Wybitni artyści i twórcy uhonorowani Złotymi Medalami „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
27.01.2023
„Złoty Medal Gloria Artis to najwyższe wyróżnienie w dziedzinie polskiej kultury, jakie polski rząd w imieniu społeczeństwa przekazuje najwybitniejszym przedstawicielom polskiej kultury za ich zasługi” – powiedział dziś wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas uroczystości wręczenia Złotych Medali „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Najwyższym odznaczeniem uhonorowani zostali: artysta ceramik Marek Cecuła, wydawca i producent filmowy Mirosław Chojecki, malarz Antoni Fałat oraz flecistka i pedagog Jadwiga Kotnowska.
Marek Cecuła
Światowej sławy artysta, ceramik, pedagog i kurator, laureat licznych nagród. Jest twórcą porcelany, która przeszła do historii światowego rzemiosła artystycznego, jednym z artystów, którzy od końca lat 80. przeciwstawiali się skomercjalizowanej produkcji masowej, stawiając na alternatywne połączenia sztuki użytkowej z dekoracyjną. Cechą charakterystyczną jego twórczości jest tworzenie pomostu pomiędzy wzornictwem, rzemiosłem oraz rzeźbą. Początkowo projektował przede wszystkim porcelanę stołową, przy której tworzeniu istotny był dla niego rytuał, ceremonia towarzysząca spożywaniu posiłku. W późniejszych latach odszedł w stronę prac o charakterze konceptualnym.
Prace Marka Cecuły znajdują się w kolekcjach m.in. Le Musee Royal de Mariemont w Belgii, Smithsonian National Museum of Art w Waszyngtonie, Newark Museum of Art, Mint Museum of Craft and Design w Charlotte w Północnej Karolinie, Nordenfjeldske Kunstindustrimuseum w Trondheim w Norwegii, American Craft Museum w Nowym Jorku, Victoria & Albert Museum w Londynie, Carnegie Museum of Art w Pittsburghu, Los Angeles County Museum of Art oraz Museum of Fine Arts w Bostonie.
Mirosław Chojecki
Wydawca i producent filmowy, działacz opozycji w PRL. W roku 1976 założył podziemne wydawnictwo „NOWA” , które wydało poda 100 tytułów literatury pięknej oraz książek z zakresu historii i polityki. Był jedynym w Polsce wydawcą polskiego noblisty Czesława Miłosza i w czasie uroczystości przyznawania nagrody Nobla reprezentował Polskę w Sztokholmie.
Był również członkiem Komitetu Obrony Robotników KOR i pomagał strajkującym w Gdańsku robotnikom drukować biuletyn strajkowy „Solidarność”. Stan wojenny zastał go w Kanadzie, gdzie miał odebrać dar dla NSZZ „Solidarność" w postaci ton papieru. Ponieważ jego nazwisko znalazło się na listach osób internowanych przez komunistów, nie wrócił do Polski. Założył w Paryżu wydawnictwo „Kontakt”, drukujące miesięcznik o tej samej nazwie oraz książki z zakresu literatury pięknej i historycznej, m.in. dzieła Zbigniewa Herberta. Po kilku latach „Kontakt” zaczął też produkcję kaset audio i video, wykorzystując materiały krajowe i emigracyjne. Ponieważ działania „Kontaktu” skoncentrowane były na sprawach krajowych, programy nadawała Wolna Europa, były też potajemnie przekazywane do Polski.
Mirosław Chojecki był także członkiem Biura Zagranicznego „Solidarności” i zajmował się przesyłaniem do Polski sprzętu dla wydawnictw niezależnych.
Po powrocie do kraju w roku 1990 zaczął współpracę z Telewizją Polską, produkując filmy dokumentalne. Po 2005 r. wyprodukował szereg filmów dokumentalnych, realizując misję upowszechniania kultury polskiej. Wyprodukował 42 odcinki filmu pod tytułem „Polskie 100 lat”. Serial dostępny jest na portalu YouTube i ma 10 milionów odsłon.
Jest kawalerem Orderu Orła Białego.
Antoni Fałat
Jeden z najważniejszych żyjących polskich malarzy. Studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Aleksandra Kobzdeja w 1969 roku. Rok po ukończeniu studiów przyłączył się do grona współzałożycieli warszawskiej GRUPY AUT (AUT PICTURA, AUT NIHIL), której program streszczał się w haśle: „polska figuracja, polski styl, polska egzotyka” (tak brzmiał tytuł wystawy pokazanej w 1970 roku w warszawskiej Galerii MDM). Uczestniczył również w ruchu O POPRAWĘ, który na początku lat 70. skupiał grono absolwentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych postulujących odświeżenie języka malarskiego. Większość z nich, podobnie jak sam Fałat, miała się wkrótce związać z nurtem nowej figuracji.
