Poland in the Netherlands

Geschiedenis

Ofschoon officiele diplomatieke relaties tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Polen pas in 1919 werden aangegaan, reiken de wederzijdse contacten via gezanten en ambassadeurs terug naar de helft van de 16e eeuw. Vanaf die tijd tot de Derde Poolse Deling spreken bronnen over maar liefst 30 gezanten/ambassadeurs in het Koninkrijk der Nederlanden.

Na het herwinnen door Polen van haar onafhankelijkehijd, werden op 4 juli 1919 officieel wederzijdse diplomatieke betrekkingen aangegaan. Op die dag machtigde koningin Wilhelmina de minister van Buitenlandse Zaken Herman van Karnebeek om de Poolse premier en minister van Buitenlandse Zaken, Ignacy Jan Paderewski, te informeren over de officiele erkenning door Nederland van de onafhankelijke nieuwe Poolse staat.  Aan het hoofd van het Poolse gezantschap in het Koninkrijk der Nederland stond chargé d'affaires ad interim Jan Włodek, die op 13 september 1919 de geloofsbrieven aanbood.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen Poolse soldaten actief deel aan de bevrijding van Nederlandse steden (met name de 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade onder bevel van generaal Sosabowski in operatie Market Garden en de 1e Poolse Pantserdivisie onder generaal Maczek in Breda).

Na 1945 en de invoering van een communistisch systeem in Polen, werden de officiele Pools-Nederlandse betrekkingen tot een minimum teruggebracht, maar de culturele uitwisseling bleef intensief. Genoemd dient te worden het grote maatschappelijke en politieke engagement In de jaren ’80 met betrekking tot  „Solidarnośc” en het sterke verzet tegen de invoering van de staat van beleg in Polen (o.a. de actie Een pak van je Hart voor Polen, een konvooi met 120 vrachtwagens met geschenken van de Nederlandse bevolking voor Polen. Na 1989 heeft Nederland zich actief ingezet met de ondersteuning van een nieuwe, democratische regering in Polen en de toetreding van Polen tot de NAVO en de EU.

Politieke samenwerking gedurende de Derde Poolse Republiek

Het jaar 2019 markeert het 100-jarige jubileum van de bilaterale diplomatieke betrekkingen tussen Polen en Nederland. Het is tevens een belangrijk jaar in verband met de 75e herdenking van de bevrijding van Nederland, waarin Poolse soldaten actief hebben deelgenomen in de strijd tegen de Duitse bezetter en de bevrijding van dit land. Hoewel de gezamelijke geschiedenis een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van de Pools-Nederlandse betrekkingen is de politieke samenwerking evenzeer van belang, ondersteund door een dynamische agenda van ontmoetingen. Dit wordt bevorderd door overeenstemming van standpunten op veel onderwerpen op de Europese agenda (bijv. focus op de ontwikkeling van de interne markt en de digitale agenda, energiezekerheid, het belang van samenwerking tussen de EU en de NAVO) en internationaal (bijv. samenwerking op het gebied van non-proliferatie en als onderdeel van de Veiligheidsraad in 2018 toen beide landen niet-permanente leden waren). Een belangrijk mechanisme voor bilateraal overleg is de Utrecht-conferentie, die in 1999 door de ministers van Buitenlandse Zaken van Polen en Nederland is ingesteld, voornamelijk ter ondersteuning van de integratie van Polen met de EU en de ontwikkeling van bilaterale betrekkingen. Tegenwoordig dienen de jaarlijkse sessies van de Utrechtse conferentie, voor veranderingen in Polen en Nederland, om de samenwerking tussen de ministeries van beide landen op het gebied van politieke, economische, sociale of defensiezaken te verdiepen, in het bijzonder in de context van de EU. Deze conferentie diende als voorbeeld voor de conferenties van Skopje, Tiblisi en Belgrado. De XXVIII-editie vond in oktober 2018 plaats in Polen, gecombineerd met overleg tussen de ministers van Buitenlandse Zaken. Aanvullend op de Pools-Nederlandse dialoog bestaat er sinds 2009 de Professor B. Geremek-lezing. Er zijn ook veel studiebezoeken en expertbijeenkomsten. 

De economische contacten ontwikkelen zich ook goed - in 2018 bedroeg de wederzijdse handelsomzet meer dan EUR 18 miljard, en Nederland is de grootste buitenlandse investeerder in Polen, waar het in totaal meer dan EUR 34 miljard investeerde. Sinds 2017 is de grootste Poolse investering in Nederland de frisdrankblikjesfabriek van de Canpack Group in Helmond, met een waarde van meer dan 100 miljoen euro. De Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych (TZMO Benelux, met hoofdkantoor in 's-Hertogenbosch) is een andere belangrijke speler op de lokale markt geworden en levert aan 30% van de Nederlandse ziekenhuizen haar producten. De ontwikkeling van economische contacten en de bevordering van investeringsmogelijkheden in Polen worden gediend door tal van gezamenlijke initiatieven, waarvan de belangrijkste de organisatie was van het Pools-Nederlandse Business Forum in Den Haag in april 2019 met deelname van onder andere de Minister van Technologie van de Republiek Polen, Jadwiga Emilewicz, bijgewoond door ongeveer 150 ondernemers. Een belangrijk element van de bilaterale banden is de Poolse diaspora - volgens geschatte gegevens wonen en werken meer dan 300.000 Polen  in Nederland. Polen die bijdragen aan de ontwikkeling van de economie.

Links:
Bureau voor Buitenlandse Handel (ZBH) in het Koninkrijk der Nederlanden

Formeel begon de culturele samenwerking tussen Polen en Nederland op 22 augustus 1967 met de ondertekening van de "Culturele overeenkomst tussen de regering van de Poolse Volksrepubliek en de regering van het Koninkrijk der Nederlanden." De overeenkomst omvatte samenwerking op het gebied van onderwijs, cultuur en wetenschap. De formele samenwerking werd gecoördineerd door de Gezamenlijke Commissie bestaande uit leden van beide landen die toezicht hielden op de naleving van de bepalingen van de overeenkomst. Tegenwoordig zijn de belangrijkste aandachtsgebieden van diplomatieke posten het promoten van Poolse culturele instellingen, culturele evenementen en individuele kunstenaars en artiesten in Nederland. Daarnaast promoten we het Poolse historische en politieke denken. Wij ondersteunen activiteiten gericht op het bevorderen van toerisme, sport, onderwijs en de Poolse taal. Daarnaast ondersteunen we de ontwikkeling van de PL-NL culturele samenwerking door evenementen op het gebied van publiek-culturele diplomatie met Nederlandse instellingen mede te organiseren, waardoor de Nederlandse samenleving bekend wordt met de Poolse cultuur en geschiedenis.

De ambassade werkt regelmatig samen met Nederlandse universiteiten en hogescholen, waaronder de UvA in Amsterdam, de Universiteit van Utrecht, de Universiteit van Leiden, de Haagse Hogeschool en de TU Delft. De ambassade is participant of medeorganisator van culturele evenementen, vergaderingen, lezingen en congressen. De consulaire afdeling van de ambassade zorgt ook voor regelmatig contacten en goede relaties met Poolse wetenschappers en specialisten die in Nederland tijdelijk of voor langere tijd woonachtig zijn.