Narodowe
Centrum Krwi

Kto może oddawać krew?

Krew lub jej składniki mogą oddawać osoby od 18 do 65 roku życia, które ważą co najmniej 50 kilogramów. Stan zdrowia krwiodawcy powinien odpowiadać niezbędnym wymaganiom zdrowotnym, aby pobranie krwi nie wywołało ewentualnych ujemnych skutków dla jego stanu zdrowia lub stanu zdrowia przyszłego biorcy.

Czym jest krew rzadkiej grupy?

jest to krew, na której składnikach morfotycznych nie występują antygeny stwierdzane u więcej niż 99% populacji ludzkiej i przez to trudno osiągalna dla biorców z alloprzeciwciałami skierowanymi do antygenów, a także krew dla pacjentów z przeciwciałami skierowanymi do kilku antygenów, której częstotliwość występowania jest niższa niż 1%.

Ile krwi pobiera się jednorazowo i jak długo to trwa?

Jednorazowo pobiera się tylko 450 ml pełnej krwi. Samo pobranie trwa zwykle 8 -10 minut. Należy do tego doliczyć czas konieczny na wypełnienie ankiety, rejestrację, badania i wywiad lekarski. Ponadto można również oddać poszczególne składniki krwi metodą aferezy. W przypadku oddania osocza stosowana jest metoda plazmaferezy, natomiast w przypadku oddania elementów komórkowych krwi wykorzystywana jest metoda trombaferezy (pobierane są płytki krwi) oraz metoda leukaferezy (pobierane są krwinki białe).

Kto potrzebuje krwi od drugiego człowieka?

Krew i jej składniki podawane są głównie osobom, u których występują braki krwi i jej składników. Braki te mogą wystąpić w wyniku wypadku albo zabiegu operacyjnego, zaburzeń krzepnięcia, po oparzeniach i urazach, a także u pacjentów z chorobami rozrostowymi i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii oraz u pacjentów wymagających transplantacji lub zabiegów kardiochirurgicznych.

Kiedy krew jest najbardziej potrzebna?

Niedobory krwi i jej składników występują okresowo w ciągu całego roku, a najdłużej utrzymują się w okresie wakacyjnym. Jest to spowodowane między innymi większą liczbą wypadków oraz faktem, że krwiodawcy przebywają w tym okresie na urlopach. Jednak zapotrzebowanie na krew występuje przez cały rok.

Czy oddanie krwi spowoduje przymus oddawania krwi w przyszłości?

Nie. Ani jednorazowe, ani wielokrotne oddawanie krwi nie powoduje, iż trzeba to powtarzać już do końca życia. Organizm nie produkuje więcej krwi, niż potrzebuje. Jednorazowe oddanie krwi wywiera taki sam wpływ na jej produkcję jak: krwawienie z nosa, skaleczenie w palec czy miesiączka.

Jeśli badania wykryją u mnie zakażenie, to czy zostanę zawiadomiony?

Tak. Jeżeli wyniki testów markerów zakaźnych są dodatnie, dawca jest o tym powiadamiany osobiście przez lekarza, otrzymuje przy tym wyniki badań i skierowanie do lekarza specjalisty.

Czy można otrzymać wyniki wykonanych badań?

Wszystkie wyniki badań wykonanych przy okazji oddania krwi dawca może bezpłatnie odebrać w kilka dni po pobraniu (także wyniki badań wirusologicznych i odczynu kiłowego).

Jakie badania są wykonywane u krwiodawców?

Przy każdym oddaniu krwi u krwiodawcy wykonuje się rutynowo następujące badania:

• stężenie hemoglobiny,
• test kiłowy,
• antygen HBs, DNA-HBV, przeciwciała anty-HCV, RNA HCV, przeciwciała anty-HIV oraz RNA HIV,
• grupę krwi układu ABO,
• grupę krwi układu Rh, a przy kolejnych donacjach również inne układy grupowe,
• przeciwciała.

U osób systematycznie oddających krew dodatkowo raz w roku oznacza się morfologię krwi i wzór odsetkowy krwinek białych (tzw. rozmaz).

Czy jeżeli nie znam swojej grupy krwi mogę oddać krew?

