Minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że decyzja o uratowaniu Muzeum Techniki przed upadkiem została podjęta na początku 2016 roku.

Zwróciliśmy się o pomoc do miasta i do ówczesnego Ministerstwa Nauki. W 2017 roku powołaliśmy nową instytucję – muzeum współprowadzone przez te trzy instytucje. Spłaciliśmy długi, porozumieliśmy się z dotychczasowym właścicielem i uratowaliśmy Muzeum Techniki. Dziękuję wszystkim, którzy doprowadzili do tego, że w Pałacu Kultury i Nauki udało się sprawnie przeprowadzić konieczny remont – powiedział prof. Piotr Gliński.

Przypomniał, że dwie pierwsze wystawy w Narodowym Muzeum Techniki można oglądać już od stycznia. Wskazał, że otwierane dziś ekspozycje dopełniają proces wznawiania działalności muzeum.

To ogromna satysfakcja, że instytucja, którą powołujemy, doskonale wydaje środki publiczne. Uratowanie muzeum było naszym obowiązkiem, bo nasze dziedzictwo techniczne jest bardzo bogate i ciekawe. Wciąż odkrywamy to, o czym wiedzą środowiska specjalistów, a co często, niestety, nie przebija się do szerokiej opinii. Dlatego tematy otwieranych dzisiaj wystaw są szczególnie ważne – powiedział szef resortu kultury.

Prof. Piotr Gliński zauważył, że wiele wspaniałych dokonań polskich inżynierów powstawało na emigracji – w czasach zaborów i PRL-u. Wskazał, że mimo to wynalazcy opierali swoją pracę na dziedzictwie, które tworzyło się i powstawało w polskich instytucjach i uczelniach.

Na wystawie uhonorowana została w szczególny sposób postać Ignacego Łukasiewicza – nie tylko wynalazcy, ale też przedsiębiorcy, społecznika, prekursora społecznej odpowiedzialności biznesu – jakbyśmy to dzisiaj określili. To człowiek, który w sposób humanistyczny, z XIX-wieczną misją inteligencką podchodził do tego, co tworzył i robił. Bardzo się cieszę, że możemy zaprezentować te wystawy i powiedzieć, że Muzeum Techniki już w tej chwili działa na 100% – mówił wicepremier Gliński.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego wskazał, że w ciągu ostatnich lat w polskim muzealnictwie udało się zrealizować ponad 300 projektów inwestycyjnych. Podkreślił, że wielkie plany dotyczą także przyszłości Narodowego Muzeum Techniki.

Od 1 stycznia, dzięki współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, Muzeum Techniki będzie miało dwóch organizatorów. Podpisaliśmy także umowę z miastem na funkcjonowanie Muzeum w aktualnej lokalizacji. Jednak w najbliższym czasie chcemy wybudować nową siedzibę Muzeum, która będzie zlokalizowana na błoniach Stadionu Narodowego, gdzie obok Narodowego Muzeum Techniki znajdzie się Muzeum Historii Naturalnej – podkreślił prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury poinformował, że prezentowane dziś wystawy zostały dofinasowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (prawie 5 mln zł) oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki (ponad 4 mln zł).

Wystawa „Wkład Polaków w światowe dziedzictwo techniczne i naukowe” 

„W przeszłości leży klucz do przyszłości” – to najważniejszy, budujący naszą narodową dumę i tożsamość, przekaz wystawy głównej pt. „Wkład Polaków w światowe dziedzictwo techniczne i naukowe”. Wstępem do ekspozycji jest przedstawienie historii rozwoju techniki w układzie chronologicznym – od czasów prehistorycznych, przez średniowiecze i oświecenie, aż do czasów najnowszych.

Wystawa szczegółowo ukazuje najistotniejsze osiągnięcia inżynieryjne i naukowe Polaków pomiędzy XVII a XX wiekiem. Uświadamia, jak ważną rolę w rozwoju światowej myśli technicznej odegrali nie tylko Mikulicz, Dzierżon, Białecki, ale także wielu innych polskich inżynierów. Zwraca uwagę na fakt, że nawet najtrudniejsze dziesięciolecia zaborów i wojny nie zdławiły polskiego potencjału. Swój dorobek zawdzięczamy także przedstawicielom mniejszości narodowych w kraju oraz Polakom działającym na emigracji, którzy zawsze podkreślali polską tożsamość.

Najodleglejsze czasowo wynalazki i odkrycia prezentowane są w perspektywie „kamieni milowych” – przełomów, które warunkowały osiągnięcie kolejnych szczebli rozwoju techniki i technologii. Taki układ ma zachęcać do zgłębienia wiedzy o umiejętnościach technicznych gromadzonych przez ludzkość od wieków oraz porównania dawnych rozwiązań, z tymi którymi dysponujemy dziś. Dzięki temu odbiorcy będą w stanie uświadomić sobie ogromną skalę postępu technicznego na przestrzeni dziejów. Uzupełnieniem głównej kolekcji jest ekspozycja poświęcona językowi techniki, bez którego niemożliwy byłby dialog między pokoleniami inżynierów oraz różnymi dziedzinami techniki, a na który składają się matematyka, ewolucja budowy narzędzi, rozwój rysunku technicznego czy wszechstronność metrologii.

