Polska w Niemczech

7 grudnia br. we współpracy z Telewizją Biełsat, Fundacją Strefa Solidarności, Instytutem Pileckiego i Instytutem Polskim, stowarzyszeniem Białorusinów w Niemczech RAZAM i Federalnym Urzędem Spraw Zagranicznych – Ambasada RP w Berlinie zorganizowała wydarzenie z okazji 15-lecia Telewizji Biełsat. W sali kinowej przy Unter den Linden 2 (Zeughauskino, Deutsches Historisches Museum) przypomnieliśmy o losie białoruskich dziennikarzy w związku z Międzynarodowym Dniem Walki z Bezkarnością za Przestępstwa wobec Dziennikarzy i Międzynarodowym Dniem Praw Człowieka. Wspomnieliśmy także Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy, które w 2022 roku otrzymało Międzynarodową Nagrodę Wolności Prasy UNESCO im. Guillermo Cano.

Zasadniczym filarem programu była światowa premiera filmu dokumentalnego w reż. Mariusza Pilisa "BIEŁSAT. Misja: wolność" (58 minut), który przedstawia trudną pracę mediów w Białorusi na przykładzie Biełsatu oraz dwóch jego dziennikarek aresztowanych i skazanych przez reżim Białoruski (Daria Czulcowa i Kaciaryna Andrejewa).

Projekcję poprzedziły wystąpienia Ambasadora RP Dariusza Pawłosia oraz Matthiasa Lüttenberga – Pełnomocnika ds. Europy Wschodniej, Kaukazu i Azji Centralnej w Federalnym Urzędzie Spraw Zagranicznych. Po filmie odbyła się dyskusja panelowa z udziałem: Agnieszki Romaszewskiej-Guzy – dyrektor Biełsatu, Darii Czulcowej - 25-letniej dziennikarki Biełsatu skazanej na dwa lata łagru, laureatki nagrody PRIX EUROPA "European Journalist of 2021",  Christiana Mihra – szefa niemieckiego oddziału Reporterów bez Granic (Reporter ohne Grenzen) oraz Ingo Petza – założyciela portalu wiedzy o Białorusi i Rosji www.dekoder.org. Moderowała Hanna Radziejowska – dyrektor Instytutu Pileckiego w Berlinie.

W przemówieniu otwierającym Ambasador RP Dariusz Pawłoś mówił o polskiej polityce wobec Białorusi, w tym o dramacie więźniów politycznych, m.in. polskiego dziennikarza i działacza polonijnego z Grodna Andrzeja Poczobuta. Wysoki przedstawiciel niemieckiego MSZ Matthias Lüttenberg podkreślił, że wolność słowa to filar demokracji, a BY jako członek ONZ i państwo uczestniczące OBWE zobowiązała się do przestrzegania wartości demokratycznych. Niestety, dziennikarze w Białorusi karani są coraz dłuższymi karami więzienia, a warunki w więzieniach stają się coraz cięższe. Dziennikarzom za przekazywanie prawdy o sytuacji w BY stawia się zarzut zdrady stanu. Wyraził podziękowanie dla PL za wspieranie wolnego dziennikarstwa poprzez TV Biełsat. Przedstawił też niemieckie zaangażowanie w tym obszarze.

W dyskusji panelowej Agnieszka Romaszewska-Guzy przypomniała początki stacji oraz wysiłek włożony w zdobywanie finansowania i przekonywanie decydentów politycznych. Podkreśliła, że Biełsat z powodzeniem przeszedł ewolucję w kierunku wielokanałowej platformy telewizyjno-internetowej, która produkuje i publikuje treści, także w języku rosyjskim, dla wielomilionowej widowni na całym obszarze dawnego ZSRR. Kanał Biełsatu na YT ma 450 tys. subskrybentów. Christian Mihr docenił rolę Biełsatu jako ośrodka białoruskiego dziennikarstwa na uchodźstwie. Zdecydowanie poparł zawarty w filmie apel wiceministra spraw zagranicznych Marcina Przydacza, aby inne państwa zachodnie włączyły się w finansowanie tego nadawcy. Poruszył też wątek wiz humanitarnych dla dziennikarzy, stwierdzając, że Polska może być w tym zakresie przykładem dla innych stolic. Ingo Petz zauważył, że do niedawna w niemieckich mediach bardzo trudno było publikować na temat Białorusi, gdyż brakowało zainteresowania jak i umiejętności zrozumienia narracji innej niż rosyjska – po agresji rosyjskiej na Ukrainę zaczęło się to zmieniać. Przyznał, że w nauczaniu szkolnym w RFN istnieją poważne deficyty, jeśli idzie o historię Europy Środkowo-Wschodniej.

Polecamy lekturę wywiadu z Agnieszką Romaszewską-Guzy i Darią Czulcową, który ukazał się 10 grudnia br. w dzienniku Berliner Zeitung: https://www.berliner-zeitung.de/mensch-metropole/15-jahre-belsat-wie-ein-sender-sich-fuer-die-demokratie-in-belarus-einsetzt-li.296323