Polska na Litwie

W sobotę, 6 lipca br. Senacka delegacja pod przewodnictwem marszałek Małgorzaty Kidawy-Błońskiej wzięła udział w uroczystym podniesieniu flagi Republiki Litewskiej przed Pałacem Prezydenckim z okazji Dnia Państwowości Litwy – Rocznicy Koronacji Króla Mendoga, a następnie w obchodach Litewskiego Święta Pieśni – jednego z najważniejszych świąt państwowych w tym kraju. W uroczystościach uczestniczyli również senatorowie Bogdan Borusewicz, Barbara Zdrojewska i Andrzej Pająk, koordynator do spraw Polonii i Polaków za granicą Robert Tyszkiewicz, ambasador Polski w Wilnie Konstanty Radziwiłł, oraz rektor Uniwersytetu w Białymstoku Robert Ciborowski. Do wspólnego świętowania prezydent Republiki Litewskiej Gitanas Nausėda i przewodnicząca litewskiego Sejmu Viktorija Čmilytė-Nielsen zaprosili również innych zagranicznych gości, w tym m.in. prezydenta Republiki Estonii Alarsa Karisa, wiceprzewodniczącą Rady Najwyższej Ukrainy Ołenę Kondratiuk, a także delegację Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Po uroczystościach marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska na zaproszenie przewodniczącej litewskiego Sejmu Viktorii Čmilytė-Nielsen przybyła na spotkanie w gmachu Seimasu. Rozmowy dotyczyły m.in: wsparcia militarnego i politycznego Ukrainy, sytuacji mniejszości polskiej na Litwie i planach rozwoju współpracy bilateralnej. Kilka godzin wcześniej doszło do spotkania w formacie trójkąta lubelskiego przewodniczących parlamentów Polski, Litwy i Ukrainy z udziałem wiceprzewodniczącej Rady Najwyższej Ukrainy Ołeny Kondratiuk.

Wcześniej marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska wraz z delegacją złożyła wieńce przy pomniku upamiętniającym operację „Ostra Brama” w 80. rocznicę podstępnego aresztowania Sztabu Wileńskiego Armii Krajowej przez radzieckie NKWD, a także przed Pomnikiem Katyńskim w Boguszach na Wileńszczyźnie. W swoim wystąpieniu marszałek Senatu przypomniała, że „obrońcy ziemi wileńskiej w lipcu 1944 r. – nie licząc się z konsekwencjami – chwycili za broń. (…) Czynem chcieli pokazać nadchodzącej sowieckiej armii, kto jest na Wileńszczyźnie gospodarzem”. „Polscy żołnierze w operacji «Ostra Brama» ofiarą ze swej krwi udowodnili, że miłość do ojczystej ziemi jest ważna i wielka. Mimo że było ich mniej i byli gorzej uzbrojeni od przeciwnika, to w godzinie próby pokazali prawdziwą odwagę i męstwo. Pamiętajmy o bohaterach” – dodała Małgorzata Kidawa-Błońska. „Tamte wydarzenia udowadniają, jak działa autorytarny reżim oparty na kulcie jednostki i nienawiści do innych narodów. Nawet jeśli zmienia się jego fasada, to w środku pozostaje taki sam, w działaniu uciekając się do kłamstwa, zdrady i podstępu” – podkreśliła Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, zwracając uwagę, że geopolityczny kontekst ówczesnych zdarzeń pozostaje niestety ciągle aktualny. Marszałek zaznaczyła, że po 80 latach od podstępnego aresztowania Sztabu Wileńskiego AK jesteśmy zobowiązani do przekazania młodemu pokoleniu pamięci o tym, co się wtedy stało. „Spotykamy się (…) tutaj, aby oddać hołd wszystkim żołnierzom Armii Krajowej, największej podziemnej organizacji w okupowanej Europie" – dodała.