Wystawa zajmująca niemal 1,1 tys. m² zbudowana została w bogatej narracyjnej scenografii, która porządkuje przedstawiane zagadnienia, pobudza wyobraźnię i przenosi zwiedzających w świat techniki przemawiającej czytelnym, zrozumiałym dla wszystkich językiem wiedzy oraz pozytywnych emocji.

Ekspozycję sfinansowano ze środków budżetu państwa w ramach dotacji celowej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wystawa „Źródła energii cywilizacji – historia paliw kopalnych i Ignacy Łukasiewicz – pionier przemysłu naftowego”

Dwuczęściowa wystawa stała pt. „Źródła energii cywilizacji – historia paliw kopalnych i Ignacy Łukasiewicz – pionier przemysłu naftowego” to ekspozycja prezentująca proces wydobycia i przetwarzania surowców, takich jak: ropa naftowa, węgiel kamienny czy gaz ziemny.

Część pierwsza wystawy skupia się na historii źródeł energii oraz zaprezentowaniu technik ich wydobycia, a także porusza temat najmłodszego, a zarazem najwydajniejszego z nich – materiałów rozszczepialnych, będących podstawą energetyki atomowej.

Część druga ekspozycji to ukłon w kierunku wielkiego wynalazcy – Ignacego Łukasiewicza, w nawiązaniu do dwusetnej rocznicy jego urodzin. To on stawiał pierwsze szyby naftowe oraz doskonalił technologię wytwarzania wysokowydajnych i bezpiecznych paliw. Rozbudowując krajowe zagłębie naftowe stał się równocześnie twórcą nowego modelu zatrudnienia pracowników. Dbając o interesy przedsiębiorstwa, tworzył sferę socjalną sprzyjającą bezpieczeństwu pracy i podnoszeniu kwalifikacji zatrudnionych. Nie da się opowiedzieć historii paliw kopalnych bez opowieści o Ignacym Łukasiewiczu. Z jednej strony jest to opowieść o człowieku, o jego niepodważalnych zasługach w dziedzinie górnictwa naftowego – do metod poszukiwania, przez metody wydobywania i w końcu przetwarzania surowca, a z drugiej – olbrzymi zakres tematyczny dotykający powstawania wysokoenergetycznych surowców,  stanowiących trzon światowej energetyki.

Rozbudowana scenografia wystaw nawiązuje do klimatu kopalni i otoczenia stanowisk wydobywczych. Zwiedzający będą mieli unikalną okazję, pozostając we wnętrzach muzealnych, poczuć klimat kopalnianego chodnika i zwiedzić odcinek podziemnego wyrobiska. Poznają dawne i współczesne narzędzia stosowane w górnictwie, a dzięki bogatym multimediom będą mogli swobodnie eksplorować ogromne zasoby wiedzy.

Opowieść rozpoczyna się w bardzo odległym czasie, około 13,8 miliarda lat temu, a kończy się w epoce rzeczywistych i bolesnych problemów energetycznych. Epoce, w której nadzieję daje wykorzystanie zjawisk, które miały tak odległy początek. Człowiek od zawsze korzystał z dobrodziejstw natury, obserwował swoje otoczenie i przyrodę, by oprzeć na tym swoje działania i zacząć ją naśladować.

Wystawę sfinansowano ze środków budżetu państwa w ramach dotacji celowej Ministra Edukacji i Nauki.

Narodowe Muzeum Techniki

Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie zostało utworzone 9 czerwca 2017 r. jako wspólna instytucja kultury Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (obecnie MEiN) oraz Miasta Stołecznego Warszawy. Działalność statutową placówki zapewniają dotacje podmiotowe w wysokości 2 mln zł rocznie, przekazywane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki. Trzeci z organizatorów – Miasto Stołeczne Warszawa – zobowiązał się do zapewnienia warunków najmu pomieszczeń.

Powstanie Narodowego Muzeum Techniki miało na celu utrzymanie publicznej dostępności do unikatowej kolekcji zadłużonego i borykającego się z ogromnymi problemami finansowymi i organizacyjnymi Muzeum Techniki i Przemysłu NOT. Instytucja ta została reaktywowana w 1955 r. przez Naczelną Organizację Techniczną. Jej poprzednikiem było Muzeum Techniki i Przemysłu w Warszawie, utworzone jeszcze w okresie międzywojennym (1929 r.), które było z kolei kontynuatorem działalności powołanego w 1875 r. z prywatnych funduszy ziemiańskich Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.

Największa placówka muzealnictwa technicznego w Polsce została uratowana przed upadłością i likwidacją dzięki staraniom ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Wznowienie działalności Narodowego Muzeum Techniki nastąpiło 28 stycznia 2022 roku, kiedy otwarte zostały dwie wystawy stałe: „Historia transportu – morzem, lądem i powietrzem” oraz „Historia komputerów – liczy się!”.