Obchody 78. rocznicy wyzwolenia KL Ravensbrück i KL Sachsenhausen
28.04.2023
Centralne uroczystości upamiętniające na terenie dwóch największych niemieckich obozów koncentracyjnych zlokalizowanych w Brandenburgii zostały przygotowane przez Miejsce Pamięci i Przestrogi Ravensbrück oraz Miejsce Pamięci i Muzeum Sachsenhausen. Z uwagi na znaczenie obu miejsc dla polskiej historii oraz wolę upamiętnienia polskich więźniów – mężczyzn, kobiet i dzieci, przedstawicieli różnych grup społecznych oraz zawodowych, staraniem Ambasady RP oraz partnerów, 23 kwietnia odbyły się polskie uroczystości towarzyszące głównym obchodom.
Na cmentarzu w Fürstenberg/Havel przy upamiętnieniu 45 polskich więźniarek niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück i miejscu pochówku ich prochów ambasador RP Dariusz Pawłoś Pawłoś spotkał się z delegacjami organizacji więźniarskich, które przyjechały na uroczystości z Polski. Reprezentowane były: Klub byłych Więźniarek KL Ravensbrück – Warszawa, z przewodniczącą Hanną Nowakowską, Stowarzyszenie Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück z Krakowa, z przewodniczącą prof. Elżbietą Kutą oraz Forum Pamięci Niegosławice. W gronie uczestników znalazł się Janusz Rakowicz, syn więźniarki urodzony w KL Ravensbrück 18 stycznia 1945 r. Wspólnie, kwiatami i zniczami upamiętniono pochowane kobiety oraz Marka Rzewuskiego, najmłodszą polską ofiarę Ravensbrück.
Po zakończeniu głównego programu w Ravensbrück, z inicjatywy Ambasady oraz przy wsparciu Polskiej Misji Katolickiej w Berlinie została odprawiona polska Msza św. Miejscem celebracji był Zellenbau, dawny więzienny pawilon. Nabożeństwo odprawili: proboszcz PMK ks. Przemysław Kawecki i kapelan Klubu byłych Więźniarek KL Ravensbrück ks. Robert Ogrodnik. Przed jego rozpoczęciem, ambasador D. Pawłoś odczytał list skierowany do polskich uczestników uroczystości przez wicemarszałek Sejmu RP, Małgorzatę Gosiewską. Podkreślono w nim m. in. że obecność na obchodach to dawanie świadectwa. "Również po to by kolejny raz swoją postawą zamanifestować i wołać na cały świat: Nigdy więcej wojny! Nigdy więcej triumfu nienawiści i przemocy człowieka wobec człowieka!". Konsul RP M. Król przedstawił zebranym posłanie szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, ministra Jana Józefa Kasprzyka.
W Sachsenhausen polskimi elementami towarzyszącymi centralnym uroczystościom były złożenie kwiatów w Zellenbau – miejscu przetrzymywania gen. Stefana Roweckiego ps. Grot oraz hierarchów kościoła katolickiego i ewangelickiego, bp Władysława Gorala i bp Juliusza Bursche. Ambasador D. Pawłoś uczcił też pamięć 183 profesorów i ludzi nauki z krakowskich uczelni deportowanych do Sachsenhausen w konsekwencji tzw. Sonderaktion Krakau przeprowadzonej jesienią 1939 r. Podsumowaniem polskich uroczystości była Msza św. odprawiona w pobliżu pomników gen. S. Roweckiego i gen. B. Roi, oba umiejscowione niedaleko budynku obozowej komendantury. Uczestniczyli przedstawiciele środowisk polonijnych, do których ambasador RP wystąpił o głoszenie prawdy na temat odpowiedzialności za powstanie obozów koncentracyjnych i obronę Polski i Polaków przed zarzutami o współdziałanie z niemieckim nazizmem w czasie II wojny światowej.
Szczególne podziękowania za udział i współpracę przy organizacji polskich uroczystości w Ravensbrück i Sachsenhausen kierujemy do ks. P. Kaweckiego, ks. R. Ogrodnika oraz dyr. Szkoły Polskiej im. gen. Stefana Grota-Roweckiego przy Ambasadzie RP w Berlinie, Izabelli Elsner a także nauczycieli i młodzieży szkolnej. Chylimy czoła przed przedstawicielami polskich grup więźniarskich.
Centralne uroczystości na terenie b. niemieckich obozów koncentracyjnych zarówno Ravensbrück jak i Sachsenhausen miały podobny przebieg. Uczestniczyli w nich przedstawiciele władz Brandenburgii, korpusu dyplomatycznego, organizacji społecznych, środowisk byłych więźniarek i więźniów. W czasie specjalnych ceremonii polskie wieńce złożył ambasador D. Pawłoś, w asyście zastępcy attaché obrony ppłk Pawła Nizińskiego, dyr. Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ Sławomira Kowalskiego i ks. R. Ogrodnika. Dodatkowym akcentem polskim na uroczystościach w Ravensbrück był odmówiony przez Hannę Nowakowską, wiceprezydent Międzynarodowego Komitetu Ravensbrück, pacierz obozowy – ułożona w obozie przez więźniarkę Urszulę Wińską wersja modlitwy „Ojcze nasz”.