Wcześniej tego dnia marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska oraz Viktorija Čmilytė-Nielsen uczestniczyły w uroczystości otwarcia w Wilnie nowej siedziby Filii Uniwersytetu w Białymstoku, działającej na Litwie od 2007 r. W uroczystym otwarciu gmachu wzięli udział także m.in. przewodniczący senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, senator Bogdan Borusewicz, senatorowie Barbara Zdrojewska i Artur Pająk, koordynator do spraw Polonii i Polaków za granicą Robert Tyszkiewicz, ambasador RP w Wilnie Konstanty Radziwiłł, a także rektor Uniwersytetu w Białymstoku Robert Ciborowski.

„Nic tak ludzi nie łączy jak nauka, kultura i szkoła. A uniwersytet kształtuje ludzi, którzy w przyszłości będą decydowali o tym, jakie będą nasze kraje” – powiedziała Małgorzata Kidawa-Błońska podczas uroczystości otwarcia gmachu. „To dla mnie bardzo ważny dzień, bo dzień, kiedy otwiera się szkołę, jest zawsze dniem szczęśliwym, ale otwarcie uniwersytetu – i to tak pięknego i nowoczesnego – to naprawdę wielkie szczęście” – podkreśliła marszałek Senatu. W jej przekonaniu, „to pokazuje, że polskie szkolnictwo wyższe jest na wysokim poziomie i że mamy ciekawe ośrodki naukowe i badawcze”, które są dobrze przyjmowane za granicą. „Liczę, że powstanie mocny ośrodek edukacyjny na Litwie. To duży sukces, którym możemy się pochwalić” – powiedziała marszałek Senatu.

„Bardzo się cieszę, że mogę wziąć udział w tak ważnym wydarzeniu. Otwarcie nowej siedziby Filii Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie ułatwi Polakom mieszkającym poza granicami naszego kraju studiowanie na polskich uczelniach. Jest to bardzo dobry krok i mam nadzieję, że takich inicjatyw będzie więcej” – podkreśliła marszałek w rozmowie z Polską Agencją Prasową.

Dziekan Filii Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie Jerzy Halicki opowiedział, że w nowym budynku uniwersyteckim do dyspozycji studentów i wykładowców jest ponad trzy tysiące metrów kwadratowych. Zwiększone możliwości lokalowe pozwolą na kształcenie ponad trzystu studentów, a także na to, by w budynku miało swoją siedzibę Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy. „Uważamy, że naszą powinnością jest zapewnienie bazy

W piątek, 5 lipca, delegacja złożyła wieńce przy Mauzoleum Matki i Serca Syna oraz w Kaplicy Powstańców Styczniowych na Cmentarzu na Rossie.

„Wierzę, że te wszystkie trudne sprawy i problemy, które was tutaj spotykają, da się załatwić, jeżeli będziecie chcieli wspólnie to rozwiązać. Mając takie zaplecze, takich ludzi i taką moc, wierzę, że przy naszym wsparciu, jeżeli spotkamy się za jakiś czas, to będziemy mogli powiedzieć, że kolejna sprawa została załatwiona” – powiedziała do rodaków na spotkaniu w Domu Kultury Polskiej marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska. Poruszone zostały problemy, z którymi zmagają się Polacy na Litwie, w tym między innymi te dotyczące polskiego szkolnictwa na Wileńszczyźnie oraz pisowni nazwisk w oryginale. Marszałek zaznaczyła, że wszystkie poruszone sprawy są bardzo istotne. „Ważna jest edukacja, kultura oraz możliwość używania języka polskiego w instytucjach tam, gdzie mieszka najwięcej naszych rodaków”. Marszałek zwróciła też uwagę, że około 20 mln Polaków mieszka poza granicami kraju. „Dlatego liczę na to, że ta współpraca między państwem a Senatem będzie się dalej układała bardzo dobrze. Bo marszałkowie się zmieniają, ale ta chęć opieki nad Polonią jest i pozostanie” – dodała marszałek Senatu. Wydarzenie poprzedził występ litewskich laureatów Międzynarodowego Konkursu Piosenki „Do słów Agnieszki Osieckiej”.
 

Komunikat Centrum Informacji Senatu

fot. Tomasz Paczos, Kancelaria Senatu