Odzyskaliśmy obraz dla kolegiaty w Łowiczu
10.05.2024
Skradziony z łowickiej kolegiaty w 1991 roku portret epitafijny kanonika Adama Kazimierza Oporowicza powrócił dziś do kościoła kolegiackiego Wniebowzięcia NMP w Łowiczu. Pochodzący z II poł. XVII w. obraz pojawił się na krajowym rynku dzieł sztuki w lutym 2024 roku i został odzyskany dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Namalowany na miedzianej blasze okrągły portret epitafijny przedstawia Adama Kazimierza Oporowicza – zmarłego w 1674 roku protonotariusza apostolskiego. Z portretem związana była miejscowa legenda o kanoniku z dwoma twarzami. Według licznych przekazów pisanych wiszący w kolegiacie w Łowiczu portret ukazywał mężczyznę z dwoma twarzami – posiadającego podwójne oczy, nosy i usta. Legenda głosiła, że tak właśnie wyglądał Adam Kazimierz Oporowicz, który – ze względu na swój niezwykły wygląd – odprawiał nabożeństwa w kapturze, odwrócony do ołtarza profilem. Legendę umocnił fakt, że już w XIX wieku grób kanonika w kolegiacie był pusty. Wywołało to spekulacje o zabraniu jego szczątków przez Prusaków po III rozbiorze Polski do jednego z muzeów anatomicznych lub gabinetów osobliwości.
Odzyskanie skradzionego obrazu umożliwiło wyjaśnienie zagadki podwójnego oblicza kanonika Oporowicza. Portrecista namalował najpierw twarz mężczyzny zwróconą w prawo, po czym przemalował portret, zwracając twarz w drugą stronę. Po pewnym czasie spod wierzchniej warstwy farby wyłoniła się druga para oczu, nos i usta. Obecnie podwójne oblicze kanonika nie jest już widoczne, ponieważ obraz przeszedł konserwację.
Działania restytucyjne MKiDN
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nieustannie poszukuje dzieł sztuki utraconych z polskich kolekcji publicznych, prywatnych i kościelnych w czasie II wojny światowej, ale także skradzionych w czasach powojennych i współczesnych.
Lista polskich strat jest bardzo długa i na bieżąco aktualizowana. Dzięki niemal detektywistycznej pracy naszych specjalistów udało się odzyskać ponad 700 cennych obiektów. Wśród odzyskanych dóbr kultury znajdują się dzieła malarskie, rzeźby i zabytki rzemiosła artystycznego, manuskrypty, obiekty archeologiczne, kolekcja etnograficzna i kolekcja zoologiczna.
Obecnie resort kultury prowadzi 150 postępowań restytucyjnych w 15 krajach na całym świecie.