Poland in the Netherlands

Dames en heren,

Vandaag is het 77 jaar geleden dat de Opstand in het getto van Warschau uitbrak. Het getto was gebouwd door de Duitse autoriteiten in de bezette stad en diende het Derde Rijk als een instrument voor de doelbewuste operatie om de hele Joodse bevolking in Europa uit te moorden. De tragische omstandigheden in het getto, de honger en de infectieziekten hebben de inwoners gedecimeerd, net zoal de Duitse vernietigingskampen Auschwitz, Majdanek, Treblinka of Sobibór.

Op 19 april 1943 stond een handvol heroïsche inwoners van het getto van Warschau op, om te vechten tegen de Duitse bezetter. Slecht bewapend, hongerig en uitgeput door vervolgingen, besloten de verdedigers de nazi-vernietigingsmachine het hoofd te bieden. Hun strijd was geen strijd om de overwinning of om te overleven. Ondanks de enorme meerderheid aan Duitse troepen, was het een gebaar van wanhoop en een tragische, eenzame reactie op de nazi-genocide. Het is de geschiedenis ingegaan als een symbool van strijd om de menselijke waardigheid.

Op 16 mei 1943 werd de Grote Synagoge opgeblazen, in opdracht van de belangrijkste getto-folteraar, SS-generaal Jurgen Strop, wat het laatste hoofdstuk van de geschiedenis van het getto van Warschau was. Herinnerend aan de geschiedenis van het getto en de opstand van april, wil ik hulde brengen aan zijn heroïsche strijders en slachtoffers van nazi-misdaden.

Elk jaar delen vrijwilligers in Warschau gele, papieren narcissen uit, die symbool staan voor de herinnering aan de opstand. Als onderdeel van de campagne "Met elkaar verbonden door herinneringen", zetten ze de traditie voort om deze bloemen te plaatsen bij het Monument voor de gettohelden door de laatste leider van de Joodse strijdorganisatie, Marek Edelman.

Samen met andere vertegenwoordigers van de Poolse autoriteiten roep ik de herinnering op aan de heroïsche opstand van de getto-strijders die tegen alle hoop in vochten. Binnenkort krijgt de herdenking ook een nieuwe vorm, dankzij de oprichting van het Warschau Getto Museum, zoals in november 2017 al besloten was door de toenmalige vice-premier en minister van Cultuur Piotr Gliński. Het hoofdkantoor van het museum wordt het gebouw van het voormalige kinderziekenhuis Bersohn en Bauman in Warschau. Momenteel zijn er verschillende tijdelijke buitententoonstellingen voorbereid en wordt er gewerkt aan een permanente tentoonstelling. De opening van het museum is gepland voor 2023, exact 80 jaar na de uitbraak van de getto-opstand. 
In samenwerking met het Polin Museum voor de Geschiedenis van Joden in Polen, zullen beide instellingen de geschiedenis van de aanwezigheid en uitroeiing van de Joodse bevolking in Polen onderzoeken en herinneren.

Glorie aan de helden!

Marcin Czepelak