zbiorów muzeum, powstały dwie nowe wystawy stałe oraz sala edukacyjna.

 

Lista informacyjna UNESCO (Tentative List)

Lista informacyjna UNESCO to spis miejsc uznanych za zasługujące na wpis na Listę światowego dziedzictwa, które znajdują się na terytorium danego państwa – strony Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Listę tworzą obiekty, które państwo zamierza zaproponować do wpisu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W chwili obecnej na Liście informacyjnej znajduje się 5 obiektów zlokalizowanych w Polsce:

• Bukowe lasy o charakterze pierwotnym w Bieszczadzkim Parku Narodowym
• Gdańsk – miasto wolności i pamięci
• Kanał Augustowski
• Modernistyczne Śródmieście Gdyni – przykład tworzenia spójnej społeczności
• Pienińska dolina Dunajca