Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu

W Jego bogatym i wszechstronnym dorobku ta właśnie karta, związana z formacją strażacką jest szczególna i znacząca. I to tak bardzo, że św. p. dr hab. inż. Mieczysław Cenin, choć nigdy strażakiem nie był, to zapisał się na trwałe w historii polskiego pożarnictwa.
 

Nie do końca odszedł
    Żeby należycie ukazać i ocenić wkład pana Mieczysława w tworzenie tego rozdziału najnowszej polskiej historii, który dotyczy formacji strażackiej, trzeba się cofnąć do burzliwych lat 90 - tych. Kiedy na skutek upadku starych struktur, wszędzie wrzało, a na gruzach starego porządku, kiełkowało nowe życie społeczne i polityczne, we wrocławskiej Komendzie Rejonowej SP na Psim Polu, głos podnieśli ci, których wcześniej okrzyknięto jako wichrzycieli, a którzy teraz zyskali miano reformatorów. I zażądali strażackiej ustawy, argumentując, że choć są związki zawodowe, to bez ustawy tak naprawdę nie mają możliwości dochodzenia swoich praw.

Ustawy strażackie
     Ostatecznie na Zjeździe „Solidarności” powołano zespół do pilotowania tekstu stosownej ustawy dotyczącej straży pożarnej. W skład zespołu weszli praktycy, ale nie tylko ponieważ konieczne było wsparcie ze strony specjalistów od prawa. Tak właśnie rozpoczął się udział dr. hab. inż. Mieczysława Cenina, wówczas pracownika Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego, w pracach zespołu i tworzeniu „ustaw pożarniczych”.
Po latach jeden z ówczesnych członków tego zespołu, wówczas mjr poż. inż. Stanisław Ręcławowicz, który był komendantem rejonowym SP Wrocław – Krzyki, tak wspomina tamten czas.”

Pana Mieczysława poznałem wcześniej, w 1988 r. kiedy rozpoczynał badania naukowe pt. „Zachowanie człowieka w sytuacjach trudnych i stresowych”. Badania poświęcone metodom treningu psychologicznego prowadzono w oddziałach wrocławskiej straży pożarnej. Nawiązaliśmy znajomość, która z czasem przerodziła się w przyjaźń. Zawsze bardzo wysoko go ceniłem, zarówno jako naukowca, jak i przede wszystkim człowieka nierzadko bardzo krytycznie oceniającego rzeczywistość, ale zawsze życzliwego i otwartego na argumenty strony przeciwnej. Do dziś pamiętam jego trafne uwagi w rodzaju: „Problemy wszystkich mogą załatwić tylko wszyscy.”

     W opracowaniu projektu ustawy, oprócz zawodowych strażaków, brała udział grupa naukowców Uniwersytetu Wrocławskiego m.in. Wydziału Prawa i Administracji. Projekt był szeroko konsultowany w Sejmie i ostatecznie 24 sierpnia 1991 r. tzw. ustawy pożarnicze zostały przez Sejm RP uchwalone. W historii polskiego pożarnictwa nastąpił zasadniczy przełom.
Tymczasem Cenin nadal rozwijał swoją współpracę z powstałą Państwową Strażą Pożarną m.in. tworząc projekt Systemu Psychologicznego Wsparcia na Dolnym Śląsku. Ale nie tylko, ponieważ jego zainteresowania naukowe obejmowały szeroko rozumianą problematykę bezpieczeństwa.

Zajmował się m.in. podyplomowym kształceniem kadry kierowniczej i dowódczej w farmacjach mundurowych – wojsku, obronie cywilnej, policji i PSP. Po zatrudnieniu w Wyższej Szkole Oficerskiej im. T. Kościuszki we Wrocławiu, m.in. prowadził prace badawcze nt. psychologii walki i dowodzenia.
Św.p. dr hab. inż. Mieczysław Cenin, to z uwagi na szerokie spektrum zainteresowań, postać niejednoznaczna. Jako inżynier, absolwent Politechniki Poznańskiej, może zostać łatwo „zaszufladkowany” do grona „ścisłowców”. Zwłaszcza, że przez wiele lat był konstruktorem, którego prace były wysoko oceniane. Ale doktorat zrobił już na Uniwersytecie Adam Mickiewicza jako… humanista. W pracy doktorskiej podjął problematykę psychologii inżynierskiej.

W ogóle cechą charakterystyczną Pana Mieczysława było umiejętne łączenie zagadnień ścisłych z humanistycznymi.  Łączył umiejętnie te dwie cechy m.in. projektując i kierując produkcją automatycznych systemów zabezpieczających życie załóg czołgów i samolotów, a także w psychologicznym przygotowaniu załóg do długotrwałych lotów kosmicznych w ramach programu Interkosmos. O tym, że były to prace cenne naukowo, świadczy m.in. setka artykułów naukowych, które opublikował. Jego prace były też referowane na konferencjach naukowych na Uniwersytecie w Heidelbergu oraz Cambridge i w Osace.
Swój bogaty dorobek twórczy i naukowy, a także liczne pogłębione przemyślenia, dr hab. inż. Mieczysław Cenin zawarł m.in. w wydanych dziewięciu książkach.

Najważniejsze publikacje książkowe:

• Trening psychologiczny. Analiza efektywności w trudnych sytuacjach zadaniowych (1993), 
• Z zagadnień psychologii inżynieryjnej. Przystosowanie technicznych środków pracy do człowieka (1994),
• Psychologia wojskowa. Teoria i praktyka (1988) – pierwszy nie socjalistyczny podręcznik psychologii wojskowej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz późniejsze moje opus magnum:
• Prawia- mit dziejotwórczy. Systemowa teoria kultury (2013)
• Prawia. Przepis na uprawianie świata (2014).

 
Lech Lewandowski