Tegoroczni laureaci są najlepszym przykładem ciężkiej pracy, dzięki której kultura ludowa nie tylko przetrwała, ale również inspiruje i znajduje nowe formy wyrazu we współczesnym świecie. Ich twórczość i działalność stanowią most łączący tradycję z nowoczesnością, przeszłość z teraźniejszością – powiedziała Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego podczas Gali Nagrody im. Oskara Kolberga. - To oni, poprzez swoją pracę, przypominają nam o korzeniach, z których wyrośliśmy, i o wartościach, które kształtowały naszą tożsamość narodową. To dzięki nim folklor i kultura ludowa nie są tylko wspomnieniem minionych czasów, lecz żywą częścią naszej codzienności – dodała.

Laureaci Nagrody otrzymali Medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz, pamiątkowe dyplomy i nagrody finansowe Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Poznaj laureatów 49. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”

Kategoria I - dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego

• Anna Dunat (Pewel Wielka, woj. śląskie, Żywiecczyzna) – śpiewaczka i gawędziarka, promująca tradycje Górali Żywieckich. Ważnym aspektem jej działalności jest przekaz pokoleniowy, który realizuje poprzez dzielenie się wiedzą, jak również kształcenie umiejętności młodych adeptów oraz wielbicieli muzyki tradycyjnej w zakresie archaicznego śpiewu. 
• Grażyna i Tadeusz Kruczyńscy (Żywiec, woj. śląskie, Żywiecczyzna) – wykonawcy zabawek ceramicznych: ptaszków i okaryn, a także organizatorzy warsztatów wykonywania zabawek glinianych.
• Helena Napierała (Stary Folwark, woj. podlaskie, Suwalszczyzna) – śpiewaczka, kontynuatorka śpiewu monodycznego i wielogłosowego, założycielka zespołu „Wigranie”, popularyzatorka regionalnej gwary, tradycji i kultury.
• Halina Pajka (Kadzidło, woj. mazowieckie, Kurpie) - wycinankarka, mistrzyni plastyki obrzędowej. Należy do grona najwybitniejszych twórczyń ludowych z Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Zajmuje się haftem kurpiowskim, tkactwem, wykonuje pisanki, palmy, bukiety z papieru oraz kierce. Promotorka tradycji i kultury kurpiowskiej.
• Stanisława Ewa Skowysz-Mucha (Lipsk, woj. podlaskie, Podlasie) – pisankarka, założycielka Stowarzyszenia Miłośników Lipskiej Pisanki i Tradycji oraz organizatorka warsztatów tradycyjnego pisankarstwa. Prowadzi Muzeum Lipskiej Pisanki.

Kategoria II - dla Mistrza tradycji

• Anna Chuda (Posadowo, woj. wielkopolskie, Biskupizna) – śpiewaczka ludowa, tancerka i gawędziarka z Biskupizny. Prowadzi warsztaty śpiewacze, udziela konsultacji młodszym artystom ludowym, a także jest zaangażowana w projekty edukacyjne.

Kategoria III - dla twórców za pisarstwo ludowe

• Barbara Kryszczuk (Turkowice, woj. lubelskie, Ziemia Hrubieszowska) – poetka i prozatorka. W jej twórczości dominują tematy związane z kulturą ludową i religijną. W utworach prozatorskich, które wyróżnia silna wspomnieniowość, opisuje wiejskie tradycje, obrzędy i realia życia chłopskiego.