Tak - cenna jest każda grupa krwi, a ośrodek dokonujący pobrania tak czy inaczej oznaczy grupę krwi dawcy.

Czy wszystkie grupy krwi są pożądane?

Wszystkie grupy krwi są potrzebne, bo istnieją biorcy o różnych grupach. Z użytecznego punktu widzenia najbardziej oczekiwana jest krew grupy O RhD- (ujemne), ponieważ w nagłych wypadkach, przy braku krwi właściwej grupy, może być przetoczona każdemu biorcy. Problem polega na tym, że jest to jedna z rzadziej występujących grup krwi. Posiada ją zaledwie ok. 7 proc. Polaków. Statystyka ta jest podobna na całym świecie - odsetek takich osób waha się pomiędzy 4-9% w różnych społeczeństwach.

Jak często mogę oddawać krew?

W zależności od metody pobrania:

• krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet, przy czym przerwa pomiędzy kolejnymi donacjami nie może być krótsza niż 8 tygodni
• osocze (metoda plazmaferezy automatycznej) - od jednego dawcy w okresie roku osocze można pobrać maksymalnie 33 razy, przy czym przerwa pomiędzy poszczególnymi donacjami nie może być krótsza niż 2 tygodnie,
• zabiegi pobrania płytek krwi (trombaferezy) mogą być wykonywane nie częściej niż co 2 tygodnie,
• przerwa pomiędzy dwoma kolejnymi oddaniami jednostki koncentratu krwinek czerwonych (KKCz) metodą erytroaferezy jest taka sama jak w przypadku pobrania krwi pełnej.

Jakie są rodzaje donacji?

Można oddać krew pełną lub jedynie niektóre jej składniki.
Metody pobierania krwi:

• metoda konwencjonalna – dawca oddaje krew pełną w ilości 450 mililitrów (w odstępach minimum 8 tygodni),
• metoda aferezy – dawca oddaje tylko wybrane elementy komórkowe krwi (krwinki czerwone – erytroafereza, płytki – trombafareza, osocze – plazmafereza, granulocyty – rodzaj krwinek białych – leukafareza).

Czy oddawanie krwi uzależnia?

Żadne badania naukowe nie potwierdziły szkodliwości długotrwałego i regularnego oddawania krwi.

Czy oddawanie krwi jest bezpieczne i nie szkodzi zdrowiu?

Oddawanie krwi jest bezpiecznym procesem. Na wszystkich etapach oddawania krwi używa się wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku, w związku z czym, nie grozi zakażeniem czynnikami chorobotwórczymi przenoszonymi drogą krwi. Oddawanie krwi nie szkodzi również zdrowiu. Jeśli istnieje jakiekolwiek podejrzenie, że oddanie krwi może spowodować jakiekolwiek niedogodności u krwiodawcy, wówczas taka osoba nie może oddać krwi – jest czasowo lub na stałe dyskwalifikowana. Takiej sytuacji może zapobiegać ankieta, w której potencjalni krwiodawcy odpowiadają na pytania odnośnie swojego stanu zdrowia – trzeba ją jednak uczciwie wypełnić.

Dlaczego krwi nie można wyprodukować w laboratorium?

Pomimo trwających intensywnych badań nad wytworzeniem syntetycznej krwi, dotychczas naukowcy nie opracowali metody pozwalającej na wyprodukowanie krwi w warunkach laboratoryjnych. Nie są dostępne sposoby przemysłowego pozyskania składników krwi, więc jedynym sposobem na pozyskanie krwi, jest jej oddawanie.

Ile warta jest jedna donacja krwi?

Jest ona warta tyle, ile uratowane dzięki niej życie i zdrowie, czyli jest bezcenna. Z punktu widzenia biorcy wartość krwi jest nieprzeliczalna na pieniądze, gdyż oddawanie krwi jest czynem bezinteresownym.

Jakie są powody, dla których ludzie oddają krew?

Krwiodawcy deklarują, że oddawanie krwi daje ogromną satysfakcję z tego, iż mogą uratować zdrowie i życie drugiemu człowiekowi. Bardzo często podkreślają również, że najważniejsza jest świadomość bezinteresownej pomocy drugiej osobie, gdyż człowiek jest jedynym źródłem leku, którego w żaden sposób nie można wyprodukować.