Wystawa została zaprezentowana w siedzibie Sejmu RP. W uroczystym otwarciu ekspozycji wzięła udział Joanna Scheuring-Wielgus, sekretarz stanu w MKiDN.

Członkostwo Polski w Unii Europejskiej otworzyło przed sektorem kultury wiele nowych możliwości.. Teraz, po 20-latach członkostwa jesteśmy w stanie w sposób bardzo konkretny wykazać korzyści, jakie polska kultura osiągnęła, m.in. z powodu większego otwarcia się na świat,  rozwoju ruchu turystycznego, tworzenia miejsc integracji społecznej czy podniesienia atrakcyjności turystycznej zabytków – podkreśliła wiceminister Joanna Scheuring-Wielgus, otwierając wystawę.

O wystawie

Wystawa prezentuje przekrój inwestycji, które zostały zrealizowane w trakcie trwającego 20 lat członkostwa Polski w UE. Za wdrożenie tych projektów od 2007 roku odpowiadało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wśród realizacji są m.in. projekty dotyczące ochrony i renowacji zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO lub Listę Pomników Historii Prezydenta RP, takie jak: Kościół Pokoju w Świdnicy, zespół pocystersko–katedralny w Pelplinie, zespół pałacowo parkowy w Łańcucie. Na wystawie można zobaczyć także światowej klasy sale koncertowe Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach i Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu oraz innowacyjne centra naukowo-kulturalne – EC1 zlokalizowane na ternie dawnej elektrowni łódzkiej czy też „Minikoperniki” w dawnych Młynach Richtera w Toruniu. Wśród prezentowanych inwestycji znajdują się również te związane z naszą historią i tożsamością kulturową, jak budowa Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku czy też renowacja Zamku Ostrogskich w Warszawie, będącego siedzibą Narodowego Instytutu Chopina, oraz Muzeum poświęconego kompozytorowi.

Opisy wszystkich prezentowanych projektów znajdują się na stronie: https://feniks.kultura.gov.pl/wystawa-w-sejmie-kultura-w-rozwoju-20-lat-polski-w-ue/

Korzyści dla polskiej kultury płynące z członkostwa w UE

1. Zmodernizowane i nowoczesne obiekty kulturalne dostępne dla szerokiego grona odbiorców na terenie całego kraju

Dzięki członkostwu Polski w UE dofinansowane zostały projekty dotyczące ochrony zabytków, budowy, rozbudowy i modernizacji muzeów, teatrów, sal koncertowych, bibliotek i centrów kultury, szkół i uczelni artystycznych. Dodatkowo, zakupiono nowoczesne wyposażenie służące wzbogaceniu oferty kulturalno-edukacyjnej, zrealizowano projekty dotyczące zabytkowych parków i ogrodów czy konserwacji i digitalizacji zabytków ruchomych. Zmodernizowana infrastruktura i wzbogacona – dzięki nowym możliwościom – oferta pozwala zapewnić dostęp do wydarzeń kulturalnych odbiorcom nie tylko w dużych miastach, ale także w mniejszych miejscowościach.

2. Godne warunki nauki dla uczniów i studentów szkół i uczelni  artystycznych

Możliwości modernizacji otworzyły się również przed szkołami i uczelniami artystycznymi. Dzięki środkom unijnym wybudowano lub przebudowano obiekty praktycznie wszystkich publicznych uczelni artystycznych w Polsce. Powstały w nich m.in. nowe sale koncertowe i kameralne oraz powierzchnie wystawiennicze.

Dla szkół artystycznych udało się dodatkowo pozyskać fundusze na prace związane z termomodernizacją. Rezultatem przeprowadzonych działań jest nie tylko poprawa jakości pracy i nauki oraz walorów estetycznych budynków, ale także ogromne oszczędności w ich użytkowaniu oraz korzyści związane z ochroną środowiska.

3. Modernizacja archiwów

W latach 2014-2020 zrealizowano również projekt polegający na przygotowaniu dokumentacji dla termomodernizacji archiwów państwowych. Inwestycja obejmująca 27 archiwów państwowych jest realizowana w obecnej perspektywie 2021-2027.

Rozwój infrastruktury kultury dzięki programowi FEnIKS

Polska jest obecnie niekwestionowanym liderem wykorzystania środków UE na kulturę w Europie. Obecnie wdrażany jest Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (tzw. FEnIKS), finansowany z budżetu UE na lata 2021-2027. Realizowane w jego ramach zadania dotyczą wsparcia zabytkowej i niezabytkowej infrastruktury kultury na rzecz tworzenia miejsc integracji społecznej oraz podniesienia atrakcyjności turystycznej zabytków. Mimo zmniejszenia środków przeznaczonych na cały Program, na Priorytet Kultura udało się wynegocjować rekordowe zwiększenie alokacji do 600 mln euro, tj. o 133 mln euro więcej niż w poprzedniej perspektywie finansowej.

W ramach pierwszego naboru wniosków wybrano 13 projektów o łącznej kwocie dofinansowania z UE prawie 470 mln zł. Wśród beneficjentów znalazły się takie instytucje jak: Opera Nova w Bydgoszczy, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Biblioteka Narodowa, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska w Toruniu, Muzeum Narodowe w Krakowie, „EC1 Łódź - Miasto Kultury” w Łodzi, Muzeum Śląskie w Katowicach czy Parafia Ewangelicko-Augsburska pw. Św. Trójcy w Świdnicy.

Pod koniec kwietnia MKiDN uruchomiło kolejny, największy nabór na kwotę 800 mln zł – jego zakończenie planowane jest we wrześniu bieżącego roku.

Z warunkami udziału można zapoznać się na stronie programu FEnIKS: https://feniks.kultura.gov.pl/.