Program realizowany w Wielkiej Brytanii jest finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pieczę nad nim sprawują Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Londynie oraz British Council przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Wydarzenia w Polsce są organizowane i finansowane przez British Council. Celem programu jest ożywienie dialogu, pogłębienie współpracy oraz umocnienie więzi artystycznych i społecznych.

Mija 15 lat od zakończenia pierwszego w historii Sezonu polskiego w Wielkiej Brytanii. Od tego czasu wiele się zmieniło. Oba kraje stanęły w obliczu nowych wyzwań związanych z dynamicznie zmieniającą się sytuacją międzynarodową. Inaczej wygląda też dziś sfera kultury z jej nowymi instytucjami, zjawiskami artystycznymi oraz z nowym pokoleniem twórczyń i twórców. Sezon Kulturalny Polska-Wielka Brytania 2025 to okazja do ożywienia wymiany. Jego główną ideą jest wzmocnienie współpracy między krajami i zbudowanie nowych relacji między instytucjami partnerskimi, artystami i odbiorcami sztuki. Choć cele te są bardzo bliskie tym sprzed 15 lat, to realizowane będą w zupełnie innej rzeczywistości. Chcemy by twórczy potencjał młodych artystów i artystek był jeszcze lepiej widoczny – mówiła Marta Cienkowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Tworzymy platformę międzykulturowego dialogu

W Wielkiej Brytanii mieszka obecnie ok. 750 tys. Polaków, a język polski jest tam drugim najczęściej używanym językiem. Badania pokazują, że po Brexicie i pandemii COVID-19 współpraca kulturalna między Polską a Wielką Brytanią znacznie osłabła. Sezon Kulturalny Polska-Wielka Brytania 2025 ma nie tylko prezentować bogactwo artystyczne obu narodów, lecz także otworzyć nowe horyzonty współpracy kulturalnej.

Od pierwszego polskiego sezonu kulturalnego w Wielkiej Brytanii mija 15 lat. W tym czasie w obu państwach zaszły fundamentalne zmiany. Program Sezonu odpowiada na wyzwania współczesności, na nowe uwarunkowania geopolityczne, dynamiczne prądy w sztuce czy świeże trendy odbiorcze. Centralne miejsce zajmuje w nim temat migracji, nawiązujący do wieloletniej obecności Polaków w Wielkiej Brytanii, oraz współczesnej roli Polski jako bezpiecznej przystani dla osób z Ukrainy i Białorusi. Artyści z tych krajów, którzy żyją i tworzą w Polsce, stali się ważnym elementem rodzimej sceny kulturalnej. Ich twórczość odzwierciedla otwartość i różnorodność, które Sezon pragnie promować.

Poznaj Program Sezonu Kulturalnego Polska-Wielka Brytania 2025

Zapowiedzią Sezonu Kulturalnego są dwa styczniowe wydarzenia. Od 16 do 19 stycznia w Queen Elizabeth Hall w Southbank Centre w Londynie widzowie mają okazję zobaczyć spektakl „The Employees” w reżyserii uznanego polskiego twórcy Łukasza Twarkowskiego, oparty na dystopijnej powieści science-fiction Olgi Ravn. Natomiast 17 stycznia w Barbican Centre w Londynie odbędzie się brytyjska edycja Unsound Festival z udziałem prezentującej kompozycje Miki Levi orkiestry Sinfonietta Cracovia oraz z występami Mabe Fratti i Raphaela Rogińskiego.

Oficjalnie Sezon zainaugurujemy w marcu. W Polsce nastąpi to 5 marca, kiedy zaplanowano otwarcie wystawy „St Ives and Elsewhere” w Muzeum Sztuki w Łodzi, na której prezentowane będą dzieła z kolekcji British Council, Tate oraz polskich muzeów. Następnego dnia, 6 marca, w BFI Southbank w Londynie odbędzie się otwarcie festiwalu KINOTEKA.

Program w Polsce

Koncerty, wystawy, spotkania autorskie, warsztaty i inne inicjatywy gościć będą m.in. w Gdańsku, Sopocie, Bydgoszczy, Poznaniu, Bolesławcu, Wrocławiu, Katowicach, Łodzi, Lublinie, Krakowie i Warszawie. Wśród wydarzeń są m.in.:

• otwarcie wystawy „Changes” gdańskiego Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia i The Box w Plymouth, na której zobaczymy prace z kolekcji British Council, ukazujące nowe perspektywy i konteksty obu krajów w obliczu zmian politycznych, klimatycznych czy związanych z migracjami;
• otwarcie wystawy „Here and There” na temat historii polskiej diaspory w Wielkiej Brytanii po 1939 roku w ramach Bradford City of Culture 2025, przygotowanej we współpracy z Fotofestiwalem w Łodzi;
• prezentacja sztuki bioart, wideo i audio „What Is It Like to Be a Byte?” – projektu, przygotowanego przez WRO Art Biennale we współpracy z Aerobyte, który bada różne sposoby rozumienia człowieczeństwa z perspektywy artystów brytyjskich i polskich;
• opera „When Walls Come To Life”, przygotowana przez artystów z niepełnosprawnościami, opowiadająca o ważnych dla nich tematach, takich jak: wyzwania, wykluczenie, emocje. Projekcja spektaklu zagości na miejskich murach w ramach inicjatywy Dumbworld i Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI);
• festiwal „Different Sounds” 2025 w Lublinie, przygotowany we współpracy z Cryptic, podczas którego zaprezentowane zostaną plenerowe instalacje dźwiękowe, rzeźby światła oraz audiowizualne występy na żywo.

Program w Wielkiej Brytanii

Wydarzenia odbędą się w ponad dziesięciu miastach, m.in. w Edynburgu, Huddersfield, Glasgow, Londynie, Belfaście, Manchesterze, Birmingham, Bristolu, Newcastle, Nottingham i Oksfordzie. Program obejmie 27 projektów z obszaru muzyki klasycznej, jazzu, muzyki eksperymentalnej, sztuk wizualnych, fotografii, teatru i filmu. Wśród nich znalazły się m.in.:

• Festiwal KINOTEKA w Londynie, a następnie w wersji objazdowej w niezależnych kinach w Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej – prezentacja kultowych polskich produkcji filmowych oraz najnowszych premier;
• Polish Focus na Edynburskim Festiwalu Międzynarodowym (Edinburgh International Festival) – największym i najbardziej prestiżowym festiwalu muzyki, teatru i tańca w Wielkiej Brytanii;
• prezentacja dzieł polskich artystów – w National Portrait Gallery w Londynie będą prezentowane prace Stanisława Wyspiańskiego, natomiast belfaska Golden Thread Gallery pokaże wystawę „Radical Hope” z dziełami współczesnych polskich twórców z Galerii Arsenał w Białymstoku;
• polska twórczość w dziedzinie fotografii – w The Photographers’ Gallery w Londynie będzie można podziwiać twórczość Zofii Rydet, autorki monumentalnego „Zapisu socjologicznego”;
• najnowsze osiągnięcia polskiego designu – Polski Instytut Kultury w Londynie we współpracy z Fleet Street Quarter BID zorganizuje wydarzenie „Designing Tomorrow: Polish Sustainable Design & Business for a Better Future”. Projekty polskich twórców zostaną też pokazane w ramach London Design Biennale oraz w Victoria and Albert Museum.

Szczegółowy program Sezonu Kulturalnego Polska-Wielka Brytania 2025 opublikujemy w marcu.