W latach osiemdziesiątych uczestniczył w ekspozycjach i spotkaniach organizowanych w ramach ruchu kultury niezależnej. Od 1992 do 1996 był członkiem Rady Kultury przy Prezydencie Rzeczpospolitej Polskiej. W 1992 roku założył Europejską Akademię Sztuk – pierwszą prywatną szkołę sztuk pięknych o statusie uniwersyteckim, której był rektorem przez ponad 20 lat.
Uprawia malarstwo, rysunek, zajmuje się także grafiką użytkową i tkaniną artystyczną. Jest uznawany za jednego z klasyków polskiego malarstwa drugiej połowy XX wieku o uznanym wkładzie w rozwój polskiej sztuki. Ma na swoim koncie wiele wystaw indywidualnych (ponad 80 krajowych i 11 zagranicznych) oraz zbiorowych (w Polsce ponad 280, na świecie ponad 80).
Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień. Jego prace znajdują się m.in. w zbiorach Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, w Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie, Miejskim Muzeum Sztuki Współczesnej w Gandawie oraz licznych kolekcjach prywatnych w Polsce i na świecie.
Jadwiga Kotnowska
Flecistka i pedagog. Edukację muzyczną rozpoczęła w wieku dziesięciu lat. Przez osiem lat grała na trzech instrumentach: flecie, skrzypcach i fortepianie. Poza studiami w Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie fletu Elżbiety Dastych-Szwarc doskonaliła swe umiejętności pod kierunkiem takich mistrzów jak: Aurèle Nicolet w Szwajcarii oraz Alain Marion i Jean-Pierre Rampal we Francji.
Jest laureatką wielu międzynarodowych konkursów muzycznych. Otrzymała m.in: Srebrny Medal na Konkursie im. Giovanniego Battisty Viottiego w Vercelli we Włoszech (1976 r.), III nagrodę oraz nagrodę specjalną za najlepszą interpretację muzyki francuskiej na Konkursie im. Marii Canals w Barcelonie w Hiszpanii oraz I nagrodę na Konkursie im. Elaine Schaffer w Belveglio we Włoszech (1978 r.), I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Fletowym w Formii we Włoszech, II nagrodę i nagrodę specjalną za interpretację Sonatiny Pierre'a Bouleza na Konkursie im. Królowej Zofii w Madrycie (1979 r.), III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie im. Valentino Bucchiego w Rzymie (1980 r.), Złoty Medal i Grand Prix na Festiwalu Młodych Solistów w Bordeaux (1983 r.).
Dysponuje ogromnym i wszechstronnym repertuarem, począwszy od dzieł epoki baroku po kompozycje pisane współcześnie. Ma na swym koncie wiele prawykonań utworów literatury polskiej i światowej. Po raz pierwszy zaprezentowała polskiej publiczności m.in.: „Concierto Pastorale” Joaquina Rodrigo. Jako pierwsza polska flecistka wielokrotnie wykonywała „Koncert fletowy” oraz „Concerto-Cantatę” Henryka Mikołaja Góreckiego, a także „Koncert fletowy” Krzysztofa Pendereckiego.
Jako solistka koncertowała z czołowymi polskimi orkiestrami, m.in. z Sinfonią Varsovią, Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Orkiestrą Filharmonii Narodowej, Orkiestrą AUKSO, Orkiestrą Polskiego Radia „Amadeus”, Orkiestrą „Wratislavia”. Poza granicami kraju ściśle współpracowała z zespołem kameralnym Ivana Monighettiego, Gulbenkian Orchestra i z Royal Philharmonic Orchestra of Flanders. Występowała w większości krajów europejskich w takich salach koncertowych, jak Tivoli Hall w Kopenhadze, Teatro Real w Madrycie, De Doelen w Rotterdamie, Eisbrijker w Amsterdamie, Shauspielhaus w Berlinie, Berliner Philharmoniker oraz w Stanach Zjednoczonych i in.
Brała udział w wielu międzynarodowych festiwalach, a w Polsce – wielokrotnie – w „Warszawskiej Jesieni”, w Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, Festiwalu Mozartowskim w Warszawie i innych.
Ma w swoim dorobku wiele nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej, dla hiszpańskich, francuskich, szwajcarskich, holenderskich i amerykańskich stacji radiowych oraz nagrań płytowych dla Polskich Nagrań, MDG/Savitor, SEPM Quantum, Scotstown Music i Tonpressu
Od 2000 r. prowadzi mistrzowską klasę fletu w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, a także kursy mistrzowskie, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Malezji, Finlandii, we Francji oraz w Royal College of Music w Londynie.