Polska na Litwie

Prezentacji towarzyszyła dyskusja dotycząca publikowanych dokumentów z udziałem redaktora naukowego tomu Piotra Długołęckiego (PISM), dyrektora Muzeum Żydowskim im. Gaona w Wilnie dr Simonasa Strelcovasa, badaczki z Uniwersytetu SWPS dr Olgi Barbasiewicz, badacza, pracownika Muzeum-Domu Sugihary dr Linas Venclauskas. Dyskusję moderował dr Andrzej Pukszto, z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie.

Ambasador RP na Litwie Urszula Doroszewska podkreśliła, że z dokumentów wynika, że polscy dyplomaci, często stawiani przed trudnymi wyborami i niechęcią krajów neutralnych i sprzymierzonych do przyjęcia Żydów, robili jednak wszystko, by uchronić ich przed tragicznym losem.

"Tom kreśli barwny obraz tego, że akcja pomocowa była systemową i jedną z najważniejszych polityk Rządu RP na uchodźstwie." - dodała Ambasador Doroszewska.

 

Tom W obliczu Zagłady. Rząd RP na uchodźstwie wobec Żydów 1939-1945 jest publikacją towarzyszącą serii wydawniczej Polskie Dokumenty Dyplomatyczne. Zawiera on 554 archiwalne dokumenty (jak i wiele innych cytowanych w przypisach), które ilustrują działania polskiego rządu na uchodźstwie wobec ludności żydowskiej w czasie drugiej wojny światowej.

Prezentowane archiwalia ukazują systemowość i masowy charakter działań polskiej służby dyplomatyczno-konsularnej w sprawie pomocy i ratowania Żydów, podejmowanych we wszystkich fazach wojny. Przybliżają aktywność zarówno prezydenta, premiera, jak i poszczególnych ministerstw i urzędów, lecz przede wszystkim ukazują stałą pracę polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych oraz przedstawicielstw pomocowych Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej i Polskiego Czerwonego Krzyża.

Udokumentowane w tomie działania pozwalają na postawienie tezy, że polscy urzędnicy i dyplomaci zorganizowali jedną z największych akcji pomocy Żydom przeprowadzonych przez służby dyplomatyczne jakiegokolwiek kraju w czasie II wojny światowej. 

 

Fot. Bartosz Frątczak