Uhonorowaliśmy hafciarkę Bernadetę Reglińską Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz depozytariuszy niematerialnego dziedzictwa kulturowego i pracowników sektora kultury odznakami honorowymi „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

Odznaczeni

Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” uhonorowana została Bernadeta Reglińska – twórczyni ludowa, hafciarka, zaangażowana w pielęgnowanie oraz upowszechnianie tradycji haftu kaszubskiego szkoły żakowskiej. Od 2000 r. należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Kunsztu uczyła się od mamy Moniki Hildebrand. W 1968 r. rozpoczęła pracę w Regionalnej Spółdzielni Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Cepelia”. W jej dorobku hafciarskim znajduje się m.in. obrus z girlandami na ołtarz główny dla kościoła poklasztornego w Żukowie. Jej hafty można także oglądać w Centrum Kultury Spichlerz w Żukowie oraz w muzeach - Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku i Muzeum Historyczno-Etnograficznym w Chojnicach. Swoje prace prezentowała na różnorodnych imprezach kulturalnych m.in. Jarmarkach Wdzydzkich, Jarmarkach Dominikańskich, IX Żuławskich Targach Rolnych, Bożonarodzeniowym Jarmarku Sztuki Ludowej czy żukowskich Jarmarkach Bożonarodzeniowych. Obecnie prowadzi koło hafciarskie w szkole w Żukowie.

Odznakę Honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” otrzymali:

• Włodzimierz Ciszek – twórca ludowy, rzeźbiarz oraz ostatni czynny zabawkarz ośrodka Ostojów - Łączna, które w 2024 r. zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwo kulturowego.
• Ewa Cudzich – etnolog, doktorantka kulturoznawstwa. Od lat związana z dziedzictwem Beskidu Śląskiego m.in. jako naukowiec oraz prezes Muzeum i Stowarzyszania im. artysty Jana Wałacha w lstebnej. Jej zainteresowania badawcze obejmują tematykę granic, antropologii historycznej i historii mówionej, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki ludowej oraz folkloru muzycznego regionów karpackich.
• Robert Dul – etnograf, zawodowo związany ze Stowarzyszeniem Akademia Wilanowska w Warszawie, gdzie prowadzi projekty badawcze, dokumentacyjne i edukacyjne. Jest współzałożycielem Fundacji Na Rzecz Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego - pierwszej polskiej organizacji pozarządowej ukierunkowanej na tematykę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
• Przemysław Ficek - architekt, folklorysta, multiinstrumentalista i budowniczy instrumentów ludowych, współzałożyciel Fundacji 9sił z Jeleśni. Od wielu lat kształci młode pokolenie beskidzkich muzyków w grze na dudach, heligonkach i instrumentach pasterskich. Jest też wykładowcą na studiach podyplomowych muzyki tradycyjnej Akademii Muzycznej w Katowicach.
• Ewa Gilewska – etnograf. Od 1985 r. pracuje w Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku. Jej zainteresowania obejmują pomorską kulturą ludową w kontekście historycznym i współczesnym. W latach 2021-2022 opracowywała wniosek o wpis hafciarstwa kaszubskiego na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, który został przyjęty w 2023 r.
• Lucyna Kozłowska – twórczyni ludowa, malarka i ostatnia czynna przedstawicielka wycinankarstwa świętokrzyskiego, które w 2024 r. zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
• Jolanta Łukaszewska - hafciarka ludowa specjalizująca się w snutce golińskiej (wielkopolskim białym hafcie nasnuwanym), jak również pomysłodawczyni i twórczyni kolekcji biżuterii (m.in. broszki i wisiorki) z motywami tego haftu. W 2022 r. doprowadziła do wpisania snutki golińskiej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
• Małgorzata Mateja - twórczyni ludowa, która zdobi jajka techniką rytowniczą oraz maluje porcelanę tradycyjnymi motywami opolskimi przeniesionymi z kroszonek. Jej prace sławią województwo opolskie w Polsce i na świecie.
• Zofia Talarowska – hafciarka, która od ponad 50 lat tworzy i promuje snutkę golińskq (wielkopolski biały haft nasnuwany). Tworzy m.in. obrusy, serwety, fartuchy, kryzy i bluzki dla zespołów folklorystycznych. Wykształciła własne wzory haftu, równocześnie kontynuując stosowanie wzorów historycznych.
• Jadwiga Węgorek – twórczyni ludowa, mistrzyni koronki klockowej. Inicjatorka tworzenia szaro-białych koronek klockowych. W 2016 r. przyczyniła się do wpisania Krakowskiej koronki klockowej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
• Helena Wojtasik - pisankarka opolska, prezeska Opolskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Pisze pisanki woskiem przy użyciu szpilki i kiski. Dzięki jej zaangażowaniu pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim w 2020 r. zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Leluja – symbol polskiej edycji Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego

Międzynarodowy Dzień Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego ma na celu zwiększenie świadomości znaczenia niematerialnych wyrazów kultury - tradycji, obrzędów oraz umiejętności rzemieślniczych, które są istotne dla budowania tożsamości społecznej, a jednocześnie narażone na zagrożenia związane z globalizacją i zmianami społecznymi.

Symbolem polskiej edycji Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego jest leluja – wycinanka papierowa charakterystyczna dla kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Wycięta z jednego kawałka kolorowego papieru ma symetryczną kompozycję w formie drzewka z bogatą ornamentyką i ażurowymi zdobieniami, a jej kształty mogą przypominać koło, prostokąt, owal lub gotycki łuk. W identyfikacji wizualnej Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego leluja stanowi symbol więzi z polską tradycją rękodzieła i kulturą ludową.

Wycinankarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego 4 marca 2020 r.

Obchody święta zorganizował Narodowy Instytut Dziedzictwa. Więcej na temat niematerialnego dziedzictwa kulturowego na https://niematerialne.nid.pl/.