Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że Instytut Dziedzictwa Solidarności utworzono ponad trzy lata temu, 31 sierpnia 2019 roku, na mocy umowy zawartej między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego a Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”.

Podczas tych trzech lat działalności Instytut podejmował starania, aby w przestrzeni publicznej mogły zaistnieć inicjatywy pielęgnujące pamięć o dokonaniach „Solidarności” i przypominające ludzi, którzy budowali polską drogę do wolności. W tym czasie wraz z Instytutem braliśmy udział w uroczystościach upamiętniających kilka bardzo ważnych dla Polaków rocznic – w 2020 roku świętowaliśmy jubileusz 40-lecia podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania NSZZ „Solidarność”, a w 2021 roku – 40. rocznicę I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”, podczas którego delegaci podjęli trud naprawy naszej ojczyzny. W grudniu 2021 roku uczciliśmy pamięć poległych i prześladowanych sprzed 40 lat, po wprowadzeniu przez komunistów stanu wojennego, który miał zniszczyć „Solidarność” i zawrócić Polaków z drogi do wolności – mówił podczas wydarzenia Jarosław Sellin.

Wiceszef resortu kultury wskazał, że to właśnie działalność Instytutu Dziedzictwa Solidarności – jego wystawy, publikacje, przedsięwzięcia kulturalne czy konferencje naukowe – przyczyniły się do godnego wspominania ważnych wydarzeń w historii Polski. Zwrócił również uwagę, że przez okres trzech lat IDS prowadził wielokierunkowe działania popularyzujące historię i osiągnięcia „Solidarności”.

Zorganizowanie pracy nowej instytucji kultury to duże wyzwanie. Trzy lata temu podjął je pan dyrektor Mateusz Smolana. Podczas prac organizacyjnych Instytutu nastąpiły wydarzenia, których nikt w Polsce i na świecie się nie spodziewał. Mimo obiektywnych trudności spowodowanych pandemią COVID-19 początkowa faza organizowania Instytutu dzięki determinacji i zaangażowaniu dyrektora przebiegła bardzo sprawnie. Potrafił on zebrać odpowiednio przygotowany do realizacji zadań zespół specjalistów i zmotywować ich do osiągania wytyczonych celów. Doświadczenie zawodowe zespołu IDS i jego zaangażowanie w sprawy „Solidarności” pozwoliły na rozwój nowej, tak potrzebnej Polakom instytucji – podkreślił wiceminister kultury.

Jarosław Sellin zwrócił uwagę, że wybór miejsca na siedzibę instytucji upamiętniającej i promującej dziedzictwo „Solidarności” był bardzo dobrą decyzją.

Z okien budynku widzimy Targ Drzewny z pomnikiem króla Jana III Sobieskiego – on też jest świadkiem najnowszej historii, tu bowiem w czasach zniewolenia gromadzili się ludzie, aby protestować przeciwko komunistycznej dyktaturze. Nowa siedziba pozwoli realizować cele statutowe tuż przy placu, na którym w czasach niewoli tak donośnie wybrzmiewały idee wolności, niepodległości i „Solidarności”. Teraz do Instytutu każdy zainteresowany jego działalnością będzie miał bliżej – wskazał wiceszef resortu kultury.

Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego poinformował, że w pomieszczeniach na parterze budynku będzie można zobaczyć nowe wystawy czasowe, zaś w salach Instytutu wziąć udział w spotkaniach środowisk solidarnościowych lub organizacji pozarządowych. Z kolei naukowcy, studenci i wszyscy zainteresowani uzyskają łatwiejszy dostęp do zgromadzonych przez Instytut zbiorów i jego publikacji.

Nowa siedziba będzie sprzyjać rozwinięciu skrzydeł w działalności promocyjnej i informacyjnej. (…) Życzę, aby Instytut nadal w piękny sposób przyczyniał się do upamiętniania i promowania dziedzictwa historycznego NSZZ „Solidarność” – podsumował Jarosław Sellin.

---

Siedziba IDS w Gdańsku

Zakup nieruchomości, obejmującej biuro oraz budynek garażowo-gospodarczy przy ul. Targ Drzewny w Gdańsku, został sfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Budynek powstał w latach 70. XX wieku. W czasach PRL był częścią tzw. „Domu Prasy” – funkcjonowała w nim Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”. Niedaleko budynku, pod pomnikiem króla Jana III Sobieskiego, odbywały się manifestacje (jedna z nich w trakcie zrywu „Solidarności” podczas wydarzeń grudniowych w 1970 roku). W święto 3 maja 1981 roku nad oknami parteru budynku zawieszono transparent  - „Żądamy realizacji porozumień”, nawiązujący do Porozumień Sierpniowych z 1980 roku, a na oknach naklejono plakaty z hasłami: „Wolność” i „Prawda”.

W gdańskiej siedzibie Instytutu Dziedzictwa Solidarności możliwa będzie organizacja mniejszych wystaw czasowych, jak również spotkań środowisk solidarnościowych i organizacji pozarządowych. Wszyscy zainteresowani historią „Solidarności” będą mogli zapoznawać się z najnowszymi publikacjami IDS. Instytut będzie także udostępniał swoje zbiory naukowcom i studentom oraz promował dziedzictwo „Solidarności” wśród zagranicznych gości.