Wiceminister Jarosław Sellin przypomniał, że historia bytności Ormian na ziemiach polskich sięga lat 40. XIV wieku, kiedy to kolonie ormiańskie znalazły się w granicach Polski w wyniku wypraw zbrojnych Kazimierza Wielkiego na Ruś Halicką.

Już w 1356 r. mniejszość ormiańska skupiona w Kamieńcu Podolskim i we Lwowie uzyskała potwierdzenie swojej autonomii. W 1367 r. król Polski udzielił przywileju biskupowi Grzegorzowi, fundując tym samym Kościół ormiański w Polsce i zapewniając mu jednocześnie wszelkie wolności. Od tego momentu  liczymy też obecność Ormian na Ziemiach Rzeczypospolitej – w  2017 r. świętowaliśmy jubileusz 650 lat oficjalnego życia Ormian w Polsce – przypomniał Jarosław Selin.

Wiceszef resortu kultury podkreślił, że ponad sześć wieków działalności Ormian w Polsce wzbogaciło polską kulturę.

Dzięki ormiańskim rzemieślnikom i kupcom zyskała ona orientalne cechy. W I Rzeczpospolitej znane były ormiańskie wyroby tkackie, kuśnierskie, hafciarskie czy złotnicze. Z ich inspiracji powstawały wspaniale zdobione pasy kontuszowe czy misterne pierścienie i naszyjniki. Charakterystyczne było również ormiańskie malarstwo miniaturowe, służące celom religijnym – powiedział wiceminister Sellin.

Wiceszef resortu kultury podkreślił również rolę Lwowa, w którym funkcjonowała archidiecezja obrządku ormiańskiego, prowadząca liczne przedsięwzięcia kulturalne i społeczne. Na jej czele stał arcybiskup Józef Teodorowicz, dzięki którego staraniom przeprowadzono gruntowną renowację katedry ormiańskiej, ozdobionej malowidłami Jana Henryka Rosena oraz mozaikami Józefa Mehoffera.

Tragiczny czas II wojny światowej przyniósł niepowetowane straty także dla społeczności Ormian polskich, która była eksterminowana zarówno przez sowieckich, jak i niemieckich okupantów.  Duchowieństwo ormiańskie dzięki wystawianiu fałszywych metryk chrztu przysłużyło się w dziele ratowania Żydów – przypomniał Jarosław Sellin.

Odnosząc się do czasów powojennych, wiceminister zauważył, że w wyniku zmian granic Rzeczypospolitej w 1945 r. ludność ormiańska zmuszona była opuścić kresy południowo-wschodnie, ale mimo rozproszenia i utraty kościołów katolicy ormiańscy uratowali swój obrządek, oddając się pod opiekę prymasów Polski.

Przekazując wyrazy uznania dla organizatorów i twórców wystawy, wiceminister Sellin wyraził przekonanie, że zbiory prezentowane na ekspozycji przyczynią się do poznania i promocji historii polskich Ormian.

---

O wystawie

Na wystawie zaprezentowane zostały najważniejsze wydarzenia oraz postaci historyczne zilustrowane odpowiednio dobranymi eksponatami, oraz obrządek ormiański. Zaprezentowano m.in. unikatowe rękopisy, starodruki, kolekcję portretów ksień benedyktynek ormiańskich ze Lwowa, zabytkowe szaty i naczynia liturgiczne. Można także zapoznać się z historią polskich Ormian i ich życiem codziennym.

Wystawa „Skarbnica Polskich Ormian” powstała m.in. dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Organizatorem przedsięwzięcia jest Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich. 

Ekspozycję można oglądać od 9 grudnia w siedzibie Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich przy ul. Świętojerskiej 12 w Warszawie.