Kategoria IV - dla badaczy, naukowców i animatorów

• Donat Niewiadomski (Lublin, woj. lubelskie) - historyk literatury, folklorysta, regionalista, animator kultury, ekspert i autorytet w dziedzinie literatury ludowej. Jego dorobek naukowy przyczynił się do ochrony i popularyzacji autorskiej literatury ludowej.
• Elżbieta Piskorz-Branekova (Warszawa, woj. mazowieckie) – etnografka, specjalistka od polskich strojów ludowych oraz haftu tradycyjnego, kolekcjonerka. Prowadzi działalność badawczą i wydawniczą w zakresie strojów tradycyjnych. Twórczyni kolekcji stroju europejskiego oraz kolekcji bałkańskiej w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

Kategoria V - dla kapel ludowych

• Kapela Ludowa z Gniewczyny Łańcuckiej (Gniewczyna Łańcucka, woj. podkarpackie, Podkarpacie) – jedna z nielicznych tradycyjnych kapel ludowych muzykujących w regionie przeworskim. Funkcjonuje od 1993 r. w składzie instrumentalnym lub z udziałem solistów. Chroni i popularyzuje materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe.

Kategoria VI - dla zespołów folklorystycznych

• Góralski Teatr Pieśni „Dunawiec” (Zbylutów, woj. dolnośląskie, Dolny Śląsk) – funkcjonuje od 1984 r. Składa się z potomków polskich reemigrantów z Bukowiny – górali czadeckich, którzy przybyli na Dolny Śląsk w 1947 r. Należy do nielicznych w regionie grup, które oprócz gwar, obrzędów oraz imponującego repertuaru dawnych pieśni, zachowały tradycyjne stroje odświętne.
• Zespół Regionalny „Wilamowice” (Wilamowice, woj. śląskie, Ziemia Oświęcimska) – założony w 1948 r. jako potomkowie XIII-wiecznych osadników Zachodniej Europy. Zespół ma charakter wielopokoleniowy. W jego repertuarze znajdują się tańce i pieśni śpiewane w Wilamowicach, z licznymi wpływami z innych regionów Polski i Europy.

Kategoria VII - dla instytucji i organizacji zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej

• Gminny Ośrodek Kultury w Podegrodziu (Podegrodzie, woj. małopolskie, Lachy Podegrodzkie) – realizuje misję ochrony pokoleniowego przekazu i popularyzacji dziedzictwa kulturowego regionu Lachów Sądeckich i Podegrodzkich. Od 1976 r. prowadzi wielowymiarową edukację regionalną.
• Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim (Gorzów Wielkopolski, woj. lubuskie, Ziemia Lubuska) - prowadzi działalność w zakresie gromadzenia zbiorów oraz upowszechniania dziedzictwa kulturowego. Jest współorganizatorem Konkursu Pisanek im. Michała Kowalskiego.

W ramach Nagrody im. Oskara Kolberga po raz czwarty przyznana została także nagroda specjalna dla wyjątkowego ucznia wskazanego przez Mistrza Tradycji. W tym roku wyróżnienie otrzymała Maria Polowczyk.

O Nagrodzie

Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” to najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce, przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 7 kategoriach. Nagroda została ustanowiona w 1974 roku. Jej patronem jest Oskar Kolberg (1814-1890), polski etnograf, folklorysta i kompozytor.

Konkurs oraz gala są realizowane przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddziałem - Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze. Fundatorami nagród finansowych są Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Koncert i wystawa laureatów

Koncert laureatów tegorocznej Nagrody wraz z tradycyjną potańcówką odbędzie się w siedzibie Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi (12 września, godz. 18.00). Podczas wieczoru wystąpią: Góralski Teatr Pieśni „Dunawiec” z Dolnego Śląska, Anna Chuda z uczennicami z Biskupizny (w tym z wyróżnioną Marią Polowczyk), Anna Dunat z kapelą z Żywiecczyzny, Kapela Ludowa z Gniewczyny Łańcuckiej, a także Zespół Regionalny „Wilamowice”.

Koncertowi będzie towarzyszyć wystawa pt. „Byśki, kozy i pająki – czyli kultura ludowa w obiektywie Marty Ankiersztejn”, przedstawiająca portrety wybranych laureatów Nagrody Kolberga z ostatnich czterech lat, a także rzeźby, tkaniny, wycinanki i koronki, wykonane przez artystów uwiecznionych na zdjęciach.

Więcej informacji o nagrodzie oraz jej laureatach z lat 1974–2023 możesz znaleźć na stronie: www.nagrodakolberg.